از کانیه وست چه خبر؟

عدم انتشار تازه‌ترین آلبوم این خواننده‌ی رپ تقریباً همان‌قدر سر و صدا نکرده که کتانی‌ مشهوری که او برای آدیداس طراحی کرده بود سر و صدا نکرد.

از امروز دیگر نه کوهی خواهد بود و نه موعظه‌ای. با غروب خورشید روز ۲۷ سپتامبر، دوست‌داران کانیه وست- آن‌ها که هنوز به او وفادارند- نفس‌ها را درسینه حبس کرده‌اند و منتظر آلبوم جدید «عیسی سلطان است» او هستند که بر اساس سرودهای کلیسا ساخته شده و از مدت‌ها پیش خبر انتشارش جنجال‌برانگیز بوده. اما نیمه‌شب آمد و گذشت و شب لحظه لحظه به صبح نزدیک شد. هرچه می‌گذشت بیشتر معلوم می‌شد قولی که کیم کارداشیان همسر وست در توییتر داده بود –مبنی بر اینکه این آلبوم پیش از طلوع آفتاب منتشر خواهد شد- خالی‌بندی بوده است. عیسی خانه را ترک کرده بود. البته اگر اساساً خانه‌ای در کار بوده باشد.

وست طبق روال اخیرش باز هم گندی زده است. او حالا جانشین به حق پرینس به عنوان هنجارشکن‌ترین خواننده در دنیای موسیقی پاپ شده است (و شاید هم این جانشینی به معنای مثبت آن نباشد). بنا نبود این کارهایش با معیارهای هیچ‌کس جور در بیاید ولی او در جشن‌واره‌ی کوچلا ۲۰۱۹ در کالیفورنیا با اولین اجرای نمایش جدید مذهبی‌اش، موعظه‌ی یکشنبه‌ها، بر معیارهای خودش تأکید کرد. 

کانیه انگار که مصمم باشد عقده‌اش در رابطه‌ با خدا را به اوج خود برساند، ردایی مانند ردای مسیح بر تن کرده بود. در دو طرفش دو ردیف هم‌خوان حضور داشتند که تا دیروقت کومبایا کومبایا می‌خواندند. صحنه‌ی اجرا تپه‌ گرد و سبزرنگی شبیه تپه‌های درون برنامه‌های تلویزیونی کودکان بود. انگار آدم آنقدر کارتون تله‌توبی‌ها تماشا کرده باشد که پس افتاده باشد و بعد تازه به ترانه‌ هیپ هاپ محبوبش گوش دهد.   

جهان به ستارگان هنجارشکن هم نیاز دارد. ببینید از وقتی موسیقی پاپ دم دست جاه‌طلبان و آدم‌های محتاط افتاده چقدر ملال‌آور شده. اما چشمگیرترین ویژگی منتشر نشدن آلبوم جدید کانیه این است که موجب به راه افتادن ماجرایی به این پیش پا افتادگی شده است. عدم انتشار تازه‌ترین آلبوم این خواننده‌  رپ تقریباً همان‌قدر سر و صدا نکرده که کتانی‌ مشهوری که او برای آدیداس طراحی کرده بود سر و صدا نکرد.

وقتی بخش‌هایی از آلبومی که طبق شایعه‌ها قرار بود در ماه ژوییه منتشر شود به بیرون درز کرد همه به همین ترتیب به آن بی‌اعتنایی کردند. یک زمانی می‌شد لو رفتن ترانه‌ای از کانیه را زیر و رو شدن دنیای موسیقی پاپ لقب داد، اما این بار انگار این اتفاق در حد فروافتادن درختی در خلوت‌ترین جنگل جهان بود. یکی از شایعه‌هایی که سر زبان‌ها افتاده این است که کانیه می‌خواهد با به تأخیر انداختن انتشار آلبومش تأثیر و نفوذ آن را افزایش دهد. در ماه ژانویه کانیه از شرکت یونیورسال موزیک شکایت کرد. ظاهراً با این کار می‌خواست کلیه‌ حقوق مربوط به کاتالوگ‌اش را برای خود به دست آورد (این هفته نیز پرونده‌ی دیگری علیه شرکت پخش موسیقی امی تشکیل داد).

البته که وست سال‌هاست دارد با اقداماتی از قبیل طرف‌داری از دونالد ترامپ یا دشمنی با تیلور سوییفت تیشه به ریشه‌  خودش می‌زند. کاملاً محتمل است که چون از نظر او زندگی شوخی بزرگی بیش نیست این کارها را می‌کند (لابد پرینس معنای این شوخی‌هایش را می‌فهمد). اما این‌ها سبب نمی‌شود که مسئله‌  اصلی را که همانا مشکل سلامت روان اوست دست کم بگیریم. وست گفته به اختلال دوقطبی مبتلاست. او در سال ۲۰۱۶ به خاطر «روان‌پریشی موقت» ناشی از کم‌آبی بدن و کم‌خوابی در بیمارستان بستری شد.

او در آلبومی به نام «یه» که در سال ۲۰۱۸ منتشر کرد این مسائل را مطرح کرده- یا دست کم به آن‌ها اشاره‌ای گذرا داشته است. پیامی که بر جلد این آلبوم نقش بسته بود این بود «از دوقطبی بودن متنفرم، غیر قابل تحمل است». این کار یکی از چندین کار اوست که آن‌ها را در مجتمع کشاورزی و دام‌داری‌اش در جکسون هول واقع در وایومینگ ساخته است. او قول انتشار آلبوم بعدی مرتبط با همان آلبوم به نام «یاندی» را در همان سال داده بود. آن آلبوم را هم در کوهستان‌های غربی آمریکا فیلم‌برداری کرده بود. اما پس از آن کانیه برای ساخت کارهای بعدی‌اش به زادگاه‌اش شیکاگو و سپس به اوگاندا رفت.

در ضمن وقتی به وایومینگ بازگشت تمرین هفتگی «موعظه‌  یکشنبه‌ها» را با گروه هم‌سرایانی آغاز کرد و ترانه‌های قبلی‌اش را با تنظیم جدیدی عرضه کرد. بخشی از این تنظیم جدید را می‌توان در اجرای کوچلا دید که با تمام شکوه جنون‌آمیزش در یوتیوب منتشر شده است. بعد گفتند که آلبوم «یاندی» تحت‌الشعاع ترانه‌ای تغییرنام‌یافته و کاملاً جدید قرار گرفته به نام «عیسی سلطان است» (البته کسی مطمئن نیست).

هم‌گام شدن با چنین فراز و نشیب‌هایی خیلی دشوار است حتی اگر کانیه وست هم‌چنان همان کانیه وست اواسط دهه‌  ۲۰۰۰ بوده باشد. در آن دوره او تجسم فصلی جدید و هیجان‌انگیز در موسیقی هیپ هاپ بود. اجرای موسیقی رپ به ورزش‌گاه‌ها کشیده شده بود. اما وست هم‌چنان شوق آن را داشت که احساس شک و ضعفی را که تا آن زمان ممنوعه بود به نمایش بگذارد. و در آن کارهایش کلی خطر کرده بود- مثلاً در آلبوم خودکوک و پر آب چشمِ «۸۰۸ها و دلشکستگی» برای مادرش سوگواری کرد. این دیگر ما بودیم که باید خود را با یک هنجارشکن هم‌آهنگ می‌کردیم به جای این‌ که از کانیه انتظار داشته باشیم ذهنیت‌هایش را برای ما توضیح دهد.

اما مرز بین نابغه بودن و خودخواهی افسارگسیخته به خصوص در موسیقی پاپ خیلی باریک است. قابل درک است که خصومت وست با تیلور سوییفت (دشوار بتوان آن را به چیزی غیر از زن‌ستیزی او نسبت داد) و حمایت‌اش از دونالد ترامپ (دشوار بتوان آن را به چیزی غیر از نژادپرستی فاحش او نسبت داد) بسیاری از هوادارانش را پراند. این آلبوم که حال و هوای مذهبی دارد و مورد توجه زیادی قرار گرفته می‌توانست شهرتی را احیا کند که با آلبوم «ردای تورین» کم‌رنگ شده بود. یا دست کم می‌توانست دوباره توجه ما را جلب کند. اما عدم انتشار این آلبوم باعث خواهد شد که کسانی که زمانی طرف‌دار کانیه بودند دچار تردید شوند که نکند بت فرو افتاده‌شان دارد از برج عاج خود همه‌ی ما را دست می‌اندازد و این اولین بارش نیست.

https://www.independent.co.uk