ساخت پایتخت جدید اندونزی در کالیمانتان شرقی، بورنئو شرقی، با وجود مخالفت‌های شدید حامیان محیط زیست ادامه دارد. مقام‌های دولتی یک «شهر جنگلی پایدار» را وعده می‌دهند که تولید دی اکسید کربن آن تا سال ۲۰۴۵ به صفر می‌رسد اما فعالان محیط زیست می‌گویند این منطقه زیستگاه حیوانات در خطر انقراض اندونزی از جمله اورانگوتان است و ساخت پایتخت در این مکان آن‌‌ها را برای همیشه نابود می‌کند. فعالان مدنی هم که معتقدند بومیان ساکن منطقه ممر درآمد خود را که عمدتا به کشاورزی وابسته است برای همیشه از دست می‌دهند، به معترضان ساخت پایتخت جدید اندونزی پیوسته‌اند.

ساخت پایتخت جدید اواسط سال ۲۰۲۲ آغاز شد. جوکو ویدودو، رئیس‌جمهوری اندونزی، در اوايل سال ۲۰۲۲ دلیل جابه‌جایی پایتخت از جاکارتا به منطقه کالیمانتان شرقی را «شلوغی و آلودگی، احتمال سونامی و زلزله‌خیز بودن» پایتخت کنونی اعلام کرد.

مساحت پایتخت جدید تقریبا دو برابر شهر نیویورک است؛ با این حال، مقام‌های اندونزی می‌گویند این پایتخت «نماد یک شهر سبز»‌ خواهد بود؛ شهری که در آن جنگل‌ها و پارک‌ها در اولویت قرار دارند و مردم از منابع انرژی و غذایی تجدیدپذیر بهره می‌برند.

نقشه‌های دیجیتالی که دولت اندونزی برای معرفی پایتخت جدید به نمایش گذاشته، «شهری را نشان می‌دهد که با جنگل احاطه شده است و حتی ساختمان‌ها و پشت‌بام‌ها هم پوشیده از گیاهان سبزند». معماری ساختمان‌های این شهر جدید تلفیقی از برج‌های مدرن و معماری سنتی اندونزی است. کاخ ریاست‌جمهوری هم به شکل گارودا، پرنده‌ای افسانه‌‌ای و نماد ملی اندونزی، خواهد بود.

باسوکی هادیمولجونو، وزیر مسکن اندونزی، می‌گوید نزدیک به ۱۴ درصد از زیرساخت‌های پایتخت جدید تکمیل شده‌اند.

بیش از هفت هزار کارگر در حال ساخت فازهای اولیه سایت‌اند و پیش‌بینی می‌شود ساخت ادارات مهم دولتی از جمله کاخ ریاست‌جمهوری تا اوت ۲۰۲۴ خاتمه یابد.

دولت اندونزی در بیانیه‌های متعدد، بر ساخت «هوشمند و متناسب با قواعد زیست محیطی» پایتخت تاکید کرده است اما با توجه به افزایش سرعت ساخت‌وساز در سال ۲۰۲۳، کارشناسان محیط زیست هشدار می‌دهند که ساخت یک کلان‌شهر به جنگل‌زدایی و نابودی یکی از «بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین جنگل‌ها استوایی» جهان منجر می‌شود.

جنگل‌های استوایی اندونزی را همچون جنگل‌های آمازون ریه‌های جهان می‌نامند. این جنگل‌ها مهم‌ترین عامل نابودی دی‌اکسید کربن‌اند. دی اکسیدکربن دلیل اصلی تغییرات اقلیمی و گرمایش کره زمین است. جنگل‌های استوایی اندونزی پیش‌تر به دلیل ایجاد باغ‌های نخل به مساحت هزاران هکتار در خطر نابودی قرار داشتند و حالا ساخت یک کلان‌شهر می‌تواند تیر خلاص را به این جنگل‌ها بزند.

دوی ساوونگ، متخصص محیط زیست در جاکارتا، می‌گوید برنامه‌های دولت به حیات وحش منحصربه‌فرد منطقه مانند اورانگوتان‌ها و خرس‌ها توجهی نکرده است. به گفته این کارشناس، شهر جدید امروز کریدور مهمی برای عبور حیوانات است. این متخصص محیط زیست می‌گوید پیش‌تر به مقام‌های دولتی هشدار داده بود که «ابتدا باید حیوانات جابه‌جا شوند و پس از آن ساخت‌وساز آغاز شود اما دولت در این کار عجله دارد».

فعالان و کارشناسان محیط زیست در مورد چگونگی تامین انرژی پایتخت جدید هم نگرانی‌هایی دارند. در حالی که دولت متعهد شده است شهر بر سیستم «انرژی هوشمند» تکیه خواهد کرد، بسیاری نگران‌اند در کوتاه‌مدت، از برخی نیروگاه‌های زغال‌‌سنگ منطقه  استفاده شود.

با وجودی که اندونزی برای تولید انرژی از منابع خورشیدی و آبی و بادی منابع قابل‌توجهی دارد، به گفته آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر تنها ۱۲ درصد از مصرف کل انرژی پایتخت جدید از این منابع خواهد بود.

به جز معضلات زیست محیطی، شهر جدید می‌تواند معیشت بومیان این منطقه را هم به خطر بیندازد. بومیان چندین هزاره است که در این منطقه از اندونزی زندگی می‌کنند. باستان‌شناسان می‌گویند این بومیان یکی از قدیمی‌ترین ساکنان زمین‌اند. آن‌ها تاکنون بخش‌هایی از زمین‌های خود را از دست داده‌اند و می‌ترسند که گسترش شهرها در کنار پایتخت، اوضاع را از این هم بدتر کند.

مقام‌های دولتی قول داده‌اند به حقوق بومیان احترام بگذارند و به کسانی که خانه‌‌های خود را از دست داده‌اند، غرامت بپردازند؛ با این حال، بسیاری از زمین‌ها در این منطقه بدون سندند و از خانواده‌‌ای به خانواده دیگر منتقل می‌شوند. سیبوک دین، یکی از رهبران جامعه بومی‌ها، می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم از اینجا برویم. نمی‌خواهیم قبر اجداد و نیاکان ما را جابه‌جا کنند یا با این تغییرات، تاریخ و هویت ما را حذف کنند.»

با وجود نگرانی‌های فراوان، شرکت‌های پیمانکاری در حال ساخت‌وساز در این منطقه‌اند و به نظر نمی‌رسد چنین نگرانی‌هایی دولت را از ادامه ساخت پایتخت جدید منصرف کند.