درحالیکه بحران اوکراین اخبار جهان را تحتالشعاع خودش قرار داده است، از آنسوی آبهای اقیانوس آرام اخبار دیگری به گوش میرسد. پیشنویس توافقنامه امنیتی فاش شده بین چین و جزایر سلیمان میتواند پیامدهایی امنیتی برای کل اقیانوس آرام به همراه داشته باشد.
به نوشته گاردین، پیشنویس این سند چارچوب گستردهای را ارائه میکند که بر اساس آن چین نیروهای نظامی به جزایر سلیمان اعزام میکند.
این توافق همچنین به چین اجازه میدهد، با موافقت جزایر سلیمان، برای بازدید از کشتیها، ارائه پشتیبانی لجستیک و توقف و انتقال کشتیها به جزایر سلیمان اقدام کند.
همه کشورهای اقیانوس آرام در حفاظت از ثبات و امنیت منطقه سهیم هستند. اعضای مجمع جزایر اقیانوس آرام، ازجمله استرالیا (PIF)، در بیانیه بوئه (Boe) در سال ۲۰۱۸ موافقت کردند که بهطور جمعی به چالشهای امنیتی منطقهای رسیدگی کنند؛ اما یک توافق دوجانبه مانند آنچه که بین چین و جزایر سلیمان در حال بررسی است، این وضعیت را تضعیف میکند و باعث کاهش اعتماد بین جزایر آن منطقه میشود.
این پیشنویس گواه دیگری از قصد راهبردی چین در اقیانوس آرام است. اینکه آیا چین درنهایت قادر به ایجاد یک پایگاه نظامی دائمی در جزایر سلیمان خواهد بود یا نه هنوز مشخص نیست؛ اما اگر چنین چیزی باشد، این اولین قدم به سمت چنین هدفی است.
سند فاش شده یک پیشنویس اولیه است و جزایر سلیمان بدون شک به دنبال محدود کردن شرایط توافق است و برخی از تعهدات پیشنهادی چین را نمیپذیرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روابط نزدیک جزایر سلیمان با چین همچنان یک موضوع بسیار حساس در داخل این کشور است. ناآرامیهای مدنی که در نوامبر ۲۰۲۱ در هونیارا، پایتخت جزایر سلیمان آغاز شد تا حدی به دلیل همین موضوع شکل گرفت. اگرچه محرک اصلی ناآرامیها داخلی هستند نه ژئوپلیتیک؛ اما رقابتهای استانی، مشکلات عمیق اقتصادی، نگرانیها در مورد پیوندهای رو به رشد کشور با چین - که مناسه سوگاواره، نخستوزیر جزایر سلیمان بهعنوان حامی اصلی آن تلقی میشد - و احساسات نهفته ضد آسیایی در جامعه، ترکیبی از خشونت و تخریب را ایجاد کردهاند. این احساسات منطقه محله چینیها در هانیارا را هدف قرار داد. بهطوریکه چهار نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۷۰ شغل نیز از بین رفت.
هنگامی که ناآرامیها شروع شد، سوگاواره درخواست کمک فوری از استرالیا کرد و توانست با استفاده از توافقنامه امنیتی دوجانبه موجود، طی ٢٤ ساعت واکنش اضطراری را به کار گیرد.
پاپوآ گینه نو، فیجی و نیوزلند نیز نیروی انتظامی اعزام کردند. این یک پاسخ منطقهای به یک مشکل منطقهای بود و اکنون بهعنوان نیروی کمک بینالمللی سلیمان نامیده میشود. استرالیا اعلام کرده است که این حضور را تا دسامبر ٢٠٢٣ تمدید خواهد کرد.
اما هدف قرار دادن اتباع چینی در جریان شورشها، بهانهای برای کمک دولت چین به امنیت در هونیارا نیز ایجاد کرده است. چین از آن زمان افسران رابط پلیس برای آموزش ایجاد نظم عمومی و همچنین تجهیزات ضد شورش به نیروی پلیس جزایر سلطنتی سلیمان فرستاده است. افزایش حضور امنیتی چین باعث نگرانی مقامات استرالیایی شده است.
امضای یک توافقنامه امنیتی با چین باعث نگرانی از نقض حاکمیت جزایر سلیمان شده است. در زمانی که مسائل شورشهای سال گذشته هنوز حل نشده است، این موضوع به بیثباتی داخلی کمک میکند. همچنین توافق امنیتی با چین باعث نگرانی سایر کشورهای اقیانوس آرام هم خواهد شد. سندی که بتواند امکان دسترسی دستگاه امنیتی چین به جزایر سلیمان را بدهد، از نظر سیاسی برای نخست وزیر جزایر سلیمان مشکلساز است.
از سوی دیگر، استرالیا باید در مورد افزایش حضور امنیتی چین در اقیانوس آرام واقعبین باشد. چالش سیاستگذاران در کانبرا این است که چگونه به مسائل اقیانوس آرام بدون تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی در منطقه پاسخ دهند. استرالیا باید تمرکز خود را بر ارائه حمایتهای امنیتی که از حاکمیت کشورهای اقیانوس آرام محافظت میکند، بگذارد و در این زمینه شفاف باشد.