یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، میگوید ایران تنها به این دلیل مذاکرات هستهای را از سر گرفته است که میخواهد تحریمها برداشته شوند و مخفیانه برنامه هستهای خود را پیش ببرد.
همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات هستهای در وین، آقای لاپید عازم اروپا شده است و قرار است از فرانسه و بریتانیا دیدار کند. او روز دوشنبه، ۲۹ نوامبر، پیش از آغاز مذاکرات وین که پس از وقفهای پنج ماهه برگزار میشوند، در لندن گفت که با «تحریمهای سختتر، نظارت سختتر، و انجام مذاکرات از موضع قدرت» میتوان جلو آمال هستهای ایران را گرفت.
لاپید که کنار لیز تراس، همتای بریتانیایی خود، ایستاده بود، گفت ایران «تنها به یک علت وارد مذاکرات شده و آن هم رفع تحریمها است، چون برای شبکه تروریستی جهانی خود و حرکت مدام خود به سوی سلاح هستهای پول میخواهد.»
وزیر خارجه اسرائیل پیشبینی کرد که جمهوری اسلامی ایران «برای (دستیابی به) وقت بازی میکند و میلیاردها دلار از رفع تحریمها جلب میکند، جهان را فریب میدهد، و برنامه هستهای خود را مخفیانه پیش میبرد.»
او افزود: «اطلاعات موجود روشن است و شکی به جای نمیگذارد. اگر ایران به سلاح هستهای برسد، شاهد مسابقه تسلیحاتی هستهای در سراسر خاورمیانه خواهیم بود.»
لاپید گفت: «جهان میتواند جلو این اوضاع را بگیرد و این کار از طریق تحریمهای سختتر، نظارت سختتر، و انجام مذاکرات از موضع قدرت ممکن است.»
وزارت خارجه ایران با صدور بیانیهای، به اینکه لندن در همان روز آغاز مذاکرات میزبان وزیر اسرائیلی بوده است، اعتراض کرد. این بیانیه بریتانیا را متهم کرد که همراه با اسرائیلیها دست به اظهارات «ضد ایران» زده است و اسرائیل را کشوری بدارایا سلاح هستهای و مخالف برجام نامید. وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت، این امر نشان میدهد که لندن به دنبال حفظ برجام نیست، و افزود: «نمیشود با مخالف توافقی نهار خورد و برای شام سر میز دیگری نشست و مدعی حمایت از همان توافق شد.»
ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، در گزارشی با تیتر «همراهی انگلیس با صهیونیستها»، لندن را متهم کرد که در «همراهی با رژیم صهیونیستی، دشمن شماره یک ایران»، میخواهد مذاکرات را به شکست بکشاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آقای لاپید قرار است روز سهشنبه با امانوئل مکرون، رئیس جمهوی ر فرانسه، نیز دیدار کند و موضع سرسخت اسرائیل را به او یادآوری کند. پاریس و لندن در حال حاضر هر دو به این موضع متعهدند که اگر ایران قدمهای لازم و قابل راستیآزمایی را برای بازگشت به تبعیت از برجام بردارد، بیشتر تحریمهای آمریکا باید لغو شوند. از جمله اقداماتی که ایران باید انجام دهد، اجازه دسترسی مجدد بازرسان آژانس اتمیِ سازمان ملل به سایتهای هستهای در ایران است که مدتها است به شدت محدود شده است.
دولت اسرائيل در دوران دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر قبلی، به شدت مخالف برجام بود و در زمان دولت باراک اوباما بارها کوشید جلو حصول آن توافق را بگیرد. نتانیاهو در چهار سال دولت دونالد ترامپ حامی پر و پا قرص سیاست فشار حداکثری علیه ایران بود. اما دولت جدید اسرائیل به رهبری نفتالی بنت، نخستوزیر، و لاپید (که علاوه بر وزارت خارجه، نخستوزیر علیالبدل نیز هست و طبق توافق با بنت، حدود یک سال دیگر به نخستوزیری میرسد) رویکرد خود را تغییر داده است و میکوشد در تماس با نزدیک آمریکا، در مورد مذاکرات هستهای تصمیم بگیرد. با این همه، مخالفت عمومی تلآویو با برجام همچنان پابرجا است. بسیاری از سایر متحدان آمریکا در منطقه نیز دل خوشی از برجام ندارند، اما به نظر میرسد احیای برجام را بهتر از گسترش برنامه هستهای ایران میدانند. روند پیشرفت مذاکراتی که امروز آغاز شد، نقشه دیپلماتیک واکنشهای منطقه را تغییر خواهد داد.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران، روز دوشنبه با شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، همتای اماراتی، خود، تلفنی گفتوگوکرد. در گزارش وزارت خارجه ایران از این تماس تلفنی، اشارهای به مذاکرات هستهای نشده است. امیرعبداللهیان روابط تهران و ابوظبی را «رو به گسترش» خواند و گفت جمهوری اسلامی ایران مصمم است «با دوستان و همسایگان به مشورت و همکاریهای موثر خود ادامه دهد.»
تیم کارشناسی ۴۰ نفرهای که ایران به وین فرستاده است، از جمله دلایل بدبینی نسبت به مذاکرات است. این تیم به طرزی بیسابقه بزرگ است، اما اعضای آن بیشتر کارشناسان مربوط به لغو تحریمها هستند، نه کارشناسان مربوط به چگونگی عقبگرد اقدامات هستهای. در حالی که احیای برجام همانقدر که مربوط به رفع تحریمها است، به خنثی کردن پیشرفتهای هستهای ایران و کاهش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران نیز مرتبط است.
علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه، ریاست تیم ایرانی در وین را به عهده دارد. علاوه بر او دو معاون دیگر وزیر خارجه، معاون رئیس بانک مرکزی، و معاونان وزارتهای اقتصاد و نفت، به اضافه مشاور اقتصادی یکی از معاونان رئیس جمهوری و یکی از روسای سابق بانک مرکزی هم حضور دارند.
امیرعبداللهیان در یادداشتی که روز دوشنبه منتشر شد، گفت: «ایران جدی است و حسن نیت دارد و نتیجه عملی و ملموس را در لغو تحریمها میداند.»
وزیر خارجه ایران در این یادداشت به تاریخچهای از رویدادهای بحران هستهای در پی خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ اشاره کرده و نوشته است: «هرگز نباید فراموش کرد که آمریکا عامل اصلی ایجاد وضعیت فعلی است. در چهار سال گذشته کاخ سفید برای از بین بردن برجام از هیچ تلاشی فروگذار نکرد و این ایران بود که تمام تلاش خود را برای زنده نگاه داشتن این توافق به کار بست.»
امیرعبداللهیان، که گفته است رسیدن به توافق «فوری» در مذاکرات ممکن است، تاکید کرد: «ایران آمادگی دارد تا در صورت ارائه تضمین، بررسی خسارات و لغو موثر و قابل راستیآزمایی تحریمها، اقدامات جبرانی خود را متوقف کند.» او افزود که ایران با حسننیت وارد مذاکرات شده است، «اما درخواستهای فرابرجامی را نخواهد پذیرفت و در مورد موضوعات فراتر از برجام وارد مذاکره نخواهد شد.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران اما در یک موضوع با همتای آمریکایی خود، آنتونی بلینکن، و سایر دیپلماتهای ارشد همنظر است. او در آن یادداشت نوشت: «این فرصت، پنجرهای نیست که تا ابد باز بماند.» نظر مشترک دیپلماتها این است که زمان چندانی برای احیای برجام باقی نمانده است و شکست مذاکرات میتواند عواقب جدی داشته باشد.
امیرعبداللهیان روز دوشنبه با میخائيل بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و نماینده ویژه رئیسجمهوری آن کشور که به تهران سفر کرده است، نیز دیدار کرد. وزیر خارجه ایران از نقش مسکو در مذاکرات وین تشکر کرد و گفت که ایران «اراده جدی برای رسیدن به توافق خوب و موثر» دارد.