آغاز بهار آغاز تقویم بسیاری از فرهنگ‌ها و ملل است؛ در ضمن آغاز طبیعی رویدادهایی است که در زمستان ممکن نیستند. از حملات طالبان در افغانستان گرفته تا صعود قله اورست، بلندترین ارتفاع کره زمین.
در ابتدای این فصل صعود اما نپال، کشوری که قله اورست در آن واقع شده، شاهد رویدادی کم‌سابقه است. گروهی ۱۴ نفره تحت سازماندهی «انجمن قله‌نوردان اورست» عزم خود را جزم کرده‌اند تا صدها کیلو زباله‌ای که در مسیر صعود به قله به جا مانده را جمع‌آوری کنند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در دو هفته گذشته این گروه حداقل سه هزار کیلو زباله جمع کرده‌اند. گروه ۱۴ نفره مسئول این کار امیدوار است در کارزاری ۴۵ روزه ۱۰ هزار کیلو زباله جمع کند.
این کارزار از ۲۵ فروردین شروع شده که آغاز سال نوی نپالی است و قرار است تا ۲۹ مه ادامه پیدا کند که شصت و ششمین سالگرد اولین صعود موفق قله اورست است. این صعود در سال ۱۹۵۳ توسط سر ادموند هیلاری، کوهنورد نیوزلندی و راهنمایش، تنجینگ نورگی، انجام شد. هیلاری به یکی از مشهورترین چهره‌های تاریخ نیوزلند بدل شد و در اواخر عمر حتی سفیر نیوزلند در هند شد (که همزمان سفیر این کشور در نپال هم محسوب می‌شد.) آقای نورگی هم جوایز بسیاری دریافت کرد و مجله تایم او را جزو ۱۰۰ فرد تاثیرگذار قرن بیستم معرفی کرد. او از قوم شرپاهای نپال می‌آمد که زبان و فرهنگ خود را دارند و از سنت‌های دیرینه‌شان کوهنوردی است تا جایی که واژه «شرپا» به عنوان فردیکه راهنمای فتح قله‌های رشته‌کوه هیمالایا است وارد زبان انگلیسی هم شده است.
به گفته آنگ سرینگ شرپا، رئیس سابق انجمن کوهنوردان نپال، تابحال ۵۲۰۰ نفر اورست را فتح کرده‌اند. آقای سرینگ که این روزها در رسانه‌ها در مورد کارزار پاک‌سازی اورست صحبت می‌کند خود داستان جالبی دارد. او متولد روستایی به نام خومجونگ در ارتفاع ۳۷۹۰ متری است که در مسیر اورست قرار دارد. پدرش تاجر غژگاو (یاک) بوده و اهل کوهنوردی و به قولی از دوستان سر ادموند هیلاری. خود او در مدرسه‌ای درس خوانده که آقای هیلاری برای کودکان منطقه برپا کرده است.
هر سال کسانی که فیل‌شان یاد اورست می‌کند بیشتر می‌شود. انتظار می‌رود امسال هم حدود ۷۰۰ نفر قصد فتح ا قله ۸۸۴۸ متری اورست را داشته باشند. همین است که مقامات و اورست‌دوستان از هشت سال گذشته به فکر برخورد منظم با مشکل زباله‌ها افتاده‌اند.
سازماندهی این کارزار بسیار دشوار است و به گفته وزارت فرهنگ و گردشگری نپال ۲۳ میلیون روپیه نپالی (یعنی بیش از ۲۰۰ هزار دلار آمریکا) خرج برمی‌دارد. علاوه بر این وزارتخانه، وزارت محیط زیست، نیروی زمینی ارتش نپال، انجمن کوهنوردان نپال، کمیته کنترل آلودگی منطقه ساگارماتا، بخش‌داری روستایی خومبو پاسانگ لامو و اداره گردشگری نپال هم درگیر انجام این کارزار بزرگ هستند.
داندو راج گیمری، از مدیران دولتی گردشگری نپال، می‌گوید: «این اولین بار است که تمام طرفین ذینفع گرد هم آمده‌اند تا بلندترین قله جهان را پاک‌سازی کنند.»
آقای سرینگ می‌گوید: «من اصلا نمی‌دانم خیلی از این گروه‌ها که هستند. با شگفتی می‌بینم که خیلی مردم عادی و سازمان‌های غیردولتی و ارتشی‌ها هم برای کمک آمده‌اند.»
بسیاری از زباله‌ها ساده هستند و جمع کردن‌شان مشکل چندانی ندارد. داوطلبین آن‌ها را جمع می‌کنند و هلیکوپترهای ارتش نپال آن‌ها را به کاتماندو، پایتخت کشور، می‌برند. اما زباله‌های غیرقابل تجزیه نیز کم نیستند: کپسول‌های اکسیژن، چادرهای پاره‌شده، پلاستیک، و وسایل کوهنوردی جا مانده.
تغییرات اقلیمی باعث آب شدن یخ و برف بالای کوه و کشف‌های غیرمنتظره شود. مثلا جسد کوهنوردانی که هرگز به قله نرسیدند و یا موفق به پایین آمدن نشدند. تخمین زده می‌شود که حداقل ۳۰۰ نفر در صد سال گذشته در راه صعود به اورست جان خود را از دست داده باشند. دو سال پیش بود که هفت جسد انسان در راه قله پیدا شده بود و در میان کارزار پاک‌سازی امسال هم بخش‌هایی از جسد کوهنوردان ناکام پیدا شده‌اند.
در طولانی‌مدت راهکار راحتی برای کم کردن میزبان زباله در نپال موجود نیست. کوهنوردان قاعدتا اول به امنیت خود می‌اندیشند و تعجبی نیست که برای آسان‌تر کردن کار صعود زباله‌هایی در راه باقی می‌گذارند. دولت نپال از امسال قانون جدیدی به میان آورده که طبق آن هر کوهنورد باید ۴۰۰۰ دلار بیعانه بگذارد که تنها در صورتی به او بازگردانده می‌شود که هنگام بازگشت هشت کیلو زباله با خودش بیاورد. اما با توجه به این‌که صعود اورست برای هر نفر حدود ۱۰۰ هزار دلار خرج برمی‌دارد بعید است این میزان تغییری در معادلات کسی ایجاد کند.
چند ماه پیش، دولت چین حضور غیرکوهنوردان در بخش خودش از این قله را ممنوع کرد.
از دیگر رویدادهای جالب مربوط به اورست گروهی از دولت نپال است که می‌کوشند آن‌را از نو اندازه‌گیری کنند که شاید منجر شود عدد معروف ۸۸۴۸ متر که کودکان در سراسر دنیا به عنوان بلندترین نقطه کره زمین حفظ می‌کنند هم عوض شود.
