جایزه نوبل شیمی، روز چهارشنبه ۱۳ مهرماه (۵ اکتبر) به شکل مشترک به سه دانشمند که علم «شیمی کلیک» برای واکنش‌های با راندمان بالا را پایه‌گذاری کردند، تعلق گرفت.
کارولین برتوزی، مورتن ملدال و بری شارپلس به عنوان برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۲ معرفی شدند. این دانشمندان موفق شدند واکنش‌هایی را کشف کنند که به مولکول‌ها اجازه می‌دهد ترکیبات جدیدی را به هم بچسبانند و بینشی از زیست‌شناسی سلولی ارائه دهند.
به گزارش رویترز، دستاوردهای تحقیقات این دانشمندان برای بهبود هدف‌گیری داروهای سرطانی که اکنون در مرحله آزمایش بالینی قرار دارند، استفاده می‌شود و همچنین مجموعه‌ای از کاربردهای بهداشتی، کشاورزی و صنعتی خواهد داشت.
سازمان اهداکننده جوایز نوبل در بیانیه‌ای هنگام معرفی برندگان نوبل شیمی اعلام کرد: «ترکیب بلوک‌های شیمیایی ساده، ایجاد تنوع تقریبا بی‌پایانی از مولکول‌ها را ممکن می‌سازد و گاهی اوقات پاسخ‌های ساده بهترین جواب‌ها هستند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مورتن ملدال، دانشمند دانشگاه کپنهاگ دانمارک، «شیمی کلیکی» (click chemistry) را راهی برای ایجاد ساختارهای پیچیده و پیوند دادن آنها توصیف کرد به گونه‌ای که گویی آنها قطعاتی از لگو (اسباب‌بازی پلاستیکی) هستند.
این فناوری در سطح جهانی برای یادگیری بیشتر در مورد سلول‌ها و ردیابی فرآیندهای بیولوژیکی استفاده می‌شود. همچنین یافته این دانشمندان، امکان کنار هم قرار دادن مولکول‌های پایدار را در آزمایشگاه فراهم می‌کند، آن هم بدون ایجاد عوارض جانبی نامطلوب که روش‌های قدیمی‌تر را زیر سوال برده بودند.
بری شارپلس، پژوهشگر موسسه تحقیقاتی اسکریپس در کالیفرنیا، با برنده شدن مدال شیمی نوبل ۲۰۲۲ به گروهی از دانشمندان می‌پیوندد که تاکنون دو بار برنده این جایزه مهم شده‌اند. افراد دیگر این فهرست عبارتند از جان باردین که دو بار برنده جایزه فیزیک شد، ماری کوری که برنده جوایز فیزیک و شیمی شد، لینوس پاولینگ که برنده جایزه شیمی و نوبل صلح شد و فردریک سانگر که دو بار جایزه شیمی را برد.
کارولین برتوزی که در دانشگاه استنفورد کار می‌کند، پس از اینکه از طریق تلفن خبر برنده شدنش را دریافت کرد، گفت: «من کاملا مات و مبهوتم، اینجا نشسته‌ام و به سختی می‌توانم نفس بکشم.»
او افزود که به همراه تیمش موفق به درک ساختارهای سطح سلولی به نام گلیکان شده که منجر به ارائه ایده جدیدی در درمان سرطان می‌شود.
آکادمی نوبل اعلام کرد که اکتشافات برندگان جایزه شیمی امسال، بسیار فراتر از سرطان‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در محصولات مختلفی کاربرد خواهد داشت.
جایزه شیمی ۲۰۲۱ به بنجامین لیست از آلمان و دیوید مک میلان متولد اسکاتلند رسیده بود. آنها این جایزه را به دلیل فعالیت در زمینه ایجاد ابزارهای جدید برای ساخت مولکول‌ها، کمک به توسعه داروهای جدید و همچنین تحقیق در زمینه‌هایی مانند پلاستیک برنده شده بودند.
