رسانه صدای آمریکا (VOA) روز چهارشنبه نهم آذر در وبسایت خود از بسته شدن موجهای رادیویی این شبکه در افغانستان خبر داد. در همین حال، عبدالحق حماد، رئیس انتشارات وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، در توییتی، از توقف پخش رادیو آزادی/اروپای آزاد در ۱۳ استان افغانستان خبر داد. او دلیل این کار را انتشار اخبار یکطرفه و خلاف اصول خبرنگاری عنوان کرد.
این مقام طالبان برای توجیه ادعای خود در مورد اینکه رادیو آزادی اصول خبرنگاری را رعایت نمیکند، تصویری از حساب توییتر این رادیو منتشر کرد که در آن، دیدگاههای شهروندان افغان در مورد سفر حنا ربانیکهر، معاون وزیر خارجه پاکستان، به افغانستان بازتاب داده شده است. یک خبرنگار زن افغان نوشته است: «طالبان از خداوند میترسند یا از حنا ربانی؟ اگر برای رضای خدا، دختران افغان را از تحصیل منع کردهاند، چگونه می توانند از حنا ربانی کهر که حجاب هم بر سر ندارد، با گشادهرویی استقبال کنند؟»
رئیس انتشارات وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان چنین توییت کرد: «این رادیو که با شروع اشغال آمریکاییها تاسیس شده بود، امروز تعطیل شد. ما مجبوریم از ادامه کار چنین رسانههای مخربی جلوگیری کنیم.»
در همین حال، رادیو صدای آمریکا نیز در وبسایت خود از بسته شدن موجهای رادیویی افام این رسانه خبر داد. صدای آمریکا اعلام کرد: «طالبان گفتهاند که پخش رادیو صدای آمریکا در داخل افغانستان از دهم آذر متوقف خواهد شد؛ اما در مورد دلیل این اقدام جزئیات بیشتری ارائه نکردهاند.»
رادیو صدای آمریکا تا پیش از این دستور طالبان، از طریق ۱۵ موج اف.ام. و دو موج متوسط، روزانه ۱۲ ساعت به دو زبان رسمی افغانستان (پشتو و فارسی) برنامه پخش میکرد. این رادیو که قدمت آن در افغانستان به سال ۱۹۸۰ میرسد، در کنار رادیو بیبیسی، یکی از نامآشناترین و قابلاعتمادترین رادیوها برای مردم افغانستان بود.
به گزارش صدای آمریکا، این رادیو در داخل افغانستان حدود ۷.۳ میلیون شنونده داشت. این رسانه اکنون اعلام کرده که پخش رادیویی خود را از این پس روی موج متوسط ۹۷۲ کیلوهرتز از بیرون از افغانستان، به شنوندگان افغان پیشکش میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پس از سلطه مجدد طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، با اعمال فشار و سانسور شدید طالبان بر رسانههای آزاد داخل این کشور، دسترسی مردم به رسانهها بهشدت کاهش یافت. پیش از این، در ۲۰ سال گذشته، در کنار رادیوهای بینالمللی مانند بیبیسی، صدای آمریکا و رادیو آزادی، رادیوهای داخلی از جمله رادیو آرمان که بخشی از شبکه بزرگ رسانهای موبی گروپ در افغانستان بود، یکی از بلندگوهای مردم برای بیان اعتراض، انتقاد و عرضه دیدگاههایشان برای حکومت و اجتماع به شمار میرفت؛ با سانسور فعالیتهای این رادیوها و تمام رسانههای داخلی در حکومت طالبان، دو رادیو صدای آمریکا و آزادی هنوز تا حدی جایگاه بلندگوی مردم افغانستان بودن را حفظ کرده بودند.
این در حالی است که طالبان در فروردین ۱۴۰۱، پخش تلویزیونهای خارجی در افغانستان را هم قطع کردند. در دو دهه اخیر، تلویزیون صدای آمریکا به نام «تلویزیون آشنا» از طریق شبکههای تلویزیونی طلوع، طلوع نیوز و لمر و تلویزیون ملی افغانستان پخش میشد. تلویزیون دویچه وله آلمان و چند رسانه معتبر خارجی دیگر نیز از طریق همین شبکهها در داخل افغانستان پخش میشدند؛ اما بعد از دستور طالبان، دیگر هیچ تلویزیون آزاد خارجی در داخل افغانستان پخش ندارد.
به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، پس از بازگشت طالبان به قدرت، دستکم ۲۱۹ رسانه چاپی، صوتی و تصویری در افغانستان فعالیت خود را متوقف کردهاند. این میزان رسانههای مسدودشده با توجه به آماری که شمار رسانههای فعال در افغانستان را تا پیش از سلطه طالبان، ۵۴۷ رسانه نشان میدهد، نشاندهنده کاهش بیش از ۴۰ درصدی فعالیتهای رسانهای در افغانستان است.
یکی از پیششرطهای جامعه بینالملل برای مذاکره با طالبان تامین حقوق بشر و حمایت از آزادی بیان و رسانهها بود؛ اما طالبان علیرغم قولی که به جامعه جهانی دادند، در یک سال و چند ماه گذشته، بهتدریج فشار و محدودیت بر رسانهها را افزایش دادند. خیرالله خیرخواه، وزیر اطلاعات و فرهنگ طالبان، در نشست روز چهارشنبه خود در کابل با مسئولان رسانههای افغانستان، که بدون حضور هیچ زنی برگزار شد، بهصراحت اعلام کرد: «رسانهها مکلفاند به نفع نظام اسلامی (طالبان) فعالیت کنند.»