جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز سهشنبه ۱۴ تیر (پنجم ژوئیه) در توییتی از گفتوگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران خبر داد.
بورل نوشت: «اگر میخواهیم به توافق برسیم، تصمیمها باید هماکنون گرفته شوند.» او در ادامه افزود: «هنوز فرصت هست» و هشدار داد که «فضای سیاسی برای احیای برجام ممکن است به زودی تنگ شود.»
Spoke again with Iranian Foreign Minister @Amirabdolahian.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) July 5, 2022
If we want to conclude an agreement, decisions are needed now.
This is still possible, but the political space to revive the #JCPOA may narrow soon.
انریکه مورا، معاون بورل، در مذاکرات اخیر غیرمستقیم میان مذاکرهکنندگان جمهوری اسلامی و آمریکا در دوحه، نقش میانجی داشت.
مذاکرات دو روزه در دوحه قطر روزهای هفتم و هشتم تیر میان علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، بدون نتیجه پایان یافت.
مالی در گفتوگو با رادیو انپیآر آمریکا، مذاکرات قطر را «فرصتی تلفشده» توصیف کرده است. او گفت که اتحادیه اروپا به عنوان واسطه و هماهنگکننده مذاکرات، پیشنهادی با جزئیات مفصل را برای احیای برجام به دوحه آورده بود؛ پیشنهادی که آمریکا آن را پذیرفت و ایران رد کرد.
به گفته مالی، تهران در مذاکرات دوحه خواستههای نامربوط به پرونده هستهای را مطرح کرد.
رابرت مالی، مذاکرهکننده دولت بایدن در مذاکرات هستهای، در حالی دوحه را فرصتی تلفشده خوانده است که علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی یک روز قبل گفته بود که با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات احیای برجام، برای نهایی کردن ادامه مذاکرات دوحه در ارتباط است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
باقری کنی گفت که مذاکرات دوحه در چارچوب از قبل تعیین شده شکل گرفت و ادامه گفتوگوها با آقای مورا برای تعیین زمان و مکان بعدی مذاکرات «در حال نهاییسازی» است.
علی اکبر صالحی، رییس سابق سازمان انرژی اتمی ایران، و مشاور بخش فنی مذاکرات برجام با دولت باراک اوباما، نیز در گفتوگو با روزنامه شرق، ابراز امیدواری کرد که برجام احیا شود. او گفت: «اگر در این زمینه تعلل کنیم، دوباره وارد کلاف سردرگمی میشویم که بازکردنش با خداست و ملت باز باید سختی و مشقت بسیار تحمل کند.»
پیشتر طرف ایرانی حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریستی وزارت خارجه آمریکا را به عنوان یکی از خواستههایش برای توافق اعلام کرده بود. دولت بایدن این خواسته را رد کرد. گفته میشود که لغو تحریمها و تضمین خارج نشدن دوباره آمریکا از توافق در دولتهای بعدی، از جمله دیگر خواستههایی است که تهران دارد.
ایران و آمریکا از یک سال پیش و در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، دور جدیدی از مذاکرات برای احیای توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در سال ۲۰۱۵ امضا شد را در شهر وین آغاز کردند؛ این مذاکرات از جمله با گره خوردن مسئله خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی وزارت خارجه آمریکا و همچنین تضمینخواهی روسیه برای اطمینان از این که تحریمهای آمریکا حقوق روسیه در دادوستد آزادانه با ایران را نقض نمیکند، بدون نتیجه متوقف شد.
سفر اعلام نشده علی باقری کنی به روسیه، دو روز پس از مذاکرات دوحه، و دیدار او با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه، و میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین که در مذاکرات احیای برجام در وین نیز حضور داشت، شائبه دخالت مسکو در سرنوشت پرونده اتمی ایران را بار دیگر مطرح کرده است و برخی کارشناسان روسیه را عامل عقب افتادن امضای توافق احیای برجام میدانند.
از سویی رابرت مالی در سخنان اخیر خود گفته است: «گفتوگویی که الان باید صورت گیرد در واقع بین ما و ایران نیست… بلکه گفتوگوی واقعی بین ایران و خودش است.» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران همچنین گفت: «آنها باید به این نتیجه برسند که آیا حاضرند دوباره از برجام تبعیت کنند یا خیر.»
کارشناسان غربی و همچنین قدرتهای منطقه نگران برنامه هستهای جمهوری اسلامی هستند و میگویند با توجه با میزان اورانیومی که ایران در اختیار دارد، در کمتر از چند هفته میتواند سلاح هستهای تولید کند.
رابرت مالی نیز یک بار دیگر تاکید کرده است که آمریکا و شرکایش در مورد پیشرفتهای ایران در زمینه غنیسازی نگرانند.
تهران در پی خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ فعالیتهای غنیسازی اورانیوم خود را افزایش داد.