دانشمندان شواهدی از الگوهایی شبیه به حالت خواب در عنکبوت‌ها پیدا کردند. پیشرفتی که به روشن شدن منشا، تکامل و عملکرد چرخه خواب منجر خواهد شد.

[بر اساس نتایج] این مطالعه که روز دوشنبه در «مجله مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا» (PNAS) منتشر شد، نوزادان «عنکبوت­‌های پرشی» با استفاده از دوربین‌های مخصوص مشاهده شدند و مشخص شد که هنگام استراحت در شب، اندام‌های عنکبوت‌ها تکان می‌خورند، شبکیه چشم‌ آن‌ها حرکت می‌کند و پاهایشان جمع می‌شود.

این پژوهشگران شامل تیمی از محققان دانشگاه کنستانز در آلمان، چنین الگویی را به عنوان یک «حالت مشابه خواب یعنی مرحله حرکت سریع چشم» (REM) توصیف کردند.

«رِم» یا حرکت سریع چشم مرحله‌ای از خواب است که با رویا دیدن ارتباط نزدیکی دارد و طی آن، بخش‌هایی از مغز انسان نشانه‌هایی از فعالیت را نشان می‌دهند.

پژوهش‌­های پیشین نیز شواهدی از خواب و حالت‌های مشابه خواب را در سراسر دنیای حیوانات نشان داده­‌ بودند؛ از جمله در برخی حشرات، کرم‌ها و حتی موجودات دریایی مانند کوسه‌ها؛ با وجود این، دانشمندان می­‌گویند که وجود «مراحل مختلف خواب» در گروه‌های حیوانی هنوز نامشخص باقی مانده است.

به‌ویژه مطالعات مربوط به خواب «رم» (REM)، هنوز «عمدتا بر» مهره‌داران زمینی مخصوصا پستانداران و پرندگان متمرکز است.

دانشمندان می­‌گویند مقایسه خواب «رم» میان گونه‌­ها کار بسیار دشواری است؛ زیرا تنها در تعداد محدودی از سلسله‌های جانوری، چشم‌های متحرک وجود دارد- [و چشم‌های متحرک] به‌ویژه در حشرات و سایر گونه‌های مرتبط و نزدیک به آن‌ها وجود ندارد.

با این حال، عنکبوت‌های پرشی ابزاری برای مطالعه این مرحله از خواب در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند؛ زیرا این موجودات اگرچه به اندازه یک ناخن‌اند، برای تغییر جهت نگاه کردن، استوانه‌های متحرک شبکیه دارند.

به گفته پژوهشگران، در عنکبوت‌های نوزاد این گونه که تازه متولد شده‌اند، می‌توان این حرکات را مستقیما از طریق پوشش محافظ بیرونی مشاهده کرد؛ زیرا پوشش محافظ آن‌ها تا مدت زمان کوتاهی نیمه‌شفاف است.

دانشمندان در پژوهشی جدید، برای مشاهده عنکبوت‌های پرشی در شب از دوربین‌های مجهز استفاده کردند. آن‌ها دوره‌های متناوب و ثابتی از حرکات شبکیه چشم همراه با تکان دادن اندام‌ها را شاهد بودند.

دانشمندان همچنین «رفتارهای رایج مثل جمع کردن پا» را در یک عنکبوت پرشی گزارش کردند که از جمله می‌توان به جمع کردن گسترده اندام‌ها به سمت سینه اشاره کرد.

آن‌ها می­‌گویند که این مشاهدات مشابه خواب «رم» در حیوانات مهره‌دار زمینی مانند انسان و سایر پستانداران‌اند.

دانشمندان در این مقاله می­‌نویسند: «در جریان مشاهدات، دوره‌­های حرکتی شبکیه از جمله مدت‌ زمان و فواصل منظم آن همواره ثابت بودند که هر دو مورد طی شب افزایش می‌یافتند.»

دانشمندان در این‌باره می‌گویند: «با توجه به منظم بودن انقباض‌ها، جمع‌ شدن پاها و هم‌زمانی آن‌ها با حرکات شبکیه، به نظر می‌رسد که هر دو نوع حرکت جلوه­‌ای متفاوت از یک فاز فعال مشابه خواب باشند.»

آن‌ها گفتند که این یافته‌ها باورهای پذیرفته‌شده ما در مورد خواب «رم» را به چالش می‌کشد.

دانشمندان خاطرنشان کردند: «دوره‌های حرکتی مشاهده‌شده در شبکیه ثابت ماندند؛ از جمله مدت‌ و فواصل منظم آن که هر دو در طول شب افزایش یافتند.»

پژوهشگران به این نتیجه رسیدند: «تصور ما این است که الگوهای حرکتی چشم در طول خواب رم به طور مستقیم با صحنه‌­های بصری که در هنگام رویا تجربه می‌­شود، مرتبط است. این موضوع سوال عمیق‌تری را پیش می­‌آورد که آیا عنکبوت‌های پرشی ممکن است رویاهای تصویری ببینند یا خیر.»

اگرچه خواب یک ویژگی مشترک در میان موجوداتی است که به دنیای حیوانات تعلق دارند، هنوز مشخص نیست که آیا خواب مشابه «رم» هم به همان اندازه فراگیر است یا خیر.

دانشمندان یادآور می‌شوند: «همچنین هنوز مشخص نیست که این مراحل مختلف خواب در میان گونه‌­هایی با بینایی کمتر چگونه بروز پیدا می‌کند.»