یک خبرنگار ورزشی در ایران و همچنین خلبانی که مانع منفجر شدن هلی‌کوپتر حامل وزیر ورزش در کرمان شد، در گفت‌وگو با شماره یکشنبه ۷ اسفند روزنامه اعتماد، افشا کردند که این هلی‌کوپتر «فرسوده و زمینگیر» بود و ظرفیت سوار شدن ۱۸ سرنشین را نداشت.

هلی‌کوپتر امدادی متعلق سازمان هلال‌احمر ایران که حامل حمید سجادی، وزیر ورزش ایران و همراهانش بود، روز پنجشنبه چهارم اسفند هنگام فرود در یکی از ورزشگاه‌های شهر بافت در استان کرمان، به دلیل مشکل فنی سقوط کرد. این حادثه یک کشته و دست‌کم ۱۵ زخمی به جا گذاشت. وضعیت سلامتی حمید سجادی همچنان نامساعد گزارش شده و او به دلیل خونریزی مغزی در کما است و در بیمارستانی در تهران بستری است.

این هلی‌کوپتر قبل از سقوط، یک بار به دلیل نقص فنی فرود اضطراری کرد و سپس دوباره بلند شد که موقع نشستن در مقصد دچار سانحه شد. به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران، این هلی‌کوپتر در سامانه رسمی این سازمان ثبت نشده است.

پیش از این حادثه، پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر عنوان کرده بود که ۱۰ هلی‌کوپتر هلال‌احمر به دلیل کمبود اعتبار برای تعمیرات اساسی زمینگیر شده‌اند.

سه خبرنگار ورزشی حاضر در این هلی‌کوپتر به روزنامه اعتماد گفتند: «یک گردهمایی ورزشی به میزبانی کرمان از ۲ تا ۵ اسفندماه برگزار شد. اختتامیه روز پنجشنبه بود؛ یعنی همان روزی که حادثه اتفاق افتاد. روز حادثه این‌گونه بود که وزیر ورزش از سیرجان به کرمان آمد تا در گردهمایی شرکت کند. مراسم اختتامیه حول‌وحوش ساعت ۱۲ ظهر روز پنجشنبه ۴ اسفند تمام شد. همان موقع، نماینده حوزه انتخابی به آقای وزیر اصرار کرد که از منطقه ما (بافت) هم بازدید کنید. بعد هم با بالگرد امدادی که کارش امدادرسانی است، او و هیئت همراهش را به بافت می‌برند. هیئت همراهش حدودا ۱۸ نفر بودند. چهار نفر از مدیرکل‌ها سوار این بالگرد بودند.»

یک منبع مطلع به این روزنامه گفت: «از بالگرد امدادی برای انتقال پزشک و کادر اورژانس استفاده می‌شود و نهایتا برای سه تا چهار نفر ظرفیت دارد. طبق اعلام رئیس سازمان هواپیمایی کشور، این بالگرد اصلا در سامانه هوایی ثبت نشده بود و خود سازمان هلال‌احمر هم چندی پیش عنوان کرد که تعدادی از بالگردهایشان زمینگیر شده. بالگرد از کرمان به سمت شهر رابر می‌رود و آنجا به خاطر مشکلی که پیش آمده بود، فرود می‌آید. آن‌ها حدود نیم ساعت تا یک ساعت در رابر به ‌سر می‌برند و مجددا سوار می‌شوند تا به شهرستان بافت بروند که این حادثه رخ می‌دهد. از رابر تا بافت حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر فاصله است. دقیقا وقتی بالگرد می‌خواست در ورزشگاه شهید چاهایی کرمان فرود بیاید، دچار سانحه شد. معاونان و برخی افراد دیگر برای استقبال کنار چمن این ورزشگاه حضور داشتند که متوجه ماجرا می‌شوند و سریع از یک خلبان که در آن نزدیکی بوده، کمک می‌گیرند. این خلبان هم سریع ارتباط باتری بالگرد با موتور را قطع کرد و از آتش‌سوزی بعد از سقوط جلوگیری می‌کند.»

عرفان رضایی، خلبانی که توانست مانع آتش‌ گرفتن و انفجار هلی‌کوپتر شود، ۲۸ سال دارد و مهندس اویونیک و خلبانی است.

او به روزنامه اعتماد گفت: «محل استقرار من آن روز در همان ورزشگاه بود، چون سرباز پلیس راهورم و به خاطر حضور آقای وزیر، آن روز ما آنجا مستقر بودیم. بعد هم وقتی حادثه رخ داد، سریع به صحنه رفتیم تا ببینیم چه اتفاقی افتاده. سرهنگ جانشین با توجه به اطلاعاتی که از من داشت، به من گفت که آیا می‌توانی ارتباط باتری و موتور بالگرد را قطع کنی؟ خب آشنایی من با هواپیما است و با هلی‌کوپتر آشنایی چندانی ندارم. برای همین سردار با یک خلبان تماس گرفت و او هم مرا راهنمایی کرد که چه کارهایی باید انجام دهم. بعد هم من باید در یک بازه زمانی مشخص اول برق کابین را قطع می‌کردم و سپس مراحل دیگر را انجام می‌دادم. بالگرد وقتی سقوط کرد، مرتب نشت بنزین داشت و اگر باتری‌اش به‌موقع کشیده نمی‌شد، منجر به آتش‌سوزی می‌شد.»

پس از این سانحه، محمد امیرخانی، معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر استان کرمان درباره جعبه سیاه هلی‌کوپتر گفت: «جعبه سیاه به تهران ارسال می‌شود تا علت سقوط دقیق بررسی و مشخص شود. اینکه اطلاعات جعبه سیاه چه زمانی منتشر می‌شود، نمی‌توان گفت. باید با کشور روسیه، به عنوان سازنده بالگرد، هماهنگی لازم صورت گیرد. ضمن آنکه ما در بازخوانی جعبه سیاه دخل و تصرفی نداریم.»

کاپیتان این پرواز هم ادعا کرد: «بالگرد مشکلی نداشت اما لحظه‌ای تعادل خود را از دست می‌دهد و با وجود آنکه خیلی تلاش کردم تا آن را کنترل کنم، موفق نشدم. زمان حادثه باد می‌وزید اما به نحوی نبود که برای بالگرد خطرساز باشد. شاید مشکل از نقص فنی باشد؛ زیرا در چنین حوادثی گاهی یک اتفاق جزئی باعث یک حادثه بزرگ می‌شود.»

طی سال‌های اخیر حوادث هوایی در ایران رشد قابل‌توجهی داشته و فرسودگی ناوگان هوایی ایران در این سال‌ها، جان بسیاری از شهروندان ایرانی را گرفته و در مواردی نیز به مرگ مقام‌های جمهوری اسلامی انجامیده است.

در حال حاضر از حدود ۳۳۰ فروند هواپیمای مسافربری در ایران، حدود ۷۵ فروند آن‌ها در خط پرواز قرار دارند و عملیاتی‌اند و مابقی آن‌ها یا فرسوده‌اند یا به بهانه‌های مختلف از عملیات هوایی کنار گذاشته شده‌اند.

این میزان فرسودگی که در تعداد زیادی از پرنده‌های مسافری، باری و تدارکاتی گزارش شده است، شمار حوادث هوایی در ایران را طی چهار دهه اخیر افزایش داده و خطر استفاده از حمل‌ونقل هوایی را بالا برده است.