در آستانه برگزاری نشست دوره‌ای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در حالی که بار دیگر چشم‌انداز روشنی برای دستیابی به توافق هسته‌ای با حکومت ایران وجود ندارد، خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی به‌نقل از یک دیپلمات مطلع نوشت حکومت ایران در سه ماه گذشته هیچ تعامل مشخصی با بازرسان نداشته است و پرونده تحقیقات آژانس از فعالیت‌های گذشته هسته‌ای در ایران همچنان باز است.

خبرگزاری بلومبرگ روز چهارشنبه ۱۶ شهریورماه ۱۴۰۱ در گزارشی با اشاره به یافته‌های تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از برنامه غنی‌سازی اورانیوم حکومت ایران، نوشت دسترسی به توافق در حال حاضر دشوارتر شده است.

به‌نوشته بلومبرگ، «هرچه حکومت ایران راستی‌آزمایی را به تاخیر بیاندازد، دسترسی به توافق هم دشوارتر خواهد شد.»

بلومبرگ در ادامه این بخش از گزارش روز چهارشنبه‌اش، به‌نقل از منبع خود نوشت: در شرایط فعلی، بازرسان آژانس دست‌کم به دو تا سه ماه زمان نیاز دارند تا توانایی حکومت ایران برای ساخت تجهیزات جداکننده ایزوتوپ‌های اورانیوم را بررسی کنند. در حالی که در ماه مارس، برای انجام همین کار به نصف این زمان نیاز بود.

خبرگزاری رویترز نیز روز چهارشنبه در گزارشی به استناد یک سند داخلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت در حال حاضر، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده حکومت ایران، به بیش از ۵۵ کیلوگرم رسیده است. این میزان، دست‌کم ۱۹ برابر حد پذیرفته شده در برجام است.

براساس موافقت‌نامه برجام، حکومت ایران متعهد است که از به‌کارگیری سانتریفیوژ پیشرفته که به منظور غنی‌سازی اورانیوم در خلوص بالا استفاده می‌‌شود، خودداری کند.

چهارشنبه هفته پیش نیز رویترز به استناد یک سند محرمانه آژانس حاکی از آن بود که حکومت ایران دومین مجموعه از سانتریفیوژهای پیشرفته آی‌آر۶ خود را در یک مرکز زیرزمینی در تاسیسات هسته‌ای نطنز، به‌ کار گرفته است. 

آخرین یافته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در آستانه برگزاری نشست شورای حکام، نشان می‌دهد که حکومت ایران، تنها ظرف سه ماه، بیش از ۱۲ کیلوگرم به ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده خود افزوده است.

بر اساس مفاد گزارش روز چهارشنبه آژانس، اگر حکومت ایران روند غنی‌سازی اورانیوم خود را کمی بیشتر ادامه دهد، به حد کافی مواد لازم برای ساخت سلاح اتمی در اختیار خواهد داشت.

به باور بسیاری از کارشناسان و مخالفان برجام، حتی در صورت دستیابی به توافق، مسئله انتقال ذخایر فعلی اورانیوم غنی‌شده در ایران، خودش موضوع مهمی است. 

هفته پیش، ۵۰ تن از نمایندگان هر دو حزب آمریکا، در نامه‌ای جمعی خطاب به جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، به او هشدار دادند با هر توافقی که روسیه را مسئول انتقال و دفع اورانیوم غنی‌شده ایران معرفی کند مخالفت خواهند کرد.

نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۱۲ سپتامبر در وین برگزار می‌شود. در آخرین نشست شورای حکام، یک قطعنامه توبیخی علیه حکومت ایران به‌سبب عدم همکاری موثر با بازرسان آژانس تصویب شد. 

در صورت ارجاع دوباره پرونده اتمی حکومت ایران به شورای امنیت سازمان ملل، احتمال بازگشت تحریم‌های بین‌المللی وجود دارد.