پس از تصمیم استرالیا در لغو به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل، چهارشنبه گذشته، ۱۹ اکتبر ۲۰۲۲ (۲۷ مهر ۱۴۰۱)، شماری از کارشناسان سیاسی در تل‌آویو تصمیم استرالیا را سرآغازی برای فروپاشی طرحی دانستند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق اسرائیل، راه‌اندازی کردند.

این در حالی است که بنیامین نتانیاهو این موضوع را به شعار انتخاباتی خود تبدیل کرده؛ اینکه اسرائیل در تحمیل حاکمیت خود بر بیت‌المقدس و مشروعیت بخشیدن به این شهر به‌عنوان پایتخت اسرائیل، مصمم است.

در همین حال، نوآ لاندو، کارشناس سیاسی و معاون سردبیر روزنامه هاآرتص، گفت که استقبال گسترده جهان عرب و جامعه جهانی از تصمیم استرالیا این نگرانی را در تل‌آویو ایجاد کرد که ممکن است دولت استرالیا پس از تصمیمی که سه‌شنبه گذشته، ۱۸ اکتبر، در لغو به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل اتخاذ کرد، اعلام کند که فلسطین را به‌عنوان یک کشور عضو کامل سازمان ملل متحد به رسمیت می‌شناسد.

البته عمده‌ترین نگرانی اسرائیل این است که تصمیم اخیر استرالیا به الگویی برای جهان غرب تبدیل شود و کشورهای دیگر نیز در این زمینه، تصمیم مشابهی اتخاذ کنند و در نتیجه، طرح نتانیاهو به سمت فروپاشی سوق داده شود و به سیاست اسرائیل ضربه مهلکی وارد کند.

لاندو تاکید کرد که بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران اسرائیلی معتقدند طرح دولت ترامپ برای انتقال گروهی سفارتخانه‌های خارجی از تل‌آویو به قدس، شکست خورده است؛ زیرا از زمان ارائه این طرح تاکنون، جز ایالات متحده که سفارت خود را به طور جزئی، به قدس منتقل کرد، تنها گواتمالا، هندوراس و کوزوو سفارتخانه‌های خود را به قدس منتقل کرده‌اند. فیلیپین و برزیل هم اعلام کردند که به این طرح خواهند پیوست.

با این حال، انتظار می‌رود برزیل نیز در صورت تغییر سرنوشت دولت آن کشور در انتخابات آینده، تصمیم خود در این زمینه را لغو کند. این در حالی است که همه کشورهای اتحادیه اروپا حتی کشورهایی مانند مجارستان، جمهوری چک، رومانی و اسلواکی که با جناح راست اسرائيل روابط ویژه‌ای دارند، از طرح ترامپ حمایت نکردند.

در آن زمان (در سال ۲۰۱۷)، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که به نتانیاهو توصیه می‌کند در پی متقاعد کردن هیچ کشور اروپایی برای به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل نباشد؛ زیرا کشورهای اروپایی همچنان در تصمیم خود برای حمایت از راهبردی که مناقشه اسرائيل و فلسطین را به طور مسالمت‌آمیز حل‌وفصل کند، متعهدند. البته این امر در عمل هم اتفاق افتاد و طرح نتانیاهو به جای اینکه به دستاوردی سیاسی تبدیل شود، ضربه‌ای شدیدی به سیاست اسرائیل وارد کرد. حتی لیز تراس، نخست‌وزیر مستعفی بریتانیا، هم که در دیدار با یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، از تصمیمش برای انتقال سفارت بریتانیا از تل‌آویو به قدس پرده برداشته بود، در این زمینه هیچ گام عملی برنداشت.

در همین راستا، یک دیپلمات سابق اسرائیلی که از جزئیات روابط اسرائیل با استرالیا آگاهی دارد، خاطرنشان کرد که هرچند تصمیم دولت استرالیا در لغو به رسمیت شناختن قدس غربی به‌عنوان پایتخت اسرائیل، بر سیاست اسرائیل تاثیر منفی نسبتا اندکی دارد، پرسش مهم این است که آیا استرالیا کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت یا خیر؟ او افزود: «تصمیم اخیر استرالیا ما را با چالش روبرو کرد؛ اما به رسمیت شناختن کشور فلسطین عواقب خطرناک‌تری دارد و امیدواریم هرگز چنین اتفاقی رخ ندهد.»

کارشناسان درباره موضع لاپید که به‌سرعت از استرالیا انتقاد کرد و دولت آن را به سخره گرفت و پل گریفیتس، سفیر استرالیا در تل‌آویو، به دستور او برای توبیخ به وزارت خارجه احضار شد و استرالیا را به اتخاذ اقدام‌های تنبیهی تهدید کرد، هشدار دادند. آن‌ها به لاپید توصیه کردند که با چنین جدیتی از سیاست‌های نتانیاهو حمایت نکند، زیرا این رویکرد برای او هزینه بسیاری خواهد داشت.

در همین حال، یک مقام ارشد وزارت خارجه اسرائيل گفت: «با وجود تهدید اخیر، به نظر نمی‌رسد که اسرائیل برای برداشتن گام‌های دیپلماتیک بیشتری علیه استرالیا آمادگی داشته باشد». او خاطرنشان کرد: «اظهارات و تهدیدها بیشتر از آنکه پاسخی به تصمیم دولت استرالیا باشد، تلاشی برای بهره‌برداری برای انتخابات آینده‌اند.»

از سوی دیگر، نوآ لاندو گفت: «لاپید کسی است که حدود سه هفته پیش از تریبون سازمان ملل متحد اعلام کرد از راه‌حل دو کشوری حمایت می‌کند؛ بنابراین او نمی‌تواند با طرف‌هایی مانند استرالیا که می‌گویند مسئله قدس در مذاکرات صلح حل خواهد شد و بخشی از بیت‌المقدس (غربی) پایتخت به رسمیت شناخته‌شده اسرائیل و بخشی دیگر (شرق)، پایتخت کشور آینده فلسطین خواهد بود، مبارزه کند؛ به‌ویژه اینکه به رسمیت شناختن دو پایتخت در کنار یکدیگر به‌عنوان مهم‌ترین بخش تلاش‌ها برای اجرای راه‌حل دو کشوری به شمار می‌رود که قرار است یائیر لاپید نیز از آن حمایت کند.»

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط