یک هواپیمای ایرانی پرواز «آتا» که از ارومیه بلند شده بود، روز دوشنبه، ۱۳ تیر ۱۴۰۱ (۴ ژوئیه ۲۰۲۲)، اجازه فرود در فرودگاه بین‌المللی اربیل در اقلیم کردستان عراق نیافت. مدیر فرودگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری «روداو» اقلیم کردستان عراق، این خبر را تایید کرد.

احمد هوشیار، مدیر فرودگاه اربیل، به «روداو» گفت: «هواپیما امروز از ارومیه وارد آسمان اربیل شد، اما چون از قبل به ما اطلاع نداده بودند و جواز رسمی یا نماینده نداشتند، به آن‌ها اجازه فرود ندادیم.»

این پرواز هواپیمایی «آتا» قرار بود اولین پرواز دو طرفه بین ارومیه و اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق، باشد. هوشیار گفت، مدیریت فرودگاه پیش از این به تهران گفته بود که پیش از رسیدن پرواز ارومیه-اربیل، باید نماینده‌ای از شرکت هواپیمایی ایرانی در فرودگاه اربیل حاضر باشد. اما طرف ایرانی به تماس‌های کردهای عراقی بی‌توجهی کرده است موجب شده است که هواپیما در آسمان معطل بماند. 

این مقام اقلیم کردستان گفت: «نمی‌دانیم چه بر سر این هواپیما آمد و به کجا رفت، اما به اداره هوانوردی عراق اطلاع دادیم و آن‌ها تصمیم خواهند گرفت که هواپیما به ارومیه بازمی‌گردد یا جای دیگری فرود می‌آید.»

هوشیار به  رسانه کردی «شفق نیوز» گفت که ۱۵ دقیقه پیش از رسیدن هواپیما، به مقام‌های اربیل درباره نزدیک بودن آن اطلاع داده شده است. به نظر می‌رسد که هواپیما به سوی بغداد رهنمون شده است و روشن نیست که آنجا فرود آمده، یا به ایران بازگشته است. 

این مقام همچنین گفت که هیچ اطلاعی در مورد ملیت سرنشینان این هواپیما نداشته است و توقف آن هیچ ربطی به این مسئله ندارد. 

فرودگاه بین‌المللی اربیل مقر استقرار شماری از نیروهای آمریکا و ائتلاف جهانی ضدداعش است. خبرگزاری «روداو» نوشت که معلوم نیست حضور این نیروها «ربطی به صادر نشدن جواز فرود برای هواپیمای ایرانی داشته باشد، یا نه.»

نیروهای جمهوری اسلامی ایران و نیروهای عراقی تحت امر آن، بارها به نیروهای آمریکایی و متحدان آن‌ها در خاک عراق حمله راکتی و پهپادی کرده‌اند و فرودگاه اربیل نیز بارها هدف چنین حمله‌هایی واقع شده است. آمریکا در پی حمله‌های متعدد در سایر نقاط عراق، برخی از نیروهای دیپلماتیک خود را نیز به خاک امن‌تر اقلیم کردستان منتقل کرده است و کنسولگری این کشور در اربیل، اینک عملا با سفارتخانه آن در بغداد برابری می‌کند.

سپاه پاسداران و نیروی قدس سابقه‌ای طولانی در استفاده نظامی از پروازهای مسافربری دارند و به همین دلیل با تحریم‌ها و مجازات‌های بسیاری مواجه شده‌اند. مقام‌های سپاه چنین استفاده‌ای را رسما و علنا تایید کرده‌اند و از نقش قاسم سلیمانی در آن‌ها گفته‌اند؛ به ‌ویژه در مورد هواپیمایی که مقر آن در کرمان، استان زادگاه سلیمانی، است و از سال‌ها پیش با تحریم‌های گسترده اتحادیه اروپا روبه‌رو بوده است. 

روزنامه «همشهریِ» تهران در پوشش خود از ماجرا مدعی شد که «اقلیم» از روابطش با ایران بسیار «سود» می‌برد، و نوشت: «کردستان عراق که از دهه ۸۰ قرن میلادی گذشته در برابر رژیم بعثی عراق بدون وقفه تحت حمایت‌های ایران قرار داشت، دارای روابط عمیق اقتصادی و فرهنگی و گردشگری با ایران است.»

این روزنامه به نقش قاسم سلیمانی و نیروی قدس در مقابله با گروه تروریستی داعش نیز اشاره کرد و افزود که سلیمانی کمک کرده است که اربیل به دست داعش نیفتد، و این ‌را «موضوعی که کردها می‌گویند آن ‌را از یاد نخواهند برد»، دانست. این در حالی است که طبق برخی گزارش‌ها، از جمله گزارشی از «یاهو نیوز»، در ماجرای ترور قاسم سلیمانی، برخی از نیروهای کرد همکاری نزدیکی با نیروهای تحت رهبری آمریکا داشتند.