«در این دنیا می‌خواهید ازدواج کنید، صیغه کنید، دوست پسر داشته باشید، یا دوست دختر و یا هرچه می‌خواهید کنید، بکنید. اما باکره نروید!»
این بخشی از اجرای استندآپ کمدی نیلاب سرابی، اولین زن استندآپ کمدین افغانستان ساکن آمریکا است.
او در ادامه این اجرا که مه ۲۰۱۹ در ونکوور کانادا روی صحنه رفت، به حاضران خندان افغان و ایرانی توضیح داد: «چون اگر باکره رفتید، انتحاری‌هایی که برای ۷۲ حوری بهشتی خود را می‌ترکانند، منتظرتان هستند. اگر از این دنیا باکره رفتید، در آن دنیا در خدمت ملاعمر گذاشته می‌شوید. فرقی هم نمی‌کند که مرد هستید یا زن. چون تعریف مشخصی از باکره داده نشده!»
برای جامعه سنتی افغانستان این سخنان آنهم توسط یک زن و بعد روی صحنه در مقابل دوربین‌ها، تابوشکنی آشکار روشن است. و این دقیقا همان چیزی است که نیلاب سرابی می‌خواهد.
این نخستین طنزپرداز زن افغان در کودکی به پاکستان مهاجرت کرده و سختی‌های بسیاری کشیده تا پایش به آمریکا رسیده است.
نیلاب سرابی درباره سفر پر فراز و نشیبش تا رسیدن به صحنه، به ایندیپندنت فارسی گفت:«مکتب را در پاکستان تمام کردم و بعد از ازدواج به آمریکا رفتم. در آمریکا روزمرگی‌ها و مسئولیت مادری و کارمندی وقتی برایم باقی نگذاشت تا درسم را تکمیل کنم، اما سال ۲۰۱۲ دوباره در دانشگاه ثبت نام کردم و در شروع ۲۰۱۹ دیپلمم را در رشته روان‌شنانسی از دانشگاه معتبر دولتی کالیفرنیا با درجه اعلی اخذ کردم. در همه کشمکش‌های روزمرگی فرصتی اگر پیدا می‌شد طنز، شعر، قصه‌های کوتاه، خاطره‌ها و یا دوبیتی می‌نوشتم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ورود او به دنیای جدیدش هم جالب است: «اواخر سال ۲۰۱۷ نظر به تشویق همکاران و دوستان انگلیسی زبانم یکی دو بار روی صحنه رفتم و جوک‌هایی را که درباره زن و زنانگی نوشته بودم اجرا کردم که خیلی مورد علاقه دوستانم قرار گرفت. در یک برنامه فرهنگی حین خواندن طنزی متوجه شدم که حاضران مجلس را کم کم از دست می‌دهم. چون همه بعد از شنیدن دو سه بیانیه قبل از من، دیگر علاقه نداشتند به یکی دیگر که روی صحنه می‌آید و از روی کاغذ می‌خواند گوش دهد. کاغذم را کنار گذاشتم و طنزی را که نوشته بودم به زبان قصه به شکل خلاصه بیان کردم. آنگاه متوجه شدم که زبان فارسی به ویژه هنر افغانستان هم به استندآپ کمدین نیاز دارد و در جستجوی کلاس‌های استندآپ کمدی با محمود فرجامی، طنازِ پژوهشگر و استندآپ کمدین موفق ایرانی آشنا شدم. بعد از ختم دوره‌ای ۱۲ هفته‌ای اولین بار روی صحنه ای استندآپ کمدی در شهر ونکوور کانادا حاضر شدم.»
نیلاب سرابی از ولایت غزنی افغانستان است. دوران دبیرستان را در مدرسه ناهید شهید کابل گذرانده. ازدواج کرده اما جدا شده است و مادر دو فرزند است.
نخستین برنامه نیلاب با محمود فرجامی، هنرمند سرشناس ایرانی بود که با اعتماد به نفس بالایی به روی صحنه رفت.
آغاز اجرایش او چادری/برقع بر سر وارد صحنه شد و برنامه‌اش را با آهنگی از فرهاد دریا و شعر «باز آمدم باز آمدم تا قفل زندان بشکنم» آغاز کرد. او برقع را نمادی از قفل و محدودیت زنان افغان خواند و با برداشتن آن، به تابوشکنی پرداخت.
نیلاب می‌خواهد مشکلات سخت و تلخ زنان افغان را در قالب طنز و به زبان شیرین بیان کند تا بیشترین اثر را روی رفتار اجتماعی بگذارد.
نیلاب می‌دانست که کار او بدون پیامد نخواهد بود.
او می‌گوید: «استندآپ کمدی هنری است که با آن مردم را می‌خندانید، اما در لا‌به‌لای جوک‌ها و خنده‌ها، از عادات و سنت‌های جامعه انتقاد می‌کنید. استندآپ کمدین‌ها با شوخی و خوش مزاجی مشکلات جامعه را برهنه می‌کنند و رازها را از پرده برون می‌کشند تا مردم متوجه مشکلات بشوند رو راجع به مشکلات جامعه بحث و گفت‌وگو کنند. استندآپ کمدین، تخصصی در حل مشکلات جامعه ندارد اما مشکلات را برملا می‌کند تا کسانی که در همان رشته‌ها تخصص دارند، دست به کار شوند برای حل مشکل. بنابراین، من هم مشکلات جامعه را که دامنگیر اکثر ما است یاد آور می‌شوم و آن را مورد تحقیق و بحث قرار می‌دهم تا برای حل آن مشکلات بکوشیم.»
و این مشکلات در جامعه افغانستان کم نیستند.
نیلاب در اجرایش در ونکوور کانادا به تفاوت کاربرد کلمه «ترکاندن» در میان ایرانی‌ها و افغان‌ها اشاره کرد و تعریف کرد که وقتی حاضر می‌شد به صحنه برود، همکار ایرانی اش گفت: «نیلاب، برو روی صحنه و بترکون.» او به زبان طنز توضیح داد که ابتدا به عنوان یک افغان به او برخورد و تصور کرد هر بار نام افغان و کلمه ترکاندن به میان می‌آید، منظور انفجار است!
عکس ارسال شده توسط نیلاب سرابی
سوژه‌های تلخی که با زبان شیرین طعنه آمیز نیلاب سرابی به صورت طنز درمی آید، کم نیستند. از مسئله قومیت تا زنان، خرافات و روابط اجتماعی.
او می‌گوید: «وقتی تصمیم گرفتم که مسائل اجتماعی را در قالب طنز روی صحنه بیان کنم، خیلی از دوستانم با اشاره به پیامدهای آن پرسیدند حاضر هستی هزینه‌اش را بپردازی؟ من فکر می‌کنم کسی باید آماده شود تا این هزینه را بپردازد و من آماده شدم.»
در استندآپ کمدی، هنرمند از طریق تعریف ماجراهایی در قالب زندگی شخصی‌اش، با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. در این اجرای تک‌نفره، هنرمند با داستان گویی و لطیفه و بداهه‌گویی می‌کوشد در عین آوردن لبخند به لب مخاطبان، به مشکلات اجتماع بپردازد.
نیلاب از کلاس هشتم مدرسه طنز می‌گفت، اما او هیچ وقت نتوانست این هنر را در افغانستان اجرا کند.
اکنون مخاطبان او ایرانی‌ها و افغان‌های ساکن غرب است. او در چند مورد به شباهت‌ها و تفاوت‌های زبانی بین این دو ملت همسایه پراخته است. از جمله یک‌بار، وقتی می‌خواست اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان را به مخاطبان ایرانی معرفی کند، گفت: «همانی که شما در ایران احمدی نژاد می‌گویید!»
نیلاب سرابی درباره چالش‌هایش می‌گوید: «دو چالش خیلی بزرگ من این است که استندآپ کمدی هنر خیلی تازه‌ای برای مردم افغانستان است و من زن هستم و این هنر تازه را روی صحنه آورده‌ام. چالش دوم در خود چالش‌های دیگری دارد یعنی نه تنها جنسیت من مطرح است بلکه لباسم، شکل و صورتم، طرز کارم و مهم‌تر از همه محتویات هر برنامه‌ام مورد سوال قرار می‌گیرند. استقبال گرم هنر دوستان و روشنفکران جامعه‌مان خیلی دل‌گرمم می‌کند.»
