طالبان به تازگی به شرکت‌های مسافرتی دستور داده‌اند به زنانی که محرم شرعی همراه ندارند، بلیت سفر با هواپیما نفروشند و مسئولان فرودگاه کابل نیز موظفند بدون حضور محرم شرعی، به زنان اجازه سفر ندهند. بر اساس سندی که از جلسه فرماندهی پلیس مرزی طالبان در فرودگاه کابل، به ایندیپندنت فارسی رسیده است، این تصمیم روز پنجشنبه، چهارم فروردین، گرفته شده است. 

سند مزبور نشان می‌دهد که مدیریت عمومی شرکت هوایی دولتی آریانا، دستور مذکور را در مورد ممنوعیت سفر زنان بدون محرم شرعی، به همه شرکت‌های مسافرتی دولتی و خصوصی ابلاغ کرده است.

در نامه‌ای رسمی که از سوی مدیریت عمومی شرکت هوایی آریانا به مدیریت عمومی اداری این شرکت و نیز به همه آژانس‌های مسافرتی فرستاده شده، آمده است: «تاریخ جلسه امروز (پنجشنبه، چهارم فروردین)، در هیچ یک از پروازهای داخلی و خارجی، زنان بدون محرم شرعی اجازه مسافرت ندارند و برایشان بلیت صادر نگردد.»

هشتم اسفند سال گذشته، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در یک نشست خبری اعلام کرد که هیچ‌ شهروند افغانستان بدون عذر موجه نمی‌تواند کشور را ترک کند. او تاکید کرد که زنان و دختران بدون محرم شرعی (همراهی مرد محرم) اجازه سفر ندارند. 

اظهارات این سخنگوی طالبان با واکنش‌های بین‌المللی مواجه شد. کاردار سفارت بریتانیا در افغانستان، در توییتی خواستار توضیحات بیشتر در این مورد از سوی طالبان شد و محدودیت سفر مردم را، به ویژه در مورد زنان، مصداق سلب آزادی‌های فردی خواند. سازمان عفو بین‌الملل نیز از این دستور طالبان انتقاد کرد و آن را گروگان‌گیری مردم افغانستان دانست. 

اما دو روز پس از آن ذبیح‌الله مجاهد در صفحه توییتر خود توضیحی منتشر کرد و گفت، منظور او ممنوعیت سفر برای کسانی است که می‌خواهند با اسناد جعلی و از مسیرهای قاچاق به بیرون از افغانستان سفر کنند، اما در مورد ممنوعیت سفر زنان بدون حضور محرم شرعی، هیچ توضیحی نداد. 

ممنوعیت سفر زنان بدون محرم شرعی، از موضوعاتی است که در دوره اول حکومت طالبان (۱۹۹۶-۲۰۰۱) نیز به شدت پیگیری می‌شد. در آن زمان، زنان بدون محرم شرعی که گاهی حتی یک پسر پنج ساله می‌توانست باشد، اجازه نداشتند حتی در شهر رفت‌و‌آمد کنند یا سوار تاکسی شوند.

در دور دوم حکومت طالبان پس از اوت ۲۰۲۱، نیز این دستور دوباره بر سر زبان‌ها آمد. طالبان حتی در سطح شهرها، به تاکسی‌رانان هشدار دادند که زنان بی‌حجاب و بدون محرم شرعی را سوار نکنند. در موردی هم یک تاکسی‌ران به ایندیپندنت فارسی گفت، به دلیل سوار کردن یک زن تنها از کنار در ورودی بیمارستان شیخ زاید در کابل، با توهین و شکنجه طالبان مواجه شده است. 

در حالی که در دو دهه گذشته زنان در نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی کار می‌کردند و معمولا به سفرهای کاری در داخل یا بیرون از کشور می‌رفتند و هرگز بحث حضور محرم شرعی مطرح نبود، اکنون طالبان، علاوه بر این که اجازه کار و فعالیت را از زنان گرفته‌اند، سفر و حتی رفت‌و‌آمد زنان را بدون حضور محرم شرعی، در شهرها و روستاهای افغانستان محدود کرده‌اند.

یکی از پزشکان زن به ایندیپندنت فارسی گفت، در بسیاری از شهرهای افغانستان حتی پزشکان و دیگر کادرهای درمانی زن که اجازه کار دارند، به دلیل حضور نداشتن محرم شرعی که در طول روز باید آنان را همراهی کند، نمی‌توانند به کارشان ادامه دهند و این وضعیت موجب محدودیت بیشتر زنان در دسترسی به خدمات پزشکی شده است.