محمد عارف سروری، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، معتقد است اشتباه‌های ایالات متحده آمریکا در نشست بن درباره سرنوشت افغانستان، سبب شد تا نظام این کشور پس از بیست سال، در نتیجه توطئه‌ای بزرگ سرنگون شود.

محمد عارف سروری، که یکی از همکاران نزدیک احمد شاه مسعود در دوران جهاد و مقاومت نخست ضد طالبان بود، در گفت‌و‌گویی اختصاصی با ایندیپندنت فارسی، گفت احمد شاه مسعود می‌خواست محمد ظاهر، شاه پیشین افغانستان، ریاست جمهوری این کشور را بپذیرد و از همین رو، دو بار با او که در رم به سر می‌برد، تلفنی صحبت کرد.

 سروری گفت احمد شاه مسعود محمدظاهر شاه را شخصی دموکرات می‌دانست که تعصب ندارد، می‌تواند برای منافع ملی افغانستان کار کند و سرنوشت بهتری برای این کشور رقم بزند، اما آمریکایی‌ها در نشست بن مانع شدند و اجازه ندادند شاه پیشین رئیس‌جمهوری افغانستان شود.

عارف سروری که پس از سرنگونی رژیم نخست طالبان در افغانستان، در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴، رئیس امنیت ملی دولت حامد کرزی بود، معتقد است اساس نظام افغانستان از همان سال ۲۰۰۱، با سیاست‌های نادرست ایالات متحده آمریکا کج گذاشته شده بود و نظام این کشور در نتیجه توطئه سرنگون شد.

محمد عارف سروری، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، که در سال ۱۹۹۶ مشاور سیاسی و امنیتی احمد شاه مسعود و از نزدیک‌ترین همراهانش بود، به ایندیپندنت فارسی گفت در سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۰ که طالبان بر افغانستان مسلط بودند و احمد شاه مسعود با آن‌ها می‌جنگید، وزارت خارجه ایالات متحده با نیروهای مقاومت اول علیه شبکه القاعده همکاری می‌کرد، اما آمریکا آن زمان نیز ضد طالبان نبود.

سروری معتقد است سابقه حمایت ایالات متحده آمریکا از طالبان به سال‌های دور و همان دوران جهاد در برابر شوروی پیشین برمی‌گردد و گفت آزادی‌خواهی احمد شاه مسعود و حرف‌نشنوی‌اش از آمریکا سبب شده بود که وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا از احمد شاه مسعود حمایت نکند و از او دل خوشی نداشته باشد.

به گفته محمد عارف سروری، ایالات متحده آمریکا پیش از حملات القاعده به برج‌های تجارت جهانی در نیویورک در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، با احمد شاه مسعود توافق همکاری اطلاعاتی ضد شبکه القاعده امضا کرده بود و همین همکاری‌های جبهه متحد شمال سبب شد تا اسامه بن لادن، رهبر القاعده، در پاکستان و شماری از تروریست‌های بین‌المللی در افغانستان کشته شوند. او در ادامه افزود همکاری مشترک جبهه متحد شمال و نیروهای آمریکایی سبب شد تا ۲۰۰۰ تروریست بین‌المللی ظرف سه هفته در افغانستان کشته شوند و رژیم طالبان سرنگون شود.

محمد عارف سروری در اوت ۲۰۲۱، پس از فروپاشی دولت افغانستان و تسلط طالبان بر این کشور، با هواپیمای نیرو‌های آمریکایی از افغانستان خارج شد. او گفت که راهی جز خروج از کشور برایش نمانده بود، چون در جست‌و‌جویش بودند و جانش در معرض خطر جدی بود.

در حالی که سقوط شهرستان‌ها دو ماه پیش از سرنگونی حکومت پیشین در افغانستان آغاز شده بود و نیروهای امنیتی و دفاعی حکومت پیشین روستاها و شهرستان‌ها و استان‌ها را رها می‌کردند و طالبان به‌سرعت در حال پیشروی بودند، شماری از سیاستمداران و فرماندهان جهادی پیشین گفت‌و‌گو برای یافتن راه‌حل و مبارزه با طالبان را آغاز کرده بودند. به گفته سروری، شنبه شب ۱۴ اوت ۲۰۲۱، شماری از سیاستمداران و فرماندهان جهادی و نیز شماری از مقام‌های حکومت پیشین در خانه احمد ولی مسعود، سفیر پیشین افغانستان در بریتانیا و برادر احمد شاه مسعود، نشستی به‌منظور یافتن راه‌حل برای جنگ با طالبان برگزار کردند.

سروری شمار شرکت‌کنندگان این نشست را حدود ۷۰ نفر برآورد کرد و توضیح داد گفت‌و‌گو‌ها درباره چگونگی مبارزه با طالبان و دفاع از نظام تا بامداد روز یکشنبه ۱۵ اوت ادامه داشت. در این نشست، احمد مسعود، محمد یونس قانونی، احمد ضیا مسعود، احمد ولی مسعود، تاج محمد و شماری از سیاستمداران و فرماندهان و مسئولان حکومتی درباره امکانات و چگونگی دفاع بحث و گفت‌و‌گو کردند.

محمد عارف سروری گفت که در دو ماه آخر منتهی به سرنگونی نظام که اوضاع در افغانستان بحرانی شده بود، حکومت بارها وعده داده بود که برای مبارزه با طالبان، تجهیزات نظامی فراهم می‌کند اما این سیاستمداران و فرماندهان را فریب داد و حتی یک قبضه سلاح برایشان ارسال نکرد.

به گفته سروری، با آنکه حکومت هیچ سلاح و امکاناتی برای آنان ارسال نکرده بود، از آنان خواسته شده بود تا از کابل دفاع کنند و با طالبان بجنگند.

سروری در ادامه افزود تاج محمد، مشاور ارشد رئیس‌جمهوری پیشین، در آن نشست گفت که تلاش‌های سه ماهه‌اش برای دریافت تجهیزات نظامی از حکومت هیچ نتیجه‌ای نداده و نا‌امید است.

سروری گفت هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در این نشست نمی‌دانستند که رئیس‌جمهوری فرار خواهد کرد و برای آنان دام گسترده است.

این مقام پیشین حکومتی گفت شرکت‌کنندگان این جلسه تصمیم گرفتند که در صورت وخامت اوضاع، با امکانات موجود و حتی با دست خالی، باید از استان‌های پروان، کاپیسا و پنجشیر دفاع کنند و بامداد بود که به خانه‌هایشان رفتند.

قرار بود در ۱۵ اوت ۲۰۲۱، حامد کرزی و عبدالله عبدالله برای مذاکره با طالبان به قطر بروند و هیئتی بیست نفره شامل سیاستمداران و روسای دو مجلس شورای ملی نیز به پاکستان بروند و پس از گفت‌و‌گو با مقام‌های پاکستان، به قطر بروند و به حامد کرزی و عبدالله عبدالله ملحق شوند و مذاکرات صلح با طالبان را پیش ببرند. به گفته سروری، در آن روز، در فرودگاه کابل به حامد کرزی و عبدالله عبدالله اجازه داده نشد از افغانستان خارج شوند و هیئت بیست نفره سیاستمداران نیز پس از فرار اشرف غنی از افغانستان، با پروازی راهی اسلام‌آباد شدند. او افزود که حکومت نمی‌خواست هیئت‌ها با طالبان گفت‌و‌گو کنند و به نتیجه برسند.

محمد عارف سروری معتقد است که حکومت اشرف غنی می‌خواست این سیاستمداران و فرماندهان را بدون هیچ امکاناتی در کابل با طالبان درگیر کند و همگی کشته شوند.

سروری گفت در آن روز، در پی تهدیدها، نتوانست به پنجشیر برود و ناگزیر شد با هواپیمای نیروهای آمریکایی افغانستان را ترک کند. او که از ۱۰ ماه پیش به این سو در پایگاهی در کوزوو به سر می‌برد، گفت آمریکایی‌ها ده‌ها نفر از کسانی را که همراه او از افغانستان خارج شدند به آمریکا انتقال دادند اما او با ۴۵ نفر دیگر در این پایگاه مانده است.

به باور سروری، ناخشنودی آمریکا از احمد شاه مسعود و همراهانش سبب شده است تا او در پایگاهی در کوزوو باقی بماند و آمریکایی‌ها به حتی اجازه خروج از پایگاه را نمی‌دهند. 

این سیاستمدار پیشین افغانستان معتقد است آینده افغانستان زمانی با‌ثبات خواهد شد که به سوی بی‌طرفی کامل برود و تضمین و حمایت پنج کشور بزرگ دنیا یعنی ایالات متحده آمریکا، روسیه، بریتانیا، فرانسه و چین را به دست آورد. او تاکید کرد که ایالات متحده آمریکا به‌منظور کسب این تضمین و حمایت برای افغانستان، باید با کشورهای بزرگ لابی کند.

عارف سروری مبارزه جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود را برحق می‌داند و گفت او الگوی نسل جوان است و می‌تواند در آینده افغانستان نقش مهمی ایفا کند.

او یک نظام انتخابی و غیرمتمرکز را برای آینده افغانستان اثرگذار می‌داند.