ناامیدی از ادامه کار در بخش بهداشت و تهدیدها برای سلامت عمومی زنان در افغانستان

پزشکان بدون مرز: تضمینی برای ادامه کار زنان پزشک و پرستار در افغانستان وجود ندارد

با وجود ممنوعیت کار زنان در ادارات غیردولتی افغانستان، کادر درمانی تاکنون از این دستور مستثنی مانده‌اند- LILLIAN SUWANRUMPHA/ AFP

سازمان پزشکان بدون مرز در بیانیه‌ای درمورد ادامه کار کادر درمانی و پزشکی زنان در افغانستان ابراز نگرانی کرد. این سازمان اعلام کرد با وجود معافیتی که اکنون برای زنان شاغل در عرصه بهداشت و درمان وجود دارد، هیچ تضمینی برای ادامه کار زنان در این بخش وجود ندارد.

سازمان پزشکان بدون مرز روز جمعه، ۲۳ دی‌ماه، اعلام کرد که پس از فرمان اخیر وزارت اقتصاد طالبان مبنی‌بر ممنوعیت کار زنان در ادارات غیردولتی و سازمان‌های بین‌المللی، آینده بیماران زن و کارکنان حوزه بهداشت در افغانستان به خطر افتاده است. در بیانیه این سازمان آمده است: «بسیاری از مردم افغانستان برای خدمات پزشکی و سایر نیازهای اساسی به کمک‌های بشردوستانه و حمایت سازمان‌های غیردولتی وابسته‌اند. مشارکت زنان در فعالیت سازمان‌های غیردولتی برای ارائه خدمات بهداشتی کاملا ضروری است.»

در این بیانیه اشاره شده است که بیشتر از ۵۱درصد از کادر پزشکی سازمان پزشکان بدون مرز در افغانستان را زنان تشکیل می‌دهند و شمار آنان به ۹۰۰ نفر می‌رسد که شامل پزشکان، متخصصان و پرستاران می‌شود. شماری از این زنان، با اشاره به محدودیت‌های وضع‌شده برای زنان، درمورد آینده بیمارانشان ابراز نگرانی کرده‌اند. به‌نقل از بیانیه سازمان پزشکان بدون مرز، یکی از این پزشکان می‌گوید: «سلامت یک زن بر سلامت کل خانواده او تاثیر می‌گذارد. اگر دسترسی به خدمات قبل و بعد از زایمان وجود نداشته باشد، زندگی کودکان نیز به خطر می‌افتد.» او می‌افزاید که ممنوعیت‌های وضع‌شده برای زنان، نه فقط زنان، بلکه «تمام کشور» را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

یکی دیگر از کارکنان حوزه بهداشت نیز گفته است: «اگر این ممنوعیت به کارکنان بهداشتی تعمیم داده شود، برای بیماران زن کار بسیار سخت خواهد شد، زیرا بسیاری از خانواده‌ها نمی‌پذیرند که زنان را مردان درمان کنند.» او تاکید کرده است که این محدودیت می‌تواند برای سلامت عمومی زنان خطرناک باشد، به‌ویژه اینکه سبب افزایش مرگ‌ومیر مادران و  نوزادان خواهد شد.

وزارت اقتصاد طالبان سوم دی‌ماه، ممنوعیت کار زنان در ادارات غیردولتی و سازمان‌های بین‌المللی را اعلام کرد. اما زنانی که در بخش‌ها و پروژه‌های بهداشتی و درمانی کار می‌کنند، از این امر مستثنی شده‌اند. اکنون با گذشت بیست روز از این دستور، درحالی‌که دیگر کارکنان زن در سازمان‌های امدادرسان خانه‌نشین شده‌اند، کادر درمانی هنوز به کارشان ادامه می‌دهند. 

اما با توجه به آنچه واقعا در محیط کار زنان کادر درمان در جریان است، امید زیادی به ادامه کار این زنان نیز وجود ندارد. طالبان پیش از این دستور، محدودیت‌های شدیدی برای فعالیت کادر درمانی زن در سراسر کشور وضع کرده بودند که اکنون شدیدتر شده است. 

راحله (نام مستعار)، پرستاری که در یکی از سازمان‌های امدادرسان در استان شرقی پکتیکا کار می‌کند، به ایندیپندنت فارسی گفت که محدودیتِ داشتن محرم شرعی و حجاب مورد نظر طالبان، کار را برای کادر درمانی به‌شدت دشوار کرده است. او تصریح کرد: «من از کابل برای ماموریت به اینجا آمده‌ام و پدرم مجبور است با من باشد، زیرا من بدون محرم شرعی اجازه ندارم از کمپ بیرون برم و سر کارم حاضر شوم. روزی که پدرم نباشد، با وجود اینکه ده‌ها بیمار منتظر کمک و معالجه‌اند، من باید در اقامتگاه بمانم.»

این تجربه حتی در شهرهای بزرگ مانند کابل و هرات و قندهار نیز به‌طور عمومی برای زنان وجود دارد. چندین پزشک زن در افغانستان به ایندیپندنت فارسی گفتند که طالبان به آنان اخطار داده‌اند اگر بیماران زن بدون محرم شرعی به آنان مراجعه کنند و آنان او را بپذیرند، به‌شدت مجازات خواهند شد. این وضعیت حتی در بیمارستان‌ها نیز به‌وضوح قابل مشاهده است. طالبان برای بیماران زن داشتن محرم شرعی را اجباری کرده‌اند و به‌ویژه اگر قرار باشد پزشک مرد آنان را معالجه کند، باید محرم شرعی وجود داشته باشد.

برخی از زنان در کابل به ایندیپندنت فارسی گفتند که طالبان بیماران زن را هنگامی که به بیمارستان عمومی مراجعه می‌کنند، بیرون می‌کنند و دستور می‌دهند که به بیمارستان ویژه زنان، یعنی «بیمارستان رابعه بلخی» در کابل، بروند. بیمارستان رابعه بلخی در کابل ویژه بخش «زنان و زایمان» است. یکی از زنان که تجربه برخورد با طالبان در این مورد را داشت، گفت: «طالبان فکر می‌کنند زایمان تنها موردی است که زنان به پزشک و درمان نیاز دارند و بقیه بیماری‌های انسانی ویژه مردان‌اند.» 

با توجه به این وضعیت، پزشکان، ماماها و پرستارانی که تاکنون به کارشان در افغانستان ادامه می‌دهند، از وضعیت کاری خود ابراز سرخوردگی و ناامیدی می‌کنند. پزشکان زن در سازمان پزشکان بدون مرز نیز با اشاره به این موضوع، گفته‌اند که هیچ امیدی به ادامه کار ندارند و هر روز را با نگرانی «از اینکه شاید آخرین روز کاری باشد» می‌گذرانند.