یک هفته پس از حملههای یکشنبه عید پاک، سریلانکا هنوز در آشوب است. در حالی که تحقیقات پلیس و نیروهای امنیتی ادامه دارد، و در پی جستجو در سراسر جزیره کشف سلاحهایی کشف شده، اما ترس، سردرگمی و اطلاعات نادرست به شدت رایج است.
پس از حملات، طولی نکشید که اسلامهراسان خواستار ممنوعیت برقع و نقاب شدند، و دولت هم کمی بعد، بیدرنگ بیانیهای برای منع "هرگونه پوشش صورت" صادر کرد، هرچند نیت اصلیاش آشکارا برقع و نقاب بود که برخی زنان مسلمان استفاده میکنند.
اما در زمان نگارش این مطلب، طبق مقررات وضع اضطراری هیچ نشریهای منتشر نمیشود، و درنتیجه، این ممنوعیت قانوناً تأثیرگذار نیست، و بسیاری از مردم نیز چنین باوری دارند.
روشن است که دولت سریلانکا به اظهارات نژادگرایانه واکنش نشان میدهد، چرا که هیچ مدرکی در دست نیست که نشان بدهد بمبگذاران انتخاری برقع یا نقاب به چهره داشتند. در واقع، دوربینهای امنیتی نشان دادهاند که مهاجمان مردانی با شلوار و پیراهن با کولهپشتیهای بزرگ بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طی بیش از دو دهه جنگ، زنان مسلمان سریلانکا که صورتشان را میپوشانند همیشه در ایستهای بازرسی با نیروهای امنیتی همکاری کردهاند و صورتشان را برای شناسایی نشان دادهاند. برداشتن برقع یا نقاب برای احراز هویت، برای آنها چیز تازه ای نیست و مردم هم به آن اعتراضی ندارند. در نتیجه این ممنوعیت کلی، افراطی و ناموجه است.
این اقدام تنها باعث جریتر شدن نژادگراهای خودسری خواهد شد که در حملات مکرر به جامعه مسلمان، در دوران پس از جنگ در سریلانکا، زنان مسلمان را آزار دادهاند. پیش آمده است که نیروهای امنیتی و غیرنظامیان، روسری را با برقع یا نقاب که بعضی زنان مسلمان به سر میکنند اشتباه گرفتهاند، و در نتیجه هنگام بازرسی امنیتی از زنان مسلمان خواسته شده که روسری یا شال خود را بردارند.
نمونهای از برخوردهای خصمانهتر را میتوان در ویدیویی دید که در رسانههای اجتماعی منتشر شده، و نشان میدهد مردی غیرنظامی، پرخاشگرانه از زن رهگذری میخواهد که نقابش را بردارد. وقتی زن قبول میکند که اگر مرد از فیلمبرداری دست بردارد حاضر است صورتش را نشان بدهد، صدایش میلرزد.
یکی از عجیبترین نکات این ممنوعیت، آن است که دولت در تدوین قانون علیه برقع و نقاب، با یک سازمان مسلمان جنجالی مشورت کرد. "جماعتالعلمای کل سیلان" (ایسیجیو)، که یکی از چند سازمان اسلامی در سریلانکا است، هیچ زنی در هیئت رهبریاش حضور ندارد. این سازمان در گذشته فتوایی داده بود مبنی بر این که زنان مسلمان باید در ملاء عام صورتشان را بپوشانند.
ایسیجیو همچنین با زنانی که خواستار اصلاحات در قوانین شخصی اسلام شدهاند، مخالفت کردهاست. در حال حاضر، قانون ازدواج و طلاق اسلامی (امامدیای) در مورد سن ازدواج ساکت است، و گاه دختران ۱۴ ساله را هم شوهر میدهند. در قانون، رضایت زن برای ازدواج هم لازم نیست. با چنین پس زمینهای، ایسیجیو کدام مرجعیت یا تخصصی دارد که به نمایندگی از زنان در جوامع اسلامی سخن بگوید و به زنان مسلمان امر و نهی کند که چه بپوشند؟
وزارت دادگستری سریلانکا، کاملا از وجود گروههای معتبر زنان مسلمان که میتوانستند طرف مشاوره قرار بگیرند آگاه است. این گروهها شامل زنان مسلمان دانشگاهی، دینشناس، و وکلای حقوق زناند که همگی توانایی کافی برای مشاوره دادن در این زمینه و گوشزد کردن تاثیر زیانبار آن را دارند.
زنان مسلمانی که ۲۰ سال صورتشان را پوشاندهاند، حالا میترسند از خانه بیرون بروند. آنها فرصت نکردهاند خودشان را با ممنوعیت جدید سازگار کنند و از نظر روحی آمادگیاش را ندارند. برای آنها، پوشاندن صورت در ملاء عام بخشی از شعائر مذهبی و بخشی از هویتشان است. دستور بیرحمانه برای ممنوعیت نقاب و برقع، چه تکلیف دینی باشد چه نه، در دورانی دشوار برای همه مردم سریلانکا، زنان مسلمان را آسیبپذیرتر و بیمناکتر کرده است.
در کل این قضیه، دولت بهراحتی این واقعیت را نادیده گرفته است که زنها هستند که به طور یکسان هدف افراطگرایان و اسلامهراسان قرار میگیرند.
زمانی که افراطگرایی اسلامی در سریلانکا ریشه دواند، اولین هدف خشونت، رو به داخل، یعنی زنان مسلمان بود. حالا این خشونت رو به بیرون نشانه رفتهاست. زنان مسلمان بار دیگر اولین کسانیاند که از واکنش به این خشونتها آسیب میبینند.
© The Independent