حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه، ۶ تیر ۱۴۰۱، وارد ترکیه شد. به‌گزارش ایسنا، این سفر به دعوت چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، صورت گرفته است و هیئتی دیپلماتیک نیز امیرعبدالهیان را همراهی می‌کند.

امیرعبداللهیان، همزمان با ورودش به آنکارا، در ارتباط با هدف این سفر به خبرنگارها گفت:«امروز در آنکارا هستم که علاوه بر رایزنی در مورد پرونده‌های مختلف دو جانبه در ارتباط با سند جامع همکاری بلند مدت بین دو کشور نیز رایزنی و گفتگو کنیم؛ تمرکز اصلی روی این مسئله است.»

سند جامع همکاری جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، همزمان با آغاز به‌کار دولت ابراهیم رئیسی و سفر چاووش اوغلو به ایران طرح شد. پس از آن محمد باقر قالیباف، رئیس یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، در آذر ماه ۱۴۰۰ به ترکیه سفر کرد و پس از بازگشت از ترکیه به رسانه‌های داخل ایران گفت که این سند مراحل نهایی شدنش را پشت سر می‌گذارد.

با این‌حال، سفر امیرعبداللهیان به ترکیه، که قرار بود پیش‌تر و در اواسط خرداد ماه ۱۴۰۱ انجام شود، در موقعیتی صورت گرفته است که هفته گذشته اعلام شد دستگاه‌های امنیتی ترکیه با همکاری موساد موفق شده‌اند تا شبکه‌ای از مامورهای اطلاعاتی وابسته به جمهوری اسلامی ایران و همکارهای محلی آن‌ها را بازداشت کنند.

شماری از بازداشت‌شده‌ها افرادی بودند که با هویت‌های مبدل به ترکیه سفر کرده بودند تا نقشه سوقصد به شهروندهای اسرائیلی حاضر در خاک ترکیه را به اجرا درآورند؛ موضوعی که از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی ترکیه به اطلاع موساد رسیده بود.

دستگاه‌های امنیتی ترکیه روز یکشنبه، ۱۲ ژوئن ۲۰۲۲، همتایان اسرائیلی‌شان را از نیت تروریستی نیروهای امنیتی وابسته به جمهوری اسلامی ایران مطلع کردند و خواستار همکاری آن‌ها به‌منظور خنثی کردن این حمله‌ها شدند. شورای امنیت ملی اسرائیل سطح امنیتی تهدیدهای موجود را در رده ۴ طبقه‌بندی کرد که بالاترین سطح تهدید امنیتی به‌حساب می‌آید.

یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، پس از خنثی شدن نقشه تروریستی دستگاه‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران سفری کوتاه به ترکیه داشت و با چاووش اوغلو دیدار کرد. او در جریان گفتگو با همتای ترکش از دستگاه‌های امنیتی ترکیه برای خنثی کردن عملیات‌های تروریستی مد نظر حکومت ایران تشکر کرد.

لاپید در این زمینه گفت:«در هفته‌های اخیر، جان شهروندهای اسرائیلی، به‌لطف همکاری‌های امنیتی و دیپلماتیک میان اسرائیل و ترکیه نجات یافت.»

از این‌جهت بسیار احتمال دارد تا سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به ترکیه و دیدارش با چاووش اوغلو و دیگر مقام‌های ترکیه، از جمله رجب طیب اردوغان، در راستای وقایع رخ داده در دو هفته گذشته باشد؛ موضوعی که در بخشی از سخنان امیرعبداللهیان در نشست مطبوعاتی روز دوشنبه او در آنکارا نیز بازتاب داشت.

وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این نشست مطبوعاتی گفت اسرائیل، از منظر حکومت ایران، «دشمن شماره یک مسلمان‌ها و جهان اسلام» است. امیرعبداللهیان همچنین گفت از نظر او و نظام متبوعش، هر جا اسرائیل حضور داشته باشد «ناامنی و بحران» نیز در پی آن خواهد آمد و حکام تهران «حساسیت و ملاحظات» خود در این زمینه را «با صراحت» بر زبان می‌آورند.

جدای از این موضوع، امیرعبداللهیان به دور جدید مذاکرات احیای برجام، که قرار است در دوحه برگزار شود، نیز اشاره کرد. او، ضمن تشکر از وزیر خارجه ترکیه، در این مورد گفت چاووش اوغلو را در جریان جزئیات سفر آقای جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تهران قرار داده است.

امیرعبداللهیان در عین‌حال بخشی از سخنانش را به مسئله سوریه اختصاص داد. او در این رابطه گفت «ما نگرانی‌های امنیتی ترکیه را درک می‌کنیم» و «در خصوص احتمال وقوع عملیات ویژه در بخشی از خاک و سرزمین سوریه، گفتگوی مفصلی را با آقای چاووش اوغلو داشتیم.»

حضور نظامی جمهوری اسلامی‌ و نیروهای نیابتی‌اش در خاک سوریه برخی از کشورهای همسایه این کشور را نگران کرده است. به‌عنوان مثال ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در ششم خرداد ماه ۱۴۰۱، نسبت به حضور نیروهای نظامی وابسته به حکومت ایران در خاک سوریه، خاصه پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، ابراز نگرانی کرد.

پادشاه اردن در توضیح این موضوع گفت پس از آنکه نیروهای ارتش روسیه به‌دلیل استقرار در جبهه‌های این کشور در اوکراین، خاک سوریه را ترک کردند بیم آن می‌رود که «خلاء ناشی از رفتن روسیه را [حکومت] ایران و نیروهای نیابتی‌اش» پر کنند. ملک‌ عبدالله دوم همچنین اعلام کرد که در حال حاضر حضور نیروهای نظامی وابسته به حکومت ایران در خاک سوریه، افزایش تنش و بحران را  در مرزهای اردن در پی داشته است.

پادشاه اردن با توجه به این موارد هشدار داده بود که «جمهوری اسلامی ایران در پی بی‌ثبات کردن اردن است.»