پس از سقوط جمهوریت، وزارت توسعه روستایی (انکشاف دهات) افغانستان به غیرفعال‌ترین وزارتخانه حکومت طالبان تبدیل شده است. توقف ۹۰ درصد پروژه‌های توسعه‌ای، کنار گذاشتن بیشتر متخصصان حوزه توسعه و خروج بیشتر مدیران فنی این وزارتخانه از افغانستان باعث شده است تا وزارتخانه توسعه روستایی عملا به نهادی راکد و بدون فعالیت تبدیل شود.

برنامه میثاق شهروندی که مهم‌ترین برنامه وزارت توسعه روستایی به شمار می‌رفت، از زمان روی کارآمد طالبان هیچ پروژه‌ای را به سرانجام نرسانده و حدود پنج هزار کارمند این برنامه نیز ماه‌های متوالی است که حقوق نگرفته‌اند.

مسئولان این وزارتخانه به‌تازگی اعلام کرده‌اند که هفت هزار پروژه برنامه میثاق شهروندی عملا متوقف شده‌اند و آنان می‌کوشند این پروژه‌ها را دوباره فعال کنند. با این حساب در واقع، تمام پروژه‌هایی که در چارچوب برنامه‌های وزارت توسعه روستایی در حال اجرا بودند، متوقف شده‌اند.

وزارت بازسازی و توسعه روستایی افغانستان برای سال مالی ۱۴۰۰ اجرای بیش از هفت هزار پروژه را برنامه‌ریزی کرده بود. هم زمان، حدود هفت هزار و۵۰۰ پروژه هم از سال‌های قبل به سال مالی ۱۴۰۰ وارد شده بودند. تا اواسط سال ۱۴۰۰، یعنی تا پیش از سقوط دولت اشرف غنی، این وزارتخانه حدود دو هزار پروژه را تکمیل کرده بود و چیزی بیشتر از هفت هزار پروژه نیز در حال اجرا بودند.

علاوه بر آن، وزارت توسعه روستایی افغانستان چند برنامه جانبی نیز در دست اقدام داشت؛ از جمله برنامه «دسترخوان (سفره) ملی» که بر اساس آن باید میان ۹۰ درصد مردم افغانستان کمک‌های غذایی توزیع می‌شد. هم‌زمان، ساخت شش هزار مدرسه نیز به عهده این وزارتخانه گذاشته شده بود که از میان‌ آن‌ها، بیش از یک هزار مدرسه ساخته شده و در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفته است.

هزینه بیشتر این پروژه‌های وزارت توسعه روستایی را بانک جهانی تامین می‌کرد. این نهاد مهم کمک‌رسان به افغانستان حامی مالی برنامه میثاق شهروندی، پروژه دسترخوان ملی و طرح ایجاد شش هزار مدرسه بود. با سقوط جمهوریت و روی‌ کارآمدن طالبان، نهادهای کمک‌رسان به افغانستان از جمله بانک جهانی، تمامی کمک‌های خود به افغانستان را متوقف کردند و در نتیجه پروژه‌های وزارت توسعه روستایی نیز از کار بازماندند.

در ادامه این تغییرها، پنج‌ هزار کارمند برنامه میثاق شهروندی این وزارتخانه نیز بلاتکلیف‌اند و هنوز حقوق نگرفته‌اند؛ زیرا حقوق آنان را هم بانک جهانی پرداخت می‌کرد. تعدادی از کارمندان برنامه میثاق شهروندی به ایندیپندنت فارسی گفتند که آنان عملا بیکارترین کارمندان حکومت طالبان‌اند، زیرا برای فعالیت پروژه‌ها هیچ‌ بودجه‌ای وجود ندارد و مدیران وزارت توسعه روستایی هنوز نتوانسته‌اند یک برنامه عملی برای وزارتخانه ایجاد کنند و بیشتر وقتشان به بطالت می‌گذرد.

توقف پروژه‌های توسعه‌ بر روستاهای افغانستان تاثیر بسیار بدی می‌گذارد. در اکثر پروژه‌های متوقف شده، بخشی از کار انجام شده است و ناتمام ماندن این پروژه‌ها بر وضعیت معیشتی روستانشینان اثری منفی دارد. به طور مثال، برنامه میثاق شهروندی برای پروژه کانال‌کشی زمین‌های زراعتی، کانال سنتی و قدیمی را خراب کرده است و حالا مردم نه کانال سابق را دارند و نه از کانال جدید خبری است. کسانی هم که زمین خود را برای ساخت مدرسه به آموزش‌ و پرورش داده بودند، حالا نه زمین دارند و نه مدرسه.

مسئولان وزارت توسعه روستایی گفته‌اند که با بانک جهانی در تماس‌اند تا پروژه‌های نیمه‌تمام برنامه میثاق شهروندی را تکمیل کند اما بانک جهانی وجه اختصاصی برای بازسازی افغانستان را که در حدود ۱.۵ میلیارد دلار می‌شد، به کمک‌های اولیه به مردم افغانستان اختصاص داده و حدود ۲۸۰ میلیون دلار آن هم به سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای کمک‌رسان منتقل شده است و به نظر نمی‌رسد بانک جهانی بابت تکمیل این پروژه‌ها بودجه جدیدی اختصاص دهد. در نتیجه پروژه‌های برنامه میثاق شهروندی همچنان متوقف خواهند ماند و رژیم طالبان هم نمی‌تواند با بودجه داخلی این پروژه‌ها را تکمیل کند؛ زیرا برای تکمیل این پروژه‌ها به بیش از ۳۰۰ میلیون دلار پول نیاز است که تامین آن از توان مالی حکومت طالبان خارج است.