تازه‌ترین آمار‌ها از مرگ دست‌کم ۵۲ حیوان طی ۱۰ سال گذشته در ۱۴ باغ وحش ایران حکایت دارد. یک تا سه هزار پرنده هم طی این مدت در باغ وحش‌ها تلف شده‌اند. این حیوانات از زمستان سال ۱۳۹۱ تا زمستان سال ۱۴۰۱ در ۱۴ باغ وحش، دلفیناریوم و باغ پرندگان از بین رفته‌اند.
این آمار تنها بخشی از مرگ‌ومیر حیوانات وحشی در باغ وحش‌ها و پارک‌های ملی ایران است که مدت‌ها است به دلیل بی‌پولی و بی‌اعتنایی، شمار آن‌ها رو به افزایش گزارش می‌شود.
هر چند سازمان محیط زیست در سال ۱۳۹۹ضوابط و آیین‌نامه جدیدی برای باغ وحش‌ها وضع کرده است، آمار مرگ‌ومیر حیوانات در این اماکن تفریحی همچنان بالا است.
آن‌طور که روزنامه اعتماد گزارش کرده، تا سال ۱۳۹۷ بیشترین حیوانات قربانی متعلق به باغ وحش‌های مشهد، خرم‌آباد و ارم بوده‌اند که در سال‌های اخیر، نام باغ‌وحش صفادشت تهران هم به میان کشیده شده است.
نام این باغ وحش آخری در روز‌های اخیر با اعلام مرگ دو زرافه پنج ساله به دلیل «بیماری عفونی» سر زبان‌ها افتاد. دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش اعلام کرده که یکی از زرافه‌ها «بر اثر آفت‌کش‌هایی که روی علوفه‌ها بوده از بین رفته‌اند، اما منشا این سم‌ها تاکنون مشخص نشده است.»
تا سال ۱۳۹۷ در باغ وحش مشهد، ۲۱ مورد، در صفادشت، هفت مورد، در ارم، هفت مورد، در خرم‌آباد، پنج مورد و در دلفیناریوم هم پنج مورد مرگ‌ومیر حیوانات گزارش شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
باغ وحش‌های دز، کرمان، ارومیه، زابل، تبریز و دزفول از دیگر اماکنی اعلام شده‌اند که تعدادی از حیوانات آن‌ها قربانی بی‌تدبیری و نگهداری نادرست شده‌اند.
از نظر مدافعان حقوق حیوانات و محیط زیست این میزان مرگ‌ومیر حیوانات ، نشان‌دهنده از مدیریت «قاجاری» باغ وحش‌های ایران است. فربد خاکپور، دامپزشک، در این باره می‌گوید: «باغ وحش‌های ایران با همان سیاست دوران قاجار اداره می‌شوند و فقط سازه‌ها، جایگاه‌های نگهداری و جیره غذایی کمی تغییر کرده‌اند.»
به گفته خاکپور، «حتی اگر ظاهر باغ وحش‌ها کمی تغییر کند و از فناوری‌های مدرن‌تر استفاده کنند، باز هم اساس سیاست‌گذاری، هدف‌گذاری و ذات وجود این باغ وحش‌ها سنتی است».
مراکزی که مقام‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند محل نگهداری حیوانات‌اند و به زادوولد آن‌ها کمک می‌کنند، حالا به کشتارگاه این حیوان تبدیل شده‌اند. وضعیت نگران‌کننده باغ‌وحش‌ها در ایران تا حدی است که سال ۱۳۹۹ کارزاری تشکیل شد و کنشگران محیط زیست درخواست تعطیلی و تحریم آن‌ها را مطرح کردند. این کارشناسان و حامیان حقوق حیوانات تاکنون بارها به وضعیت نامطلوب حیوانات در باغ وحش‌ها و استاندارد نبودن این فضاها اعتراض کرده‌اند؛ با این حال مقام‌های سازمان حفاظت محیط زیست اقدام موثری انجام نداده‌اند.
پیش‌تر محمدرضا محبوب‌فر، پژوهشگر اجتماعی، درباره وضعیت باغ وحش‌ها در ایران گفته بود: «اگر گشت‌وگذاری در باغ وحش‌های ایران داشته باشید، متوجه خواهید شد که نگهداری حیوانات در این مراکز باعث آزار و اذیت آن‌ها می‌شود.» به گفته محبوب‌فر، باغ وحش‌های ایران نه‌تنها گونه‌های حیات‌وحش را نجات نداده‌اند، بلکه باعث شده‌اند که تعداد زیادی از این حیوانات به بیماری‌های روحی و افسردگی دچار شوند.
علی جعفری، دانشیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد، بهمن ۱۴۰۰ گفته بود: «باغ وحش‌ها در ایران به زندان وحش تبدیل شده‌اند.»
