ماهی، غذایی که اغلب آن را به‌عنوان ابَرغذا می‌ستایند، خواص تغذیه‌ای آشکاری دارد و اسیدهای چرب و ویتامین‌های ضروری را به بدن می‌رساند.

اما خوردن مقدار بیش از حد از این غذا می‌تواند زیان‌بار باشد. طبق نتایج مطالعه‌ای جدید، خوردن دو وعده ماهی در هفته (که سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا توصیه کرده است) با افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست که مرگبارترین نوع سرطان است رابطه دارد.

در این تحقیق جدید، پژوهشگران دانشگاه براون دریافتند افرادی که معمولا روزانه ۴۲.۸ گرم (معادل ۳۰۰ گرم در هفته) ماهی مصرف می‌کنند نسبت به آنان که معمولا روزی ۳.۲ گرم ماهی مصرف می‌کنند، ۲۲ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به ملانوما بدخیم‌اند.

کسانی که بیشتر ماهی مصرف می‌کنند ۲۸ درصد نیز بیشتر در معرض خطر رشد یاخته‌های نامعمول فقط در لایه خارجی پوست‌اند که از آن به ملانوما درجه صفر یا محل ملانوما (و گاهی پیش‌سرطان) یاد می‌شود.

این یافته‌ها بر اساس مطالعه‌ ۴۹۱ هزار و ۳۶۷ بزرگسال در ایالات متحده انجام شد و در نشریه علل و مهار سرطان (Cancer Causes & Control) منتشر شده است.

آرتور یونیانگ چو گفت «ارتباطی» که در این پژوهش از آن سخن رفته است «باید بیشتر بررسی شود.»

«حدس می‌زنیم یافته‌هایمان احتمالا ناشی از آلودگی موجود در ماهی‌ نظیر بایفنیل‌های پلی‌کلرینه‌شده، دی‌اکسین‌ها، آرسنیک و جیوه باشد.»

سایر متخصصان گفته‌اند ماهی غذای مهم و سالمی است و نیازی به توقف مصرف آن نیست.

دکتر دواین ملر، استاد ارشد دانشکده پزشکی آستون، گفت: «نویسندگان این مقاله می‌گویند ممکن است ارتباطی بین آلاینده‌های موجود در ماهی با افزایش خطر ابتلا به سرطان وجود داشته باشد، اما این آلاینده‌ها احتمالا بر افزایش خطر مشکلاتی فراتر از سرطان پوست اثر دارد.»

«این پژوهش سازوکار شفافی ندارد و معلوم نیست مصرف ماهی چطور می‌تواند خطر ابتلا به سیه‌تود را افزایش دهد زیرا شواهد مشخصی دال بر این وجود ندارد که خوردن ماهی به افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست منجر می‌شود.»

«نباید فراموش کنیم که خوردن دو وعده ماهی در هفته... بخشی از برنامه غذایی سالمی است که می‌تواند مواد مغذی مهمی مانند اسیدهای چرب امگا۳ را به بدن برساند و این پژوهش نباید مردم را به کنار گذاشتن ماهی از برنامه غذایی سالم تشویق کند.»

متوسط سن کسانی که در این پژوهش شرکت کرده‌اند، ۶۲ سال است و این افراد اعلام کرده‌اند در طول سال گذشته چند وقت یک بار و چه اندازه ماهی سرخ‌شده، سرخ‌نشده و ماهی تن خورده‌اند.

محققان سپس بسامد موارد جدید ابتلا به ملانوما در ۱۵ سال گذشته را با استفاده از داده‌های به دست‌آمده از موارد ثبت‌شده سرطان محاسبه کردند.

آن‌ها عوامل اثرگذار بر نتایج مثل تراز میانگین تابش فرابنفش در محل‌ افراد (برای در نظر گرفتن میزان در معرض خورشید بودن که عامل خطر شناخته‌شده برای سرطان پوست است)، وزن افراد، مصرف کردن یا نکردن دخانیات یا مشروبات الکلی و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان را در نظر گرفتند.

در کل در مدت این مطالعه ۵ هزار و ۳۴ نفر (۱ درصد) دچار ملانوما بدخیم و ۳ هزار و ۲۸۴ نفر (۰.۷ درصد) دچار ملانوما درجه صفر شدند. تفکیک این نتایج نشان داد میزان کل مصرف ماهی با افزایش خطر ارتباط دارد.

در ضمن، افرادی که به‌طور معمول روزی ۱۴.۲ گرم ماهی تُن مصرف می‌کردند در مقایسه با کسانی که به‌طور معمول ۰.۳ گرم ماهی تُن مصرف می‌کردند ۲۰ درصد بیشتر در خطر ابتلا به ملانوما بدخیم بودند.

خوردن روزانه ۱۷.۸ گرم ماهی سرخ‌نشده در مقایسه با خوردن فقط ۰.۳ گرم ۱۸ درصد بیشتر خطر ابتلا به ملانوما بدخیم و ۲۵ درصد بیشتر خطر ابتلا به ملانوما درجه صفر دارد.

البته بین خوردن ماهی سرخ‌شده و سرطان پوست هیچ پیوند چشم‌گیری کشف نشده است.

همچنین میانگین مصرف روزانه ماهی در آغاز این مطالعه محاسبه شد و معرف میزان مصرف در کل زندگی افراد نیست.

دکتر مایکل جونز، محقق ارشد ژنتیک و همه‌گیرشناسی موسسه سرطان‌پژوهی لندن، گفت: «این نویسندگان دریافتند که مصرف بیشتر ماهی سرخ نشده و ماهی تُن با ملانوما ارتباط دارد. این نتایج به لحاظ آماری چشم‌گیر است و بنابراین بعید است اتفاقی باشد.»

«ممکن است افرادی که ماهی سرخ نشده یا ماهی تُن بیشتری مصرف می‌کنند سبک زندگی و عادات دیگری دارند که خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد.» نویسندگان این مورد را در نظر گرفتند و برخی از عواملی را که به‌طور بالقوه سردرگم‌کننده‌اند تنظیم کردند.

«اما همان طور که خود این نویسندگان قبول دارند این مطالعه مشاهده‌ای است (نه آزمون اتفاقی) و ممکن است عوامل (شناخته و ناشناخته‌ای) وجود داشته باشد که این نویسندگان در نظر نگرفته‌اند یا آن قدر که باید در نظرنگرفته‌اند.»

«این نویسندگان حدس می‌زنند این رابطه احتمالا ناشی از وجود مواد آلوده در ماهی باشد اما میزان این مواد در افراد شرکت‌کننده را اندازه‌گیری نکرده‌اند.»

«در کل خورد و خوراک متوازن و سالم باید حاوی ماهی هم باشد و نتایج این مطالعه تغییری در این توصیه نمی‌دهد.»