با به دست آمدن اطلاعات بیشتر درباره سیارک وای‌آر۴ــ۲۰۲۴ (YR42024) اینک دانشمندان می‌توانند از زمان و مکان برخورد احتمالی آن با زمین با دقت بیشتری صحبت کنند.
با وجود آنکه احتمال برخورد این سیارک با زمین حدود ۲.۳ درصد براورد شده است، این میزان از نظر علمی به هیچ عنوان کم نیست و یک هشدار واقعی و جدی تلقی می‌شود.
به گزارش اسکای‌نیوز، سیارک وای‌آر۴ــ۲۰۲۴ که دسامبر ۲۰۲۴ از طریق تلسکوپ‌های پیشرفته در ریو وورتادو در شیلی مشاهده شد، آن را در صدر فهرست سیارک‌های خطرناک قرار داده و سیستم‌های هشداردهنده را فعال کرده است.
هرچند هنوز زیاد جای نگرانی نیست، کارشناسان می‌گویند احتمال برخورد این سیارک با زمین از ۱.۲ درصد در ژانویه، اینک به حدود ۲.۳ درصد افزایش یافته است که برای ما ساکنان زمین خبر چندان خوبی نیست.
بسیاری از مردم می‌پرسند آیا ما واقعا از خطر برخورد این سیارک جان سالم به در می‌بریم؟ اگر بله، چه زمانی می‌توانیم یک نفس راحت بکشیم و مطمئن باشیم اتفاقی نمی‌افتد؟ و در بدترین سناریو ممکن، در صورت برخورد این سیارک به زمین، دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سیارک چه زمان و به کجای زمین ممکن است برخورد کند؟
پاسخ به تمامی این پرسش‌ها چندان ساده نیست. پژوهشگران می‌گویند اگر برخوردی رخ دهد، تخمین زده می‌شود که این برخورد ساعت ۱۴:۰۲ روز ۲۲ دسامبر ۲۰۳۲ (دوم دی ۱۴۱۱) باشد. البته زمان دقیق و اساسا احتمال برخورد این سیارک ممکن است تغییر کند. با این حال ناسا اعلام کرده است که این سیارک احتمالا در یکی از مناطق زیر سقوط خواهد کرد:
اقیانوس آرام شرقی
شمال آمریکای جنوبی
اقیانوس اطلس
آفریقا
دریای عرب
جنوب آسیا
به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، اتیوپی، نیجریه، ونزوئلا، کلمبیا و اکوادور و سودان، از جمله کشورهای در معرض خطر باشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این سیارک که بین ۴۰ تا ۹۰ متر عرض دارد، از جنس مواد سنگی است و ممکن است هنگام ورود به جو زمین به قطعات کوچک‌تری شکسته شود. با این حال، این سیارک در مقیاس موسوم به «مقیاس خطر برخورد تورینو» در حال حاضر در سطح ۳ قرار دارد. مقیاس تورینو روشی برای طبقه‌بندی وجود خطر برخورد اجرام نزدیک به زمین از جمله سیارک‌ها و دنباله‌دار‌ها است.
سطح ۳ از نظر علمی، سطحی تعریف می‌شود که باید به آن توجه کرد، زیرا احتمال برخورد چنین سیارکی ۱ درصد یا بیشتر است و می‌تواند در مناطقی از زمین تخریب موضعی ایجاد کند. در حالی که سطح صفر به معنای آن است که هیچ احتمال برخوردی وجود ندارد یا تقریبا هیچ احتمالی برای آن نیست، سطح ۱۰ برای زمانی است که برخورد یک سیارک با قابلیت ایجاد یک فاجعه جهانی، قطعی باشد.
اینکه ما از وجود این سیارک آگاه شده‌ایم هم به دلیل همین مقیاس تورینو است، چرا که بر اساس سطح ۳، ما باید از خطر برخورد سیارکی که ممکن است تا ۱۰ سال آینده به زمین بخورد آگاه شویم.
چرا اندازه سیارک در میزان خسارتی که وارد می‌کند، مهم است؟
مشکل بزرگ اینجا است که بین یک سیارک ۴۰ متری و ۹۰ متری تفاوت بزرگی وجود دارد. ممکن است تصور کنیم ۴۰ متر و ۹۰ متر اختلاف زیادی با هم ندارند اما واقعیت این است که وقتی پای اجرام آسمانی و سیارک‌ها در میان است، نتیجه می‌تواند به‌شدت متفاوت باشد. متاسفانه دانشمندان هنوز نمی‌دانند این سیارک دقیقا چقدر بزرگ است. تعیین اندازه تقریبی این سیارک بسیار مهم است، زیرا اندازه این سیارک تعیین می‌کند که تهدید آن چقدر جدی است.
طبق اعلام ناسا، زمین هر روز با بیش از ۱۰۰ تن غبار و ذرات ریز از فضا بمباران می‌شود، اما چون این ذرات بسیار کوچک‌اند، معمولا پیش از رسیدن به سطح زمین، در جو می‌سوزند.
این بدان معنا است که یک سیارک یا دنباله‌دار ممکن است ۱۰۰ درصد احتمال رسیدن به زمین داشته باشد، اما اگر اندازه آن کوچک باشد، عملا تهدیدی محسوب نشود.
با این حال کافی است در نظر بگیریم که وای‌آر۴ــ۲۰۲۴، یک سیارک با تهدید سطح ۳ است، زیرا اندازه آن قطعا از آستانه تعریف شده ۲۰ متر بیشتر است.
هرچند اندازه این سیارک هنوز به طور دقیق مشخص نیست، تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اکنون با استفاده از امواج فروسرخ، در حال بررسی این سیارک است و این امر به دانشمندان کمک می‌کند از اندازه آن تخمین دقیق‌تری داشته باشند.
چقدر خسارت ممکن است ایجاد شود؟ چه کاری از دستمان بر می‌آید؟
دانشمندان می‌گویند اگر این سیارک به زمین برسد، با سرعتی بیش از ۶۱ هزار کیلومتر بر ساعت وارد جو خواهد شد. در این صورت همه چیز به اندازه آن بستگی دارد. اگر این سیارک ۴۰ متری باشد، ممکن است تنها یک انفجار در جو ایجاد کند که شاید باعث شکستن پنجره‌ها شود، اما آسیب چندانی به همراه نخواهد داشت. اما اگر اندازه آن نزدیک به ۹۰ متر باشد، وضع متفاوت خواهد بود و در این صورت اگر این سیارک در یک شهر مهم سقوط کند، نتیجه می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
این سیارک از آنجا که به دور خورشید می‌گردد، در حال حاضر حدود ۴۵ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد و در حال دور شدن از ما است. از این رو دانشمندان فقط چند ماه دیگر و تا زمانی که این جرم آسمانی پشت خورشید ناپدید شود، فرصت دارند آن را رصد کنند.
به گفته پژوهشگران، ما می‌توانیم این سیارک را تا آوریل مشاهده کنیم و در بدترین حالت، احتمال برخورد در این مشاهدات می‌تواند به حدود ۲۰ درصد افزایش یابد. احتمالی که بسیار نگرا‌ن‌کننده است و به نظر می‌رسد در این صورت، واقعا باید برای نجات زمین کاری انجام داد. با این حال برخی متخصصان بر این باورند که به احتمال زیاد، این عدد تا آن زمان به صفر درصد کاهش خواهد یافت و جای نگرانی نیست و به نظر می‌رسد دانشمندان تا ماه آوریل امسال، احتمال برخورد این سیارک با زمین را رد کنند. اما در صورتی که موفق نشوند، باید تا سال ۲۰۲۸ صبر کنند تا دوباره این سیارک را مشاهده و مسیر حرکت آن را بررسی کنند.
اگر واقعا و با قطعیت تایید شود که این سیارک در حال حرکت به سمت زمین است، طبیعتا یکی از گزینه‌ها پرتاب یک فضاپیما برای برخورد عمدی با آن و تغییر مسیر این سیارک است. یعنی همان روشی که ناسا سال ۲۰۲۲ روی سیارک دیمورفوس (Dimorphos) آزمایش کرد.
برخی دانشمندان می‌گویند ممکن است مجبور شویم گزینه سخت‌تر و شدیدتری مانند انفجار هسته‌ای روی سطح این سیارک را در نظر بگیریم تا بتوانیم از این طریق آن را منحرف کنیم.
آنچه مسلم است، این است که احتمال برخورد این سیارک به زمین همچنان بسیار کم است و حتی اگر این سیارک در مسیر زمین باشد، هنوز می‌توان اقدام‌های موثری انجام داد. با این حال دانشمندان هشدار می‌دهند که این تهدید نباید نادیده گرفته شود و این ممکن است جدی‌ترین تهدید فضایی برای زمین باشد.
ویرانگرترین برخورد سیارکی شناخته‌شده سیارکی به طول ۱۰ کیلومتر بود که حدود ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و تمامی دایناسورها و نیز ۷۵ درصد از تمامی گونه‌های زنده روی زمین را نابود و زمستانی طولانی در سراسر جهان حاکم کرد.
برخورد سیارک با زمین اتفاق چندان نادری نیست. حدود یک قرن پیش در سال ۱۹۰۸ هم جرمی آسمانی به اندازه ۳۰ متر یا چه بسا ۵۰ تا ۶۰ متر، به نزدیکی رود پودکامنایا تونگوسکا در جنگلی دورافتاده در سیبری برخورد کرد که در اثر این برخورد، حدود ۸۰ میلیون درخت از بین رفت و جنگلی به وسعت ۲۱۵۰ کیلومترمربع نابود شد.
در سال ۲۰۱۳ نیز یک شهاب ۲۰ متری در آسمان شهر چلیابینسک روسیه وارد جو زمین شد. این شهاب پیش از رسیدن به زمین در آسمان منفجر شد و در اثر این انفجار شدید بیش از هفت هزار ساختمان آسیب دید و حدود ۱۵۰۰ نفر زخمی شدند. حال باید دست‌کم تا ماه آوریل ۲۰۲۵ صبر کرد و دید که خطر برخورد سیارک وای‌آر۴ــ۲۰۲۴ با زمین تا چه حد جدی است.
