بازارهای مالی در هفته گذشته:

در هفته گذشته بازارهای مالی غیربورسی با نوسان کمی همراه بود. قیمت دلار با افزایش ۱.۲۲ درصدی نسبت به هفته قبل از خود، به قیمت ۱۱۵۸۰ تومان رسید. با احتساب این رشد، قیمت دلار ۱۷.۷ درصد از ارزش خود را از ابتدای امسال از دست داده است. یورو نیز با افزایش ۰.۸ درصدی به قیمت حدودی ۱۲۷۵۰ تومان رسید و بازدهی آن از ابتدای امسال به منفی ۱۴.۷ درصد رسیده است. 

با توجه به رشد قیمت ارز، بازار سکه و طلا نیز با نوسان محدودی همراه بود. قیمت طلا با افزایش ۰.۲ درصدی به قیمت ۴۰۹ تومان رسید و بازدهی آن از ابتدای امسال منفی ۳.۴ درصد بود. سکه بهار آزادی نیز با کاهش ۰.۳ درصدی به قیمت ۴ میلیون و ۲۵ هزار تومان رسید. بازدهی سکه از ابتدای امسال منفی ۸.۱ درصد بوده است. 

لازم به ذکر است که نرخ بازده بدون ریسک (بانک، اوراق خزانه و صندوق‌های با درآمد ثابت) با فرض نرخ ۲۰ درصدی سالیانه، از ابتدای امسال ۱۰.۷۷ درصد بوده است.

بازدهی ۸۲.۵ درصدی بازار بورس:

شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته با رشد ۳.۷۲ درصدی به عدد ۳۲۶۱۱۷.۲ واحد رسید و رکورد جدیدی را ثبت کرد. با ثبت این بازده هفتگی، شاخص کل بورس تهران از ابتدای امسال ۸۲.۵ درصد رشد کرده است و به‌طور متوسط، بازدهی در حدود ۴ سال سود بانکی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده است. شاخص قیمت در بورس تهران نیز با رشد ۳.۷۲ درصدی به عدد ۸۷۶۵۱.۱ واحد رسید. شاخص کل بازار فرابورس با رشد ۲.۵درصدی نسبت به هفته قبل به عدد ۴۲۷۲.۲ واحد رسید. با این رشد، بازدهی فرابورس از ابتدای امسال به ۸۹.۲۲ درصد رسید و در آستانه رسیدن به بازدهی ۹۰ درصدی است. 

رکوردشکنی ارزش معاملات:

در هفته گذشته، مجموع ارزش معاملات در بازار بورس به ۱۳ هزار و ۲۶ میلیارد، و مجموع ارزش معاملات در بازار فرابورس، به ۶ هزار و ۲۰ میلیارد رسیده است. با جمع این دو رقم، مجموع ارزش معاملات بازار سرمایه در هفته گذشته به ۱۹ هزار و ۴۶ میلیارد تومان رسید که نسبت به هفته قبل از آن، نشان از رشد ۲۴.۳ درصدی ارزش معاملات داشت؛ رقمی عجیب، که رکوردی جدید برای بازار سرمایه محسوب می‌شود. در مقام مقایسه، می‌توان گفت که این رقم تقریباً معادل ۱ درصد از نقدینگی کشور است. برای درک بهتر بزرگی این رکوردشکنی، باید یادآوری کرد که در زمان رکود بازار سرمایه، ارزش معاملات روزانه در بازار سرمایه در حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ میلیارد تومان بود. حال با گرم شدن تنور این بازار، شاهد ارزش معاملاتی در حدود ۲۰ برابر گذشته هستیم. همچنین، میانگین ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته به عدد ۳۸۰۹ میلیارد تومان رسید و در صورت ادامه این روند، رسیدن به میانگین روزانه ۴ هزار میلیارد تومان دور از انتظار نیست. 

ارزش معاملات از آنجایی اهمیت دارد که با وجود عرضه‌های سنگین حقوقی‌های بزرگ بازار، در این هفته همچنان عطش خرید در بازار نمایان بود، و این نشان از قدرت خریدار و ورود پول جدید به بازار دارد. 

هیجان در ایستگاه بورس:

با بالارفتن حجم معاملات، این روزها هیجان در بورس به اوج خود رسیده است. در روز سه‌شنبه بعد از تشکیل صف خرید سنگین در بسیاری از نمادهای بورسی، عرضه‌های سنگین حقوقی‌های بازار سبب شد بسیاری از صف‌های خرید در عرض چند دقیقه به صف‌های فروش تبدیل شود؛ اتفاقی که نشان از هیجانی شدن بورس تهران می‌دهد. بعد از دلار و سکه، باید گفت این‌بار بورس تهران است که درگیر این هیجانات شده است. 

۲۶۰ هزار سهامدار جدید:

به نظر می‌رسد جذابیت بازار سرمایه در کنار شیوه جدید عرضه اولیه، سبب استقبال شهروندان از بازار سرمایه و تهیه کد بورسی شده است. براساس آمار تهیه‌شده از سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، در نیمه نخست سال جاری ۲۶۰ هزار کد سهامداری جدید صادرشده است. بیشترین کدهای صادرشده جدید، مربوط به شهریورماه بوده است، چنان‌که تنها در شهریورماه در حدود ۶۱ هزار کد سهامداری جدید از سوی کارگزاران فعال در بازار سرمایه صادر شده است. با احتساب کدهای صادرشده در نیمه نخست سال، تعداد کدهای معاملاتی به ۱۱ میلیون و ۱۰۲ هزار نفر رسیده است. 

از ۲۶۰ هزار کد سهامداری جدید، در حدود ۸۴ هزار و ۵۰۰ کد مربوط به سهامداران حقوقی بوده است. همچنین، در این مدت ۱۱۰ کد معاملاتی برای سرمایه‌گذاران خارجی صادرشده است و بر آن مبنا، تعداد کدهای بورسی سرمایه‌گذاران خارجی بورس تهران به عدد ۱۳۸۴ کد رسیده است.[1]

عرضه‌های اولیه بزرگ در انتظار بورس؟

با افزایش تعداد کدهای بورسی و ارزش معاملات بورسی، دولت به فکر جذب منابع از این بازار افتاده است. از این رو، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد که تا پایان مهرماه شرکت شستا در بورس قرار می‌گیرد تا حرکت این وزارتخانه از بنگاه‌داری به سمت سهامداری برود. بعد از درج نماد در بورس، باید آماده عرضه اولیه این نماد در بورس تهران باشیم. احتمالاً در پاییز، بورس تهران شاهد رکورد جدیدی، این بار در زمینه عرضه اولیه بورسی، خواهد بود. [2]

در کنار عرضه اولیه شستا، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد، در حاشیه نشست هیئت دولت در روز چهارشنبه، خبر از عرضه ۶ پالایشگاه بورسی به روش جدید عرضه در بورس تهران داد. شتاب دولت برای عرضه شرکت‌های خود در بورس تهران، هرچند دیر انجام شد، ولی می‌توان آن را به فال نیک گرفت تا شاهد توانایی این بازار در جذب نقدینگی‌های بزرگ و رشد پایدار این بازار باشیم.

هرچند این عرضه‌های بزرگ در نهایت می‌تواند موجب گسترش بازار باشد، اما درصورتی ‌که دولت در این امر افراط کند، ممکن است بورس توانایی جذب این عرضه‌های اولیه را نداشته باشد و با فشار عرضه‌ها و سقوط بازار، شاهد خروج نقدینگی از بورس تهران باشیم و به نتیجه‌ای برخلاف چیزی که به آن اعتقاد داریم، برسیم. 

بازگشت نفت به نقطه ابتدایی:

با وجود مشکلاتی که برای نفت عربستان ایجاد شد، قیمت نفت بعد از جهش چند روزه با کاهش شدید قیمتی مواجه شد، ‌طوری ‌که قیمت‌ها حتی نسبت به قبل از حمله یمنی‌ها به تأسیسات نفتی عربستان هم کاهش ‌یافته است. تمامی تنش‌ها در منطقه خاورمیانه و نقش کم آن در قیمت‌های جهانی، نشان از آن دارد که دوران نفت رو به اتمام است و بعید است که تحت قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار برسد، مگر آن‌که اتفاق ویژه‌ای یا جنگی در خاورمیانه رخ دهد. این خبر می‌تواند برای شرایط بودجه‌ای کشور چندان مثبت نباشد و دولت باید به فکر تامین منابع مالی خود از سایر محل‌ها باشد. در هفته گذشته، بازار کالاهای صنعتی نیز با افت قیمت همراه بود. آلومینیوم و مس در این هفته، به ترتیب ۱.۹ و ۲.۱ درصد از ارزش خود را از دست دادند.

گزارش خوب شرکت‌های بورسی:

با تمام شدن شش ماه ابتدای سال، گزارش شرکت‌های بورسی در حال انتشار است. عمده گزارش‌ها با رشد شدید درآمد شرکت‌ها همراه شده است که بخش مهمی از آن را می‌توان ناشی از تورم و رشد قیمت ارز دانست. در گروه فولادی، سیمانی و غذایی، گزارش‌ها خوب است و برخی از آن‌ها با رشد ۱۰۰ درصدی در میزان درآمد نسبت به سال گذشته همراه بودند. فولاد مبارکه در عملکرد شش‌ماهه خود نسبت به دوره مشابه سال گذشته، رشد ۱۰۴ درصدی داشته است. شرکت ملی صنایع مس ایران نیز با فروش بسیار خوب در شش‌ماهه ابتدایی امسال با رشد درآمدی ۱۳۱ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته، همراه بوده است. 

بورس تهران حبابی شده است؟

با توجه به رشد کم‌سابقه بازار سهام در چند ماه گذشته، عده‌ای از تحلیلگران معتقدند که بورس تهران با حباب مثبت همراه شده است و سرمایه‌گذاران باید نسبت به سرمایه‌گذاری در این بازار احتیاط کنند. این سؤال، جواب روشن و قاطعی برای کلیت بازار در بر  ندارد. در بسیاری از سهام‌های موجود در بازار، وضعیت به‌صورت حبابی است. برای اندازه‌گیری حباب در بازار سرمایه، چند روش موجود است. یکی از روش‌ها، اندازه‌گیری بررسی شاخص قیمت نسبت به قیمت دلار است. درحالی‌که میانگین ده‌ساله شاخص قیمت در حدود ۸.۶ است، با در نظر گرفتن دلار نیمایی، این عدد برای بورس تهران در حدود ۸ است. با در نظر گرفتن این عامل، می‌توان گفت که بورس تهران تقریباً در حدود ارزش ذاتی خود در حال معامله شدن است. در روش دیگر، شاخص کل را نسبت به دلار تعدیل می‌کنند. در چنین حالتی می‌توان گفت وضعیت بورس به مرحله حبابی رسیده است. درحالی‌که میانگین ۱۰ ساله بورس تهران در حدود ۱۸.۱ است، اکنون این شاخص به عدد ۲۹.۶ رسیده است، که خبر از وضعیت حبابی برای بورس تهران می‌دهد. در روش‌های دیگر، همچون نسبت P/Eنیز شرایط بورس نزدیک به شرایط بلندمدت خود است. باید گفت در شرایط کنونی وضعیت به شکلی شده است که دیگر نمی‌توان نسبت به کلیت بازار نگاه مثبت داشت، باید به فکر پیدا کردن سهام خوب و مستعد رشد بود، و از خرید سهام‌های دارای حباب مثبت، خودداری کرد. 

بازار بورس در هفته آتی:

با توجه به عرضه‌های سنگین در هفته گذشته و رشد خیره‌کننده بازار در یک ماه اخیر، به نظر می‌رسد که بورس تهران در طول چند هفته آتی روند معقول‌تری را در پیش گیرد. مهم‌ترین نکته‌ای که سهامداران باید به آن توجه کنند، این است که بازارها تا بی‌نهایت رشد نخواهند کرد، و روزی به قیمت‌های ذاتی خود خواهند رسید. از این رو، با توجه به رشد قیمت‌ها در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران باید در خرید سهام دقت کنند و نباید بخش زیادی از سبد خود را به سهامی تخصیص دهند که از نظر بنیادی شرایط خوبی ندارد. در مواقعی که بازار شرایط رو به رشد دارد، شاید سهامداران علاقه‌مند باشد با «ریسک» بیشتر، «بازده» بیشتری کسب کنند؛ اما باید به این نکته هم توجه داشته باشند که درست به همین دلیل که «ریسک» بیشتری بر خود هموار کرده‌اند، در صورت سقوط بازار نیز بیشترین ضرر را باید متحمل ‌شوند. در بازارهای گاوی، عموماً مردم توجه زیادی به ریسک ندارند و عمده توجه به «بازده» معطوف است. اما به‌محض تغییر جهت بازار، آن «ریسک» اهمیت می‌یابد. بنابراین، مردم در خریدوفروش‌های خود نیم‌نگاهی هم باید به احتمال سقوط بازار نیز داشته باشند.

بنابراین، با توجه به آنچه گفته شد، در هفته آتی انتظار می‌رود که بازار روند معقول‌تری به خود بگیرد و همچنان با شیب آهسته‌تری به رشد قیمتی خود ادامه دهد. 

[1]http://donyayebourse.com/fa/content/opinion/48767/260

[2]https://www.tabnak.ir/fa/news/927475