ستارهشناسان برای نخستین بار یک سیاره فراخورشیدی «تغییر شکل یافته» شبیه به توپ راگبی کشف کردهاند.
این سیاره را نیروهای کشندی میان آن و «واسپ-۱۰۳» (Wasp-103)، ستارهای دوردست که این سیاره به دور آن در گردش است، کشیده و فشرده است. این ستاره حدود ۲۰۰ درجه از خورشید ما داغتر و ۱.۷ بار از آن بزرگتر است.
این سیاره عجیب که با نام «واسپ-۱۰۳بی» شناخته میشود، با استفاده از دادههای جدید چیاپس (Cheops)، برنامه فضایی سازمان فضایی اروپا برای یافتن سیارات فراخوشیدی، کشف شده است و آن دادهها با اطلاعات موجود از تلسکوپهای فضایی هابل و اسپیتزر (Spitzer) ترکیب شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دانشمندان این گونه سیارات فراخورشیدی را با استفاده از روش «گذر» پیدا میکنند، که با عبور این سیارات از مقابل ستارهشان (و در نتیجه، کاهش در نوری که از ستاره میآید) به دست میآید. محققان بر اساس ماهیت این گذر، میتوانند ابعاد و سایر جزئیات این سیارات را برآورد کنند.
ستارهشناسان با استفاده از چیاپس (Cheops) توانستند سیگنال را با جزئیات بیشتری ردیابی کنند، و به شکل فشردهشده این سیاره و سایر جزئیات آن پی ببرند.
ژاک لاسکار، از رصدخانه پاریس، دانشگاه پیاسال (Université Paris Sciences et Lettres) و از نویسندگان این مقاله، میگوید: «شگفتانگیز است که چیاپس واقعا توانست این تغییر شکل بسیار کوچک را آشکار کند.»
«این نخستین باری است که چنین تجزیه و تحلیلی انجام می شود، و می توانیم امیدوار باشیم که رصد در بازههای زمانی طولانیتر به تقویت این مشاهدات بینجامد و به درک بهتری از ساختار داخلی این سیاره منجر شود.»
این دادهها همچنین حاکی از آن بود که این سیاره «متورم» شده است. در حالی که جرم آن تقریبا ۱.۵ برابر جرم سیاره مشتری است، شعاعش دو برابر آن است و این امر نشان میدهد که این سیاره احتمالا تا حدی به دلیل حرارت دیدن از سوی ستارهاش، دچار تورم شده است.
پژوهشگران امیدوارند که بررسی بیشتر، از جمله با تلسکوپ فضایی جیمز وب که اخیرا به فضا پرتاب شده است، بتواند مشخصات دقیقتری درباره محاسبات مذکور و برخی آثار و نشانهها از این که این سیاره چطور به این شکل درآمده است، ارائه دهد.
این پژوهش در مقالهای با عنوان «چیاپس، تغییر شکل کشندی واسپ-۱۰۳بی را نشان میدهد» در مجله «استرونومی اَند استروفیزیکس» (Astronomy & Astrophysics) منتشر شده است.
© The Independent