اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، درباره احتمال مذاکره با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، برای حل بحران سوریه، نشان می‌دهد که آنکارا مصمم به بازگشت به سیاست «مشکل صفر» است.
روز جمعه، ۱۹ اوت ۲۰۲۲ (۲۸ مرداد ۱۴۰۱)، اردوغان گفت که احتمال مذاکره با بشار اسد را برای دستیابی به راه‌حلی برای بحران سوریه رد نمی‌کند.
در همین راستا، درویش خلیفه، روزنامه‌نگار سوری متخصص در امور سیاسی، در گفت‌وگویی با اسکای‌نیوز عربی گفت: «این اظهارات به‌دلیل هم‌زمانی آن پس از نشست سران روسیه، ترکیه و ایران در تهران و نشستی که روسای‌جمهوری روسیه و ترکیه را در سوچی گردهم‌آورد، حائز اهمیت بسیار است.»
او افزود: «اوضاع کنونی ترکیه، به‌ویژه وضعیت اقتصادی آن، اردوغان را به سمت سیاست «مشکل صفر» سوق می‌دهد و چندی قبل رئیس‌جمهوری ترکیه در چارچوب همین سیاست به عربستان سعودی و امارات متحده عربی سفر کرد، افزون براینکه دیدارهایی در سطح دیپلماتیک بین مصر و ترکیه انجام شد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
درویش خلیفه درباره اجماع سیاسی و گفت‌وگو در مورد احتمال دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک برای بحران سوریه، گفت: «چالش پیش‌رو تنها در نزدیک‌سازی دیدگاه‌ها مقام‌های ترکیه و سوریه محدود نمی‌شود، بلکه مشکل اصلی توافق بر سر سازوکار مدیریت پرونده‌های مربوط به مخالفان سوری است که عمدتا در ترکیه حضور دارند، افزون بر اینکه تحریم‌های بین‌المللی علیه سوریه مانع دیگری را در مسیر این رویکرد ایجاد خواهد کرد».
در ادامه همین سیاست و در دیدار با جمعی از خبرنگاران، رجب طیب اردوغان گفت: «هیچ مورد اختلافی بین ترکیه و مصر وجود ندارد. مردم مصر برادران ما هستند و ما نمی‌توانیم همواره از آن‌ها دلخور باشیم، بنابراین باید هر چه سریع‌تر با آن‌ها آشتی کنیم.»
کرم سعید، کارشناس مصری امور ترکیه در مرکز مطالعات الاهرام، معتقد است که اظهارات رئیس‌جمهوری ترکیه در این مقطع را می‌توان در پرتو عوامل عمده‌ای از جمله تمایل ترکیه برای پایان دادن به همه مشکلات منطقه‌ای که در سال‌های گذشته تشدید شده است، تحلیل کرد.
او در گفت‌وگو با اسکای‌نیوز عربی، اظهار داشت: «فشارهای اقتصادی و سیاسی که اردوغان از طرف اتحادیه اروپا با آن‌ها روبرو است نیز در پیشبرد این سیاست نقش دارد، بنابراین رئیس‌جمهوری ترکیه به‌دنبال بازکردن راه برای کاهش تنش با کشورهای عربی و از سرگیری همکاری میان آن‌ها و ترکیه است تا زمینه سرمایه‌گذاری جایگزین در ترکیه که در حال حاضر با بحران اقتصادی مواجه است، فراهم شود.»
کرم سعید افزود: «رئیس‌جمهوری ترکیه به‌دلیل وخامت سیاست خارجی آنکارا و روابط بحرانی آن با کشورهای منطقه در سال‌های اخیر با فشار مخالفان و خشم مردمی روبه‌رو شده است. بنابراین، اردوغان سعی می‌کند راهبرد سیاست خارجی خود را تغییر دهد.»
به باور کرم سعید، روند تفاهم بین قاهره و آنکارا با پرونده‌های حل‌نشده بسیاری مرتبط است که از جمله می‌توان به تحرکات ترکیه در شرق دریای مدیترانه، حضور نظامی ترکیه در لیبی و تعهد به توقف هرگونه حمایت از سازمان اخوان‌المسلمین اشاره کرد.
از سوی دیگر، حسن سیوری، تحلیلگر سیاسی ترکیه معتقد است که انگیزه‌های بسیاری برای نزدیکی ترکیه و شماری از کشورهای منطقه وجود دارد، به‌ویژه کشورهایی که ترکیه با آن‌ها منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی مشترک دارد.
او در مصاحبه‌ای با اسکای‌نیوز عربی، گفت: «ترکیه تمایل بسیاری برای دستیابی به تفاهم با کشورهای همسایه از طریق راه‌حل‌های دیپلماتیک، به‌ویژه در رابطه با پرونده تعیین مرز در آب‌های مدیترانه دارد تا آنکارا بتواند طبق توافقات بین‌المللی به اکتشاف گاز بپردازد.»
سیوری افزود: «در حال حاضر، سیاست خارجی ترکیه به سمت اجماع و دستیابی به همکاری و هماهنگی مشترک پیش می‌رود. از این‌رو، آنکارا می‌کوشد در چارچوب روابط همکاری که با نگرشی نوین در خاورمیانه در حال شکل‌گیری است، میزان همکاری خود را با کشورهای منطقه افزایش دهد.»
