کارشناسان اعلام کردند «باران خونی» که هفته گذشته خط ساحلی یکی از جزایر ایران را سرخ کرد، به‌دلیل وجود غلظت بالای آهن اکسید‌شده در خاک این محل بوده است.

تصاویر منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌داد که آب باران از صخره‌ای به سمت ساحل جزیره هرمز سرازیر بود. این جزیره در تنگه هرمز قرار دارد، که محل اتصال دریای عمان و خلیج فارس است.

یکی از ویدیوهای منتشرشده از این پدیده‌ نادر، که در اینستاگرام بیش از یک میلیون پسند گرفت، گردشگرانی را نشان می‌داد که در حال تماشای جریان آب باران سرخ‌رنگ در این جزیره بودند، جزیره‌ای که به‌دلیل خاک رنگارنگ و رسوبات معدنی‌اش، «جزیره‌ رنگین‌کمان» نام گرفته است.

«رصدخانه‌ زمین» ناسا در توضیح این پدیده اعلام کرد: «این جزیره یک گنبد نمکی است، توده‌ای اشک‌‌مانند از سنگ نمک، سنگ گچ، انیدریت و دیگر مواد تبخیری که از میان لایه‌های فوقانی سنگ‌ها بالا آمده است.»

«سنگ نمک یا هالیت ضعیف و شناور است، بنابراین شکنندگی‌اش را از دست می‌دهد و تحت فشار بالا، بیشتر شبیه مایع جاری می‌شود.»

طبق گزارش اداره هواشناسی بریتانیا، پدیده «باران خون» معمولا زمانی رخ می‌دهد که غلظت بالایی از ذرات یا گرد‌و‌غبار قرمزرنگ با باران مخلوط شود و به آن ظاهری سرخ‌رنگ می‌‌بخشد.

برنت وارد، استاد علوم زمین در دانشگاه سایمون فریزرز، به سی‌بی‌سی نیوز گفت اما در مورد جزیره‌ ایرانی، رنگ سرخ خط ساحلی از واکنش خاک سرخ غنی از آهن منطقه با آب باران ناشی می‌شد.

بر اساس یافته‌های پژوهشی که پیش‌تر انجام شده است، آهن فراوان‌ترین فلز میان تمام فلزات بررسی‌شده در خاک این منطقه است. رصدخانه‌ زمین در بیانیه‌ای اعلام کرد: «توده‌ برخاسته [از لایه‌های زیرزمینی] فقط متشکل از نمک نیست. لایه‌هایی از رس، کربنات‌، شیل و سنگ‌های آتشفشانی غنی از آهن در درونش وجود دارد که برخی از آن‌ها هنگام حرکت به سمت بالا و واکنش با آب و مواد معدنی دیگر لایه‌های سنگی، به رنگ‌های روشن و درخشان قرمز، زرد و نارنجی درآمده‌اند.»

خاک جزیره‌ هرمز به‌قدری سرشار از مواد معدنی است که به‌عنوان ادویه‌‌ای محلی استفاده می‌شود و نقشی مهم در فرهنگ غذایی این منطقه دارد. این خاک قرمز در تهیه‌ یک نان محلی ویژه در هرمز به نام «تموشی» به کار می‌رود.

دانشمندان هشدار می‌دهند که از این خاک، به‌دلیل محتوای بالای فلزات سنگین، نباید در آشپزی استفاده کرد.

در پژوهشی که در سال ۲۰۲۳ در نشریه کموسفر (Chemosphere) منتشر شد، آمده است: «مردم بومی این منطقه از ایران این خاک را گِلَک می‌نامند و از آن به‌عنوان ادویه استفاده می‌کنند. آن‌ها خاک قرمز را به نوعی سس تبدیل می‌کنند و در غذاهای گوناگون به کار می‌برند.»