رویدادهای جاری در جهان تنشهای موجود میان کشورها و نژادها و برخورد فرهنگها و منافع را نشان میدهد. از بارزترین نمونههای آن، جنگ روسیه و اوکراین، وقوع انفجار در ترکیه، صفآرایی داعش در آفریقا و صعود راست افراطی عوامگرا علیه مهاجران و رنگینپوستان در اروپا است. اما در این فضای منفی و تنشآلود، «انجمن تقویت صلح در جوامع اسلامی در ابوظبی»، بهطور پیگیر و خستگیناپذیر برای رسیدن به صلح کار میکند و مصرانه میکوشد پیامهای مملو از امید و مثبتاندیشی را در جهان پخش کند. این انجمن که تنها راه رهایی بشریت از دشمنی و نفرت را گفتوگو و حل مشکلات از راههای دیپلماتیک میداند، تاکنون پروژهها و برنامههای مشترک و متعددی را برای رهبران دینی، مدنی و حتی سیاسی، راهاندازی کرده است.
انجمن تقویت صلح در جوامع اسلامی در ابوظبی نهمین همایش خود را تحت عنوان «جهانیشدن جنگ و جهانیبودن صلح» نوامبر ۲۰۲۲ در پایتخت امارات متحده عربی برگزار کرد. شیخ عبدالله بنبیه، رئیس انجمن، در این همایش گفت: «شرایط امروز بیشتر از هر وقت دیگر، ایجاب میکند که پلهای ارتباطی میان همگان در سراسر جهان برقرار شود و برای غلبه بر چالشها، دروازههای آشنایی، گفتوگو و کار مشترک به روی نخبگان دینی و فرهنگی باز شود.»
برقرارکردن پلهای ارتباطی که در سخنرانی علامه عبدالله بنبیه به آن اشاره شد، یکی از رسالتهای این انجمن است که محفوط بنبیه، دبیرکل انجمن، همراه با گروهی از اعضا، ماهها پیش برای اجرای آن دستبهکار شدند و از چندین کشور جهان بازدید کردند. آنها در این بازدیدها، با شماری از رهبران دینی و مدنی در ایالات متحده آمریکا، مراکش، بریتانیا، اندونزی و عربستان سعودی گفتوگو کردند. هدف آنها از این بازدیدها، تقویت همکاری میان نهادهای مرتبط با صلح و اجراییکردن منشورها و میثاقهای صادرشده انجمن بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از جمله منشورهایی که انجمن تقویت صلح در جوامع اسلامی در ابوظبی تاکنون صادر کرده، یکی منشور پیمان «حلفالفضول جدید» است. حلفالفضول یا سوگندنامه جوانمردی در اصل پیمانی است که قبل از ظهور اسلام میان برخی از جوانان قریش، ازجمله حضرت محمد، در مکه برای دفاع از ستمدیدگان منعقد و بعد از اسلام هم محترم شمرده شد. منشورهای دیگر انجمن که دستاوردهای مهمی بهشمار میروند، «بیانیه مراکش» و «شهروندی فراگیر»اند که غرض از آنها، پخشونشر فرهنگ تساهل، همدیگرپذیری و کثرتگرایی، ترک خشونت و نفرت، ترویج شهروندی برمبنای ارزشهای عدالت و برابری و فراهمشدن حقوق برابر برای همه افراد بشر، بدون درنظر گرفتن رنگ، نژاد، جنسیت و عقیده است.
انجمن تقویت صلح در جوامع اسلامی در ابوظبی در نهمین همایش خود، سعی کرد جمود را بشکند و برخلاف همایشها و کنفرانسهایی از این قبیل که پیشنهادها و برنامههای مطرحشده در آنها پیگیری نمیشوند، عمل کند. از این جهت، در بیانیه پایانی خود برای پیگیری یک سلسله طرحها و پیشنهادهایی فراخوان داد که مهمترین آنها از این قرارند:
- تقویت نقش جوانان و زنان در ایجاد صلح در سطح منطقه و جهان و تقویت مشارکت آنها در سیاستگذاریها و برنامهریزیها، برای دستیابی به آرامش، صلح و ثبات اجتماعی.
- گنجاندن مفاهیم با ارزش صلح، تساهل و تسامح در کتب درسی و برنامههای آموزشوپرورش همه کشورهای جهان و همکاری نهادهای دولتی مرتبط در این راستا.
- همکاری و مشارکت جدی میان سازمانهای فعال در بخش صلح و رسانهها و سازمانهای آگاهیرسانی جهانی؛ همزمان با همکاری نهادهای تخصصی مختلف و متعدد برای مقابله با آثار روحی و روانی جنگها و نزاعها.
چنانچه پیشنهادها و طرحهای یادشده مطابق با یک برنامهریزی جدی و درازمدت اجرایی شوند، بیتردید فرهنگ صلح در جهان گسترش مییابد و در محدوده کنکاشهای نخبگان باقی نمیماند. البته طبیعی است که مسئولیت ترویج فرهنگ صلح و تسامح تنها برعهده انجمن تقویت صلح در جوامع اسلامی در ابوظبی نیست؛ بلکه نهادها، موسسات و سازمانهای مهم دیگری نیز وجود دارند که در بخش گسترش فرهنگ صلح، تسامح و اعتدال کار و فعالیت و با افراط و تندروی مبارزه میکنند که برخی از آنها عبارتاند از: «رابطة العالم الاسلامی» (اتحادیه جهان اسلام)، مرکز جهانی ملک عبدالله بنعبدالعزیز برای گفتوگو میان پیروان ادیان و فرهنگها، موسسه سلطنتی آلالبیت برای اندیشه اسلامی، دانشسرای خویی و پروژه صلح برای ارتباط تمدنها.
این نهادها که هم از تجربه و مهارت فراوان و هم از کادر ماهر و آموزشدیده برخوردارند، باید با همدیگر همکاری جدی داشته باشند و دیگران را نیز برای پیوستن به این کارزار تشویق کنند.
دولتهای خاورمیانه نیز مسئولیت دارند که از برنامههای این نوع نهادها حمایت و برای اجراییشدن آنها تسهیلات لازم را فراهم کنند. همچنین لازم است این دولتها فرهنگ صلح را در برنامههای درسی مدارس و دانشگاههای خود بگنجانند و زمینه را برای نهادینهشدن گفتمان صلح میان اقشار مختلف جامعه و پذیرش تنوع فرهنگی و زدودن نفرت و افراطگرایی فراهم کنند.