در ادامه تظاهراتهای خیابانیِ یک هفته گذشته که با قتل دولتی مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد آغاز شد، شهرهای مختلف ایران در شامگاه جمعه، اول مهر ۱۴۰۱، بار دیگر صحنه تجمع مردم معترض بود.
بر اساس ویدئوهایی که علیرغم محدود شدن اینترنت و مسدود شدن دسترسی به شبکههای اجتماعی در ایران، ویدیوهای راهیافته به رسانههای اجتماعی نشان میدهد که مردم در شهرهای تهران، سنندج، فردیس، قم، تبریز، اصفهان، بوکان و مشهد و شهرهای دیگر در خیابانها ماندند و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند.
خبرهای رسیده از اشنویه حاکی است که مردم کنترل بخش عمدهای از این شهر آذربایجان غربی را به دست گرفتهاند و به منزل و مغازه دو تن از فرماندهای نیروهای سرکوبگر یورش بردهاند. آنان همچنین نیروهای امنیتی را وادار به عقبنشینی کردند.
.
— independentpersian (@indypersian) September 24, 2022
بنا بر گزارشهای محلی از شهر اشنویه، در استان آذربایجان غربی، بخشهای زیادی از شهر از کنترل نیروهای حکومتی ایران خارج شده است و درگیریهای شدید نیز در سایر نقاط شهر در جریان است.#مهسا_امینی #اعتراضات #ایران #اشنویه #ایندیپندنت_فارسی pic.twitter.com/FJZG9jgcZh
با توجه به ویدئوهایی که از ایران مخابره شدهاند، برخی شعارهای مردم معترض در روز جمعه از این قرار بود: «مرگ بر دیکتاتور»، «مجتبی بمیری، رهبری را نبینی»، «خامنهای قاتله، ولایتش باطله»، «مرگ بر خامنهای»، «توپ، تانک، فشفشه، آخوند باید گم بشه»، «میجنگیم، میجنگیم، ایران را پس میگیریم»، «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت» و «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی.»
از سوی دیگر نیروهای امنیتی و انتظامی وابسته به جمهوری اسلامی نیز به مقابله با معترضها پرداختند. بر اساس یکی از ویدئوهای منتشر شده از سوی سازمان حقوق بشری ههنگاو، نیروهای سرکوب در شهر بوکان به سوی پسربچهای شلیک کردند که از پشت پنجره منزلش بیرون را تماشا میکرد.
این سازمان مدافع حقوق بشر، با انتشار ویدئویی دیگر از درگیری میان مردم معترض شهر بوکان با نیروهای سرکوب در شامگاه جمعه خبر داد – در این ویدئو گروهی از جوانان دیده میشوند که از دست نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی میگریزند.
.
— independentpersian (@indypersian) September 23, 2022
تصاویر منتشر شده از تهران و بسیاری دیگری از شهرهای ایران نشان میدهد اعتراض به مقررات حجاب اجباری با استقبال و تشویق گسترده مردم و سایر تظاهرکنندگان روبهرو میشود.#ایران #مهسا_امینی #اعتراضات #ایندیپندنت_فارسی pic.twitter.com/fCKsL1FIGe
حساب کاربری «۱۵۰۰ تصویر» در توییتر نیز شمار قابل توجهی ویدئو از تظاهراتهای خیابانی محلههای مختلف تهران در شامگاه جمعه منتشر کرد. زنان در میدان تجریش مانتوهایشان را در آتش انداختد و در بلوار فردوس در غرب تهران، معترضان و نیروهای سرکوب درگیر شدند.
در یکی از این ویدئوها، که از طبقات فوقانی یک ساختمان بلند فیلمبرداری شده است، معترضان از دست ماموران سرکوب میگریزند در حالی که صدایی شبیه به تیراندازی بهگوش میرسد. در ارتباط با درگیریهای بلوار فردوس، میتوان به یکی دیگر از ویدئوها اشاره کرد که شعلههای آتش بخشی از یک ساختمان بلند را در برگرفته و معترضها نیز نارنجکهای دستساز بهسوی نیروهای سرکوب پرتاب میکنند؛ نارنجکهایی ساخته شده از اکلیل و سُرنج که عموما نوجوانها در چهارشنبه سوری آنها را منفجر میکنند.
برخی ویدئوهای مخابره شده از تهران نیز حاکی از آن است که شمار قابل توجهی از مردم در نازیآباد، ولیعصر، نیاوران، تهرانسر، ستارخان، نارمک و هفتحوض نیز به خیابان آمدهاند.
از جمله موارد مرتبط با سرکوب مردم معترض، میتوان به تردد آمبولانسهایی اشاره کرد که بدون داشتن پلاک شناسایی در خیابانها حضور پیدا میکنند و به پشتیبانی نیروهای انتظامی و امنیتی میپردازند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از زمان آغاز تظاهراتهای خیابانی در اعتراض به قتل مهسا امینی، گزارشهای غیررسمی آمارهای متعددی از شمار کشتهشدگان بهدست نیروهای سرکوب ارائه دادهاند. با اینحال خبرگزاری فرانسه، با انتشار خبری در روز جمعه، بهنقل از «سازمان حقوق بشر ایران» نوشت در هفته گذشته ۵۰ تن از معترضان جان خودشان را از دست دادهاند.
همزمان، ایرانیان در شهرهای مختلف جهان در حمایت از هموطنانشان و برای ابراز انزجار از حاکمیت جمهوری اسلامی و ترغیب سیاستمداران غربی به پشتیبانی از مردم، در مراکز شهرهای محل اقامت خود از جمله در آلمان، هلند، کانادا و آمریکا تظاهرات کردند یا در تدارک برگزاری آنند.
تهدیدهای دولتی علیه معترضان
همزمان با پایان سفر ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران، لحن دستگاههای امنیتی، انتظامی و مقامهای جمهوری اسلامی نسبت به معترضان تندتر شد.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران با انتشار بیانیهای در روز جمعه نسبت به اعتراضهای سراسری هفته گذشته در ایران واکنش نشان داد. این وزارتخانه ضمن تاکید بر سرسپردگی ایدئولوژیکش به نظام جمهوری اسلامی ایران، اقدامات اعتراضی مردم در هفته گذشته را «هتک حرمت» به «قرآن مجید»، پیامبر اسلام و سایر اموری دانست که حکومت ایران از آنها تحت عنوان «مقدسات» یاد میکند.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی در فراز پایانی این بیانیه، ضمن تشکر از نهاد پلیس در ایران و حمایت از اقدامات رسته «امنیت اخلاقی» این نهاد، خواستار برخورد با مخالفان شد.
در بخشی از این بیانیه سرکوب مردم به وسیله نیروهای انتظامی و امنیتی «پاسخی محکم به بدخواهان اسلام، انقلاب اسلامی و ایران» توصیف شده است.
حسین اشتری، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران، نیز در اظهاراتی بهتاریخ اول مهر ۱۴۰۱، در ارتباط با اعتراضهای روزهای اخیر در ایران موضعگیری کرد.
اشتری، ضمن ابراز تاسف از درگذشت مهسا امینی، از گروههایی، که بهگفته او، «صف خود را از افراد شرور و اغتشاشگر جدا کردند» تشکر کرد.
اشتری در بخشی از اظهاراتش گفت:«پلیس اجازه نمیدهد دشمنان قسم خورده این مردم و انقلاب، آرامش مردم عزیزمان را بر هم زنند.»
فرمانده پلیس جمهوری اسلامی ایران، در بخش دیگری از اظهارات روز جمعهاش بر سرکوب معترضان تاکید کرد و در این مورد گفت:«پلیس مقتدر، شجاعانه و هوشمندانهتر از گذشته با افراد مخل نظم و امنیت مردم برخورد خواهد کرد.»
پیش از این موارد نیز، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور بیانیهای در روز پنجشنبه، ۳۱ شهریور ۱۴۰۱، ضمن حمایت از اقدامهای پلیس امنیت اخلاقی جمهوری اسلامی ایران، آمادگی خود برای مقابله با مردم معترض را اعلام کرد.
احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران، در خطبههای روز جمعهاش موضعی مشابه با سازمانهای سرکوب جمهوری اسلامی ایران، از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اتخاذ کرد و در مورد تظاهراتهای خیابانی هفته گذشته مردم ایران چنین گفت:«ما برای حفظ نظام اسلامی با هیچکس تعارف نداریم و تا آخرین نفس و قطره خون در مسیر حفظ نظام اسلامی ایستادهایم.»