سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا می‌گویند بر اساس پیش‌بینی دو سال پیش آنان، احتمال اینکه داعش دوباره قدرت و نفوذ گذشته را به دست بیاورد، وجود دارد. تحلیلگران معتقدند بسیاری از پیش‌بینی‌هایی که در سال ۲۰۲۰ در مورد بازگشت داعش به قدرت مطرح شدند، حالا کمابیش در حال عملی شدن‌اند.

با اینکه داعش مانند گذشته جغرافیایی را در کنترل ندارد و به منافع آمریکا هم حمله‌ای نکرده است، اکنون در بخش‌هایی از عراق و سوریه، آرام‌آرام در حال بازسازی خود است و درگیری و جنگ آن با طالبان که حالا به قدرت حاکمه در افغانستان تبدیل شده‌اند، نیز همچنان ادامه دارد.

خبرگزاری آسوشتیدپرس بر اساس گزارش منابع اطلاعاتی آمریکا که به‌تازگی از حالت محرمانه خارج شده است، می‌نویسد دونالد ترامپ مه ۲۰۲۰ در یک سخنرانی، گفته بود که اگر ایالات متحده و شرکای آن از مناطقی که داعش در آن فعال است، خارج شوند یا عقب‌نشینی کنند، مسیر حرکت این گروه به‌طورفزاینده‌ای به اراده و توانایی دولت‌های محلی برای پر کردن خلاهای امنیتی ناشی از آن بستگی خواهد داشت.

 این پیش‌بینی در سال ۲۰۲۱ تقریبا محقق شد و با خروج آمریکا از افغانستان، دولت جمهوریت سقوط کرد و با سلطه طالبان بر افغانستان، زمینه رشد فعالیت داعش به‌خوبی فراهم شد. با این حال، جو بایدن، رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا، و مقام‌های ارشد امنیت ملی از حمله اخیر که طی آن ایمن الظواهری، رهبر القاعده، را به هلاکت رساندند، به عنوان مدرکی برای حفظ ظرفیت مبارزه با تروریسم در افغانستان پس از خروج آمریکا اشاره کردند. نیروهای ویژه ایالات متحده در ماه فوریه هم رهبر گروه داعش را در یک حمله در شمال غرب سوریه کشته بودند.

کریستی ابی زید، مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم در آمریکا، می‌گوید: «با اینکه به باور تحلیلگران، تهدید علیه امنیت آمریکا حالا از هر زمانی پس از حوادث یازدهم سپتامبر کمتر است، اجرای عملیات‌هایی چون کشتن ایمن الظواهری و همچنان رهبر داعش در سوریه نشان می‌دهد که تهدید علیه منافع آمریکا همچنان جدی است.»

ابی‌زید خاطرنشان کرد: «تحلیلگران می‌گویند شواهد نشان می‌دهد که شاخه‌هایی از دولت اسلامی در حال رشد و نفوذ در سراسر جهان‌اند؛ از جمله در آفریقا. حوادث در افغانستان نیز چیزی شبیه آن را نشان می‌دهد.» به گفته ابی زید، حضور ایمن الظواهری در کابل حکایت‌گر این مسئله است که گروه‌های تروریستی به‌راحتی می‌توانند در افغانستان فعالیت کنند و مبارزه با داعش با توجه به نفوذ آن در سراسر افغانستان، نسبت به گذشته سخت‌تر شده است.

 بروس هافمن، کارشناس ارشد مبارزه با تروریسم در شورای روابط خارجی مستقر در واشنگتن، نیز با استناد به گزارش ماه مه ۲۰۲۰ می‌گوید که عملیات علیه داعش در مناطق دورافتاده کوهستانی یا دره‌های عمیق افغانستان بسیار متفاوت است. ما آن امکاناتی که ایمن الظواهری را در کابل هدف قرار داد، در عمق کوهستان‌های افغانستان نداریم. کاخ سفید ماه گذشته بخشی از یک ارزیابی اطلاعاتی را از حالت طبقه‌بندی‌شده خارج کرد که نشان می‌داد القاعده در افغانستان خود را بازسازی نکرده است؛ اما هیچ اشاره‌ای به فعالیت‌های داعش این کشور نداشت.

داعش در حال حاضر همچنان با گروه طالبان که در افغانستان، قدرت را به صورت کامل در دست دارند، در حال نبرد است و حملات خونینی نیز در افغانستان صورت داده است. شورای امنیت آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که در تلاش است از دسترسی داعش به منابع مالی و اتحاد تروریست‌های خارجی با شاخه خراسان گروه داعش در افغانستان جلوگیری کند.

گزارش اطلاعاتی ماه مه سال ۲۰۲۰ یک حدود یک ماه قبل از حالت طبقه‌بندی‌شده و محرمانه خارج شد و دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده آمریکا هفته گذشته آن را به صورت آنلاین منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که گروه‌های تروریستی به‌خصوص داعش، ظرفیت خود را برای اجرای حملات علیه غرب افزایش خواهند داد.

در این گزارش همچنان آمده است که آمریکا با حملات افرادی که از ایدئولوژی گروه‌های جهادی مانند داعش الهام گرفته‌اند، روبرو خواهد شد. همچنین بر اساس داده‌های این گزارش، فشار حکومت‌های محلی بر گروه‌های تروریستی ظرفیت فعالیت آنان را مشخص خواهد کرد؛ یعنی هر مقداری فشار حکومت‌های محلی کمتر باشد، ظرفیت بازسازی گروه‌های تروریستی بیشتر خواهد شد.

با وجود اینکه طالبان می‌گویند جلو هرگونه فعالیت گروه‌های تروریستی در خاک افغانستان را که منافع کشورهای دیگر را به خطر می‌اندازد، خواهند گرفت، روند شکل‌گیری حوادث نشان می‌دهد که این گروه تاکنون کوچک‌ترین موفقیتی در این عرصه نداشته است. حمله انتحاری چند روز پیش به سفارت روسیه در کابل و کشته شدن دو دیپلمات این سفارت نشان داد که نمی‌توان روی تعهدات طالبان برای جلوگیری از فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان تکیه کرد.