پس از اینکه مشخص شد آقای زلمی خلیلزاد نماینده دولت آمریکا در امور صلح افغانستان، نه برای گفتگوهای صلح، که برای مشکل گروگانگیری دو استاد دانشگاه آمریکایی که بیش از سه سال در اسارت شبکه حقانی قرار داشتهاند به کابل سفر کرده است، حالا حکومت افغانستان گفته است که انس حقانی خط قرمز مردم افغانستان بوده و آنان به هیچ وجه نمیتوانند از خط قرمزشان عبور کنند. صدیق صدیقی سخنگوی رئیس جمهور غنی در توییتی که از آدرس رسمی مرکز اطلاعات و رسانههای افغانستان، که یک نهاد کاملا دولتی است، منتشر شد گفت : افغانستان در قبال رها سازی زندانیان، سیاستهای خاص خود را دارد و این صلاحیت مردم است که در قبال زندانیان چه برخوردی انجام دهند.
اظهار نظر سخنگوی حکومت افغانستان در قبال مساله
گروگانگیری استادان دانشگاه آمریکایی و احتمال آزاد سازی انس حقانی در قبال آزادی این استادان، نشان میدهد که تنش میان خلیلزاد و حکومت افغانستان بیشتر از گذشته گسترش پیدا کرده است. از زمانی که حمدالله محب، مشاور شورای امنیت افغانستان، در کنگره آمریکا از رویکرد زلمی خلیلزاد در قبال گفتگوهای صلح انتقاد کرد، رابطه میان حکومت افغانستان و زلمی خلیلزاد و به تبع آن رابطه میان دولت افغانستان و دولت آمریکا تا حدی تیره شد. اظهار نظرهای جان بس در رابطه با انتخابات نیز بر این تیرهگی روابط بیشتر دامن زد. حکومت افغانستان حتی در رابطه با مذاکرات صلح میان آمریکا و طالبان هم نظر انتقادی داشت. هرچند آمریکاییها اذعان داشتند که گفتگوها میان طالبان و آمریکا تنها به مسائل مربوط به آمریکا وابسته است و آنان در رابطه با آینده نظام افغانستان حرفی نداشته و آن را به گفتگوهای میان افغانی ارجاع دادهاند. با این حال مشخص است که دولت افغانستان روی خوشی نسبت به این گفتگوها نشان نداد. حتی زمانی که دونالد ترامپ دستور لغو گفتگوها و تعلیق توافقنامه صلح را داد، محافل سیاسی نزدیک به حکومت، این تصمیم را به لابی سفارت افغانستان در واشنگتن نسبت دادند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به همین دلیل بود که رئیس جمهور غنی روی طرح صلحی که از مسیر نظام افغانستان بگذرد، کار را آغاز کرد. هرچند قرار نبود این طرح به زودی آشکار شود، ولی بهدلیل درز کردن این طرح، حمدالله محب مشاور شورای امنیت مجبور شد تا طرح را رسانهای کند.
حالا که آقای خلیلزاد برای ترغیب حکومت افغانستان، جهت همکاری در قبال مبادله دو استاد دانشگاه آمریکایی در مقابل انس حقانی، به کابل آمده، به نظر میرسد برای حکومت افغانستان فرصتی میسر شده است تا با رد این تقاضا، بهنوعی استقلال خود را در مسائل داخلی به ظهور برساند. ادبیاتی که سخنگوی رئیس جمهور در رابطه با امکان مبادله دو استاد دانشگاه آمریکایی در مقابل انس حقانی استفاده کرد، ظاهرا امکان هرگونه معامله را نفی میکند. هر زمانی که قدرتمداران مسالهای را به مردم ارجاع میدهند، نشانگر عدم رضایت از انجام معامله است، اما خلیلزاد از آدرس ضعیفی به کابل نیامده است. او نماینده خاص آمریکا در امور صلح افغانستان است. بنابراین رد کردن صریح درخواست خلیلزاد مسالهی سادهای نیست، مگر این که در خفا تصمیمهای دیگری گرفته شده باشد و برای انحراف افکار عمومی به درستی خط قرمز افغانستان مطرح شود.
پاکستان چه میگوید؟
در طرح هفت مرحلهای حکومت افغانستان، پاکستان بهعنوان بازیگر اصلی بحران بیست و چند ساله افغانستان مطرح شده است. پاکستان با حمایت طالبان پس از سقوط آنان، زمینه را برای برگشتن آنان به سنگرهای جنگ میسر ساخت. تمامی رهبران طالبان در این سالیان دراز در پاکستان زندگی کرده و در همان جا هم مردهاند یا کشته شدهاند. هرچند نفوذ پاکستان بر طالبان مانند گذشته بی چون و چرا نیست، با این حال کشورهای دیگر منطقه توانستهاند تا حد زیادی بر طالبان اعمال نفوذ داشته باشند. حالا که حکومت افغانستان برای رسیدن به صلح در افغانستان ضمانت پاکستان را الزامی میداند، پاکستان میتواند دوباره وارد بازی که در یک سال گذشته کمی در حاشیهاش قرار داشت بشود. عمران خان، نخست وزیر پاکستان، در دیدار با خلیلزاد گفته است که پاکستان بهعنوان یک (دوست صمیمی) حاضر است تمام تلاشش را در راستای صلح به خرج بدهد، زیرا ثبات در افغانستان برای پاکستان مهم است. هرچند در این دیدار نخست وزیر پاکستان از مطرح کردن، به گفته وی روایتهای منفی و انجام تلاشها که باعث ضعیف شدن روند صلح در افغانستان میشود هم صحبت کرده است. او به نحوی خواسته است نشان دهد جهتگیریهای جدید حکومت افغانستان بر خلاف روند صلح است. با این حال تاکید کرده است که همه طرفهای درگیر وارد روند صلح در افغانستان شوند.
چنین به نظر میرسد که دولت افغانستان همچنان بر مدیریت روند صلح و گفتگوها با طالبان متمرکز است. تلاش حکومت افغانستان این است که تا حد امکان روند صلح را بومیتر بسازد و کنترل اوضاع را در دست داشته باشد. نتایج انتخابات در ۲۳ آبان ماه نشان خواهد داد که حکومت آقای غنی زمانی برای انجام این طرح خواهد داشت، یا تیمی دیگر بر موج گفتگوها سوار خواهد شد.