امانوئل اوتولنگی، از تحلیلگران ارشد اندیشکده آمریکایی «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، در یادداشتی برای روزنامه اورشلیم‌پست، پیروزی گابریل بوریچ چپ‌گرا در انتخابات اخیر ریاست جمهوری شیلی را یک پیروزی برای جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش نفوذ خود در کشورهای آمریکای لاتین ارزیابی می‌کند.
آن‌طور که در این یادداشت آمده است، مرکز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سانتیاگو، پایتخت شیلی، درحال حاضر در یک خانه شخصی در محله‌ای مسکونی واقع شده هیچ تابلو و علامت مشخصه‌ای هم ندارد. به‌زعم نویسنده، درست مانند «عملیات نفوذ چراغ‌خاموش و بی‌سروصدای ایران در دیگر بخش‌های آمریکای لاتین»، این مرکز فرهنگی در شیلی هم به‌سختی قابل شناسایی است، اما این وضعیت احتمالا به‌زودی تغییر خواهد کرد.
شیلیایی‌ها در انتخابات ۲۸ آذرماه، گابریل بوریچ ۳۵ساله، فعال پیشین دانشجویی و حامی برقراری برابری اجتماعی را به‌عنوان رئیس جمهوری انتخاب کردند. مرکز اسلامی ایران در سانتیاگو هم پیروزی بوریچ در انتخابات را تبریک گفته و در واقع، از رئیس جمهوری جدید خواسته است تا درها را به روی فرستادگان جمهوری اسلامی باز کند.
اوتولنگی درباره این انتخاب در شیلی می‌نویسد: «پس از دوران ریاست جمهوری سالوادور آلنده (از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳) بوریچ چپ‌ترین سیاستمداری است که اداره این کشور را برعهده می‌گیرد. با توجه به سقوط بازارها و کاهش ارزش پول شیلی، ناظران خارجی نگران دیدگاه اقتصادی او بودند، اما در واقع، این سیاست خارجی او است که باید مورد توجه قرار گیرد. حزب بوریچ اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار ندارد و درنتیجه به‌تصویب رساندن دستورکار داخلی تجددطلبانه او، کار چندان آسانی نیست. اما در حوزه سیاست خارجی، محدودیت‌های مشابهی وجود نخواهد داشت و آن‌جاست که تمایلات چپ‌گرایانه او، با حمایت طرفداران قدرتمند ضداسرائیلی در آن کشور، احتمالا او را با عملیات‌های نفوذ ایران در آمریکای لاتین هماهنگ می‌کند.»
او می‌افزاید، در دوره‌ای که بار دیگر موج فزاینده‌ای از پوپولیسم چپ‌گرایانه درسراسر منطقه آمریکای لاتین به قدرت راه می‌یابد، انتخاب بوریچ برای ایران، فرصتی برای ارتقای جایگاه و حفاظت از دارایی‌هایش در این گوشه دورافتاده خواهد بود.
براساس این یادداشت، جمهوری اسلامی ایران دو مرکز فرهنگی در شیلی دارد و یکی از آن‌ها در سانتیاگوست که زیر نظر یک روحانی حزب‌الله اداره می‌شود. این روحانی از مهاجران لبنانی به «منطقه مرز سه‌گانه» (Triple Frontier)، ناحیه‌ای در امتداد مرزهای پاراگوئه، آرژانتین و برزیل، است و ضمن پیوندهای خانوادگی با تامین‌کنندگان مالی حزب‌الله که تحت تحریم قرار دارند، با عملیات‌های جمع‌آوری کمک‌های مالی و استخدام نیرو برای حزب‌الله در غرب آفریقا نیز ارتباط‌های شخصی قدرتمندی دارد.
با این حال، این روحانی و همکارانش توانسته‌اند درطول چندین سال، خود را در گفتمان عمومی شیلی جا بیندازند و به قول نویسنده، «با برتن کردن ردای علمای دینی که خود را وقف گفت‌وگوی بین مذاهب کرده‌اند»، «برند شیعه ایران» از دین اسلام را به‌عنوان «پناهی معتدل دربرابر افراط‌گرایی سلفی» و «الگویی برای همزیستی مذهبی» تصویر می‌کنند.
این مرکز همچنین با سازماندهی راهپیمایی‌های سالانه «روز جهانی قدس» در سانتیاگو، از آن به‌عنوان فرصتی برای پیوند با فعالان محلی فلسطینی استفاده می‌کند. براساس این یادداشت، نمایندگان این سازمان هم‌زمان با موعظه دریاره تساهل و مدارا، به‌طور خصمانه‌ای به جوسازی ضد اسرائیل و طرفداری از ایران می‌‌پردازند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شبکه‌های مالی غیرقانونی حزب‌الله در شیلی نیز همچون بسیاری از دیگر نقاط آمریکای جنوبی، عملیات قاچاق مواد مخدر و پولشویی را تسهیل می‌کنند؛ اما به نوشته این پژوهشگر «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، علی‌رغم حضور کاملا مستند این شبکه‌ها در آن‌جا به‌مدت نزدیک به دو دهه، این کشور آمریکای جنوبی تاکنون از معرفی حزب‌الله به‌عنوان یک سازمان تروریستی، خودداری کرده است.
خزانه‌داری آمریکا پیش‌تر شرکت‌های حزب‌الله را که در شیلی مستقرند، تحریم کرده و کشورهای آرژانتین، پاراگوئه، گواتمالا، هندوراس و کلمبیا بین ژوئیه ۲۰۱۹ تا ژانویه ۲۰۲۰، این سازمان را تروریستی اعلام کرده‌اند. ناظران امیدوار بودند که شیلی نیز به‌دنبال این کشورها درمقابل حزب‌الله اعلام موضع کند، اما به اعتقاد نویسنده یادداشت، با روی کار آمدن بوریچ، اکنون چنین چیزی بعید است.
بعد از پرو و هندوراس، شیلی سومین کشور آمریکای لاتین است که یک رئیس جمهوری چپ‌گرا انتخاب می‌کند و کلمبیا و برزیل هم ممکن است به زودی در ادامه این فهرست قرار گیرند. این جریان به جمهوری اسلامی فرصت می‌دهد تا با جلب توجه صاحبان قدرت در این کشورها، عملیات نفوذ خود در منطقه را گسترش دهد.
به نوشته اتولنگی، جمهوری اسلامی ایران به‌لطف مراکز فرهنگی که به ایجادشان کمک کرده، پیشاپیش در تمام کشورهای منطقه آمریکای لاتین، «پایگاهی» برای خود ساخته است. این مراکز سیاستمداران آتشین محلی و جنبش‌های چپ افراطی یا بومی‌گرایانه را پرورش داده و از میان تاثیرگذاران بر جامعه، به شیوه‌ای هدفمند، نوکیشانی از فعالان روزنامه‌نگاران و دانشگاهیان، را جذب کرده‌اند. آن‌ها همچنین فعالیت‌های برای جذب بومیان داشته‌اند، ازجمله این‌که مرکز فرهنگی شیلی، قطعات منتخبی از قرآن را به زبان ماپوچه، زبان بومی اقوام سرخپوست ساکن شیلی، منتشر کرده است.
علاوه‌بر این، حکومت ایران ازطریق ابزارهای رسانه‌ای، ازجمله شبکه تلویزیونی اسپانیایی‌زبان «هیسپان تی‌وی» نیز به انتشار اهداف چپ‌گرایانه و شیعه‌گرایانه خود پرداخته است. جمهوری اسلامی این تلویزیون را در سال ۲۰۱۲ میلادی برای گسترش تبلیغات خود در میان جامعه اسپانیایی‌زبان نیمکره غربی راه‌اندازی کرد.
اما درمیان کشورهای آمریکای لاتین، درمورد شیلی، یک نکته اساسی دیگر هم وجود دارد؛ این کشور میزبان بزرگ‌ترین جمعیت مهاجران فلسطینی است. این جامعه عمدتا مسیحی، که از زمان حکومت عثمانی‌ها به آن‌جا مهاجرت کرده‌اند، در رابطه با مناقشه فلسطینی‌ها و اسرائیل، مواضع به‌شدت تندروانه دارند و بوریچ از آن‌ها استقبال کرده است. او در طول مبارزات انتخاباتی خود، به درخواست رهبران جامعه شیلیایی-فلسطینی‌ها پاسخ مثبت داد و اعلام کرد که از جنبش «انزوا، عدم سرمایه‌گذاری و تحریم اسرائیل» حمایت خواهد کرد.
براساس این یادداشت، بوریچ علاوه‌بر این، دست‌کم در یک مورد به‌طور علنی از جامعه یهودیان شیلی خواسته است که درصورت تعهد به یک جامعه بردبار و فراگیر، باید اسرائیل و سیاست‌های آن را برای اثبات حسن نیت خود، رد کنند.
اتولنگی در پایان این آورده است: «حمایت از رادیکال‌ترین خواسته‌های فلسطینی‌ها هسته اصلی دستورکار انقلابی ایران و اسب تروایی است که اغلب برای به‌دست آوردن حامیان خود در سراسر آمریکای لاتین از آن استفاده کرده. شیلی با توجه به جامعه بزرگ فلسطینی‌های مهاجر در آن کشور، همیشه زمینه مساعدی را برای پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ارائه کرده است؛ و اکنون، به قدرت رسیدن یک سیاستمدار جوان هم‌سو با این دیدگاه‌های رادیکال ضداسرائیلی، فرصت بزرگی را به ایران می‌دهد.»
