انسان‌ها در طول تاریخ همواره می‌پنداشتند که ماه می‌تواند بر سلامت و رفتار افراد تاثیر بگذارد. کلمه «لیوناتیک» (Lunatic) در زبان انگلیسی از این باور نشات می‌گیرد که حالت‌های خاصی از تغییرات در گام‌های ماه، یعنی مراحلی نظیر ماه نو، تربیع اول و ماه تمام یا محاق، موجب بروز جنون در افراد می‌شود. حتی پنداشته می‌شد که نرخ تولد در روزهای ماه کامل افزایش می‌یابد، ولی بعدها مشخص شد که چنین باورهایی صرفا افسانه‌اند و واقعیت ندارند.

از قرن‌ها پیش تاکنون، بسیاری از فرهنگ‌ها دوره عادت ماهانه یا قاعدگی زنان را نیز به تغییرات ماهانه ماه مرتبط می‌دانسته‌اند. 

در واقع، این باور به احتمال زیاد از این واقعیت ناشی شده که چرخه تغییرات ماه ۲۹ روزه است؛ چرخه‌ای تکرارشونده که به نظر می‌رسد با چرخه عادت ماهانه ۲۸ روزه زنان همپوشانی داشته باشد. درباره اینکه ماه - چه به دلیل گرانش یا درخشندگی آن - ممکن است از نظر زمانی با چرخه باروری زنان همگام شود، نظریه‌های مختلفی وجود داشته است. اما این نظریه‌ها تا چه حد واقعیت‌ دارند، و آیا شواهدی مبنی بر چنین ارتباطی در دست است؟

دوناوین کافی در مقاله‌ای که در لایوساینس منتشر شد، به چند مطالعه آماری در این زمینه اشاره می‌کند و می‌نویسد که بیشتر شواهد نشان می‌دهند که همگامی میان دوره عادت ماهانه و چرخه‌‌ گام‌های ماه، صرفا تصادفی است. مطالعات اولیه از وجود ارتباط و پیوندی ناچیز و نابسنده حکایت داشتند. مطالعه‌ای در ۱۹۸۶ بر روی ۸۲۶ زن در مجله تخصصی بیماری‌های زنان (AOGS)، نشان داد که عادت ماهانه ۲۸.۳ درصد از شرکت‌کنندگان در این بررسی، حوالی زمانی ماه نو آغاز می‌شود، نه در سایر مراحل چرخه ماه.

با این حال، مطالعه‌ای در ۲۰۱۳ در مجله غدد درون‌ريز که زمان‌بندی عادت ماهانه ۷۴ زن را طی یک سال بررسی کرد، هیچ شاهدی مبنی بر هماهنگی میان چرخه‌های ماه با چرخه عادت ماهانه به دست نیاورد.

پژوهشگران با کمک نرم‌افزار‌‌های ثبت تاریخ عادت ماهانه که در سال‌های اخیر رواج یافته‌‌اند، می‌توانند بررسی‌های وسیع‌تری انجام دهند. محققان در ۲۰۱۹ با استفاده از نرم‌افزار «کلو» توانستند ۷.۵ میلیون سیکل عادت ماهانه را از یک و نیم میلیون کاربر این برنامه بگیرند و تجزیه‌و‌تحلیل کنند. 

اگرچه این بررسی تحت «داوری همتا» (فرایندی که در آن متخصصان مستقل، تحقیقات جدید را پیش از انتشار بررسی می‌کنند) قرار نگرفت، در آن نیز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه چرخه‌های عادت ماهانه ارتباط خاصی با گام‌های تغییرات ماه داشته باشد، یافت نشد. 

شارلوت فورستر، رئیس بخش نوروبیولوژی و ژنتیک در دانشگاه وورتسبورگ آلمان، می‌گوید با جمع‌آوری داده‌های عادت ماهانه بیش از هزار زن، هیچ نتیجه معناداری مبنی بر بیشتر رخ دادن عادت ماهانه در زمان خاصی از چرخه تغییرات ماه، به دست نمی‌آید. اما او می‌افزاید که وقتی داده‌های درازمدتی را در همان زنان بررسی کنید، به نتایج متفاوتی می‌رسید.

او در گفت‌وگو با لایوساینس گفت که عادت ماهانه هیچ زنی در تمام طول عمرش با ماه کامل یا ماه نو هماهنگ نخواهد شد، و برخی از زنان نیز به کلی با چرخه تغییرات ماه هماهنگ نمی‌شوند. 

اما شارلوت فورستر و همکارانش در یک مطالعه در ۲۰۲۱ که در «ساینس ادونسز» منتشر شد، تغییرات تاریخ عادت ماهانه ۲۲ زن را (همه موارد از دست‌کم پنج سال پیش، و برخی از ۳۲ سال پیش) بررسی کردند، و نشان دادند که حدود یک چهارم از کل چرخه‌های عادت ماهانه ثبت‌شده، با ماه کامل یا ماه نو هماهنگ شده است.

پژوهش فورستر همچنین نشان می‌داد که دوره‌های عادت ماهانه زنان در زمستان و پاییز که شب‌ها طولانی‌تر است، بیشتر با چرخه‌های ماه هماهنگ می‌شود.

فرضیه فورستر این است که در گذشته، پیش از ظهور نور مصنوعی، روشنایی ماه کامل به مردم امکان می‌داد که ساعات کار و شکار خود را افزایش دهند، زیرا محیط بیرون از خانه، از شب‌های دیگر ایمن‌تر می‌شد. به گفته او، بیرون رفتن در زمان ماه نو، خطرناک‌تر بود و از این رو، زمان بهتری برای ماندن در داخل خانه به شمار می‌رفت. به عبارت دیگر، زمان بهتری برای برقراری رابطه جنسی و بچه‌دار شدن محسوب می‌شد و بنابراین، برای بقا و باروری مزیت داشت. با این حال، هیچ مدرکی برای اثبات این فرضیه وجود ندارد.

سایر متخصصان بر این باورند که اصولا همپوشانی زمانی خاصی بین این دو چرخه، یعنی چرخه تغییرات ماه و چرخه عادت ماهانه زنان، وجود ندارد و آنچه به چشم می‌خورد، صرفا همزمانی تصادفی است.

ماریا ویلر، دانشمند علوم آماری، می‌گوید که تاریخ شروع دوره عادت ماهانه ممکن است به شکلی کاملا تصادفی، دارای همبستگی آماری با چرخه ۲۹ روزه تغییرات ماه باشد.

بر این اساس، به فرض آغاز عادت ماهانه در زمان‌های تصادفی، عادت ماهانه نیمی از زنان با فاصله سه روز پیش یا پس از ماه کامل یا ماه نو شروع می‌شود و در عین حال، چرخه‌های عادت ماهانه‌ای که از دوره ۲۹ روزه تخطی می‌کند، یا کسانی که زمان شروع عادت ماهانه آنان ماه به ماه متفاوت‌ است، حاکی از همگامی زمانی خاصی با چرخه‌های تغییر ماه نیست.

بررسی‌ها نشان می‌دهند که حتی چنانچه میزانی از همزمانی وجود داشته باشد، این نکته فقط در مورد یک‌چهارم افرادی که عادات ماهانه را تجربه می‌کنند، صادق است (۲۳.۴ درصد در مطالعه فورستر، و ۲۸.۳ درصد در مطالعه ۱۹۸۶). از این رو، اکثر دوره‌های عادت ماهانه به هیچ‌وجه از نظر زمانی با ماه هماهنگ نیستند.