ناسا روز دوشنبه، ۲۹ اوت، مخزن موشک بزرگ ماه جدید خود روی سکوی پرتاب در مرکز فضایی کندی را پر کرد و بنا داشت آن را در نخستین پرواز آزمایشی خود، به فضا پرتاب کند؛ اما پس از مواجهه با یک سری مشکلات در جریان آماده‌سازی یکی از موتورها، این پرتاب را لغو کرد.
از این رو تماشاگرانی که برای [تماشای] پرتاب به فلوریدا سفر کرده بودند، به‌جای پرتاب موشک، باید تلاش می‌کردند تا ببینند آیا می‌توانند رزرو هتل خود را تا روز شنبه [یعنی] زمانی که ناسا امیدوار است پرتاب را دوباره انجام دهد، حفظ کنند یا نه. به گفته پائولو لوزانو، استاد هوانوردی و فضانوردی ام‌آی‌تی (MIT) که آزمایشگاه پیشرانش فضایی ام‌آی‌تی را نیز سرپرستی می‌کند، این برای بعضی‌ها ناخوشایند است اما چیز بدی نیست.
او در مصاحبه‌ای با ایندیپندنت گفت: «من برای تماشای پرتاب‌های موشک در فلوریدا بودم و آن‌ها لغو شدند و همه این‌طوری‌اند که «اوه، این خیلی غم‌انگیز است». اما شما که نمی‌خواهید آن را به خطر بیندازید؛ زیرا این تنها فرصت است. آن‌ها روی سکوی پرتاب کناری، یک آرتمیس دیگر ندارند.»
و این در نهایت، خطراتی است که ناسا با پرتاب یک موشک بزرگ شهرت خود را به خطر می‌اندازد. دکتر لوزانو گفت مشکلاتی که روز دوشنبه با آن‌ها مواجه شدند، احتمالا به انفجار موشک منجر نمی‌شود؛ هرچند در نهایت [چنین چیزی] ممکن است، اما «ممکن است در واقع مقداری آسیب در موتور رخ دهد و شما نمی‌خواهید چنین خطری را به جان بخرید».
نه زمانی که بتوانید صبر کنید و یک روز دیگر دوباره امتحان کنید- یک موشک دست‌نخورده باقی‌مانده روی سکو همچنان می‌تواند ماموریت خود را انجام دهد.
او گفت: «راستش را بخواهید، اگر به هر دلیلی دوباره [پرتاب را] لغو کنند، تعجب نخواهم کرد. این یک موشک بسیار پیچیده است و من اطمینان دارم که آن‌ها می‌خواهند این کار را به‌درستی انجام دهند.»
مشکلی که ناسا روز دوشنبه با آن مواجه شد، مربوط به آماده‌سازی حرارتی یکی از چهار موتور آراس-۲۵ (RS-25) در رانشگر اصلی موشک سامانه پرتاب فضایی (SLS) بود؛ فرآیندی به نام «نشت موتور» که برای خنک کردن موتورها قبل از پذیرش کامل جریان پیشران هیدروژن مایع طراحی شده است.
دکتر لوزانو گفت: «در واقع این به‌نوعی بدیهی است. چه اتفاقی می‌افتد اگر چیزی بسیار سرد داشته باشید و آن را روی حرارت قرار دهید یا چیزی را که خیلی داغ باشد، در سرما بگذارید؛ مانند یک لیوان آب. ممکن است بشکند، درست است؟ به دلیل تغییرات بسیار شدید دما.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او خاطرنشان کرد که فعالیت این موتور موشک با مهندسی دقیق در دمای نامناسب ممکن است به انبساط یا انقباض برخی از اجزا منجر شود. در ادامه ممکن است برخی از آن‌ها با برخی اجزای دیگر اصطکاک پیدا کنند. مهندسان ناسا قطعا می‌خواهند از این وضعیت اجتناب کنند؛ «این می‌تواند به بروز مشکل منجر شود.»
ناسا به جای استفاده از نوعی ماشین تبرید برای خنک کردن موتورها، فقط مقداری هیدروژن مایع بسیار سرد را وارد موتور می‌کند. اما روز دوشنبه، یک سوپاپ معیوب در مخزن هیدروژن مایع موشک سامانه پرتاب فضایی موشکی، این مشکل را که موتور شماره ۳ به اندازه کافی سرد شود، بدتر کرد و به علاوه، پیش‌بینی آب‌وهوای ناخوشایند در آغاز و پایان پنجره زمانی پرتاب دو ساعته آن روز صبح، [موجب شد] ناسا پرتاب را به بعد موکول کند.
دکتر لوزانو گفت: «موارد مختلفی وجود دارد که در سیستم پیچیده‌ای مانند این ممکن است مشکل ایجاد کند. اگر این تنها هزینه‌ای بود که دادیم، پس در واقع، من فکر می کنم که در حقیقت، این خبر بسیار خوبی است. چرا که از بین تمام مواردی که ممکن است خراب شوند، این یکی به‌راحتی قابل اصلاح و تعمیر است.»
مورد دیگر اینکه موتور آراس-۲۵ یک موتور موشکی آزمایش‌شده، قابل اطمینان و با قابلیت حمل انسان است. دکتر لوزانو خاطرنشان می‌کند که این موتور اصلی شاتل فضایی بود اما ناسا آن را برای برنامه سامانه پرتاب فضایی موشکی (SLS) انتخاب نکرد؛ فقط به این دلیل که موارد پنهانی وجود داشت.
او گفت: «این موتور تا به حال یکی از بهترین‌ها بود. اگر به عملکرد آن که با تکانه ویژه (specific impulse) مشخص می‌شود نگاه کنید- که در واقع همان کارایی سوخت است- این موتور به آنچه از نظر تئوری ممکن است، بسیار نزدیک است.»
همچنین قابل توجه است که هیچ یک از فاجعه‌های شاتل فضایی، انفجار چلنجر اندکی پس از برخاستن از زمین در سال ۱۹۸۶ یا فروپاشی [شاتل فضایی] کلمبیا هنگام ورود مجدد در سال ۲۰۰۳ به دلیل مشکلات موتور آراس-۲۵ ایجاد نشدند. دکتر لوزانو خاطرنشان کرد اگرچه بروز این فجایع به تاکید بیشتری بر اهمیت این موضوع منجر شد که باید قبل از پرتاب موشک، از این اطمینان حاصل کرد که هر جزء کوچکی به‌خوبی کار می‌کند، با وجود این، چنین مواردی به ترتیب به دلیل از کار افتادن حلقه‌های «او رینگ» در تقویت‌کننده‌های جامد موشک چلنجر و آسیب به سپر حرارتی شاتل فضایی کلمبیا در حین پرتاب ایجاد شدند.
او گفت: «این موارد به این موتورها ربطی نداشتند. این موتورها بسیار بسیار خوب‌اند.»
دکتر لوزانو گفت خود این موتورها در واقع طوری تنظیم شده‌اند که در صورت بروز مشکل هنگام پرتاب، به صورت خودکار از کار می‌افتند؛ حتی اگر تیم پرتاب انسانی این مشکل را از قبل تشخیص نداده باشند.
او گفت: «پنج ثانیه طول می‌کشد تا این موتورها روشن شوند. در طول این پنج ثانیه، رایانه‌ها در هر میلی‌ثانیه هر آنچه را اتفاق می‌افتد، بررسی می‌کنند و اگر در هر یک از موتورها چیز غیرعادی وجود داشته باشد، همه آن‌ها خاموش می‌شوند.»
بنابراین حتی اگر در روز شنبه شمارش معکوس به طور عادی پیش برود، در واقع آرتمیس۱ تا زمانی که شمارش معکوس به صفر نرسد، پرتاب نمی‌شود.
و حتی اگر این‌طور نشود، باز هم چیز بدی نیست. دکتر لوزانو گفت که از خواندن گزارشی در یک روزنامه درباره لغو پرتاب موشک در روز دوشنبه، که این لغو پرتاب را شکست توصیف کرد، شگفت‌زده شده بود.
«من گفتم نه؛ این شکست نیست. شکست زمانی است که موشک منفجر شود! در این مورد، این بخشی از فرآیند است. این یک روند عادی است. اگر درباره آن خوب فکر کنید، [متوجه خواهید شد که] در واقع اگر موشک پرتاب شود، به دلیل همه چیزهایی که باید در کنار هم جمع شوند، موفقیتی خیلی خیلی خیلی بزرگ است.»
© The Independent
