وزارت خارجه چین سه‌شنبه، ۱۱ آوریل (۲۲ فروردین)، در بیانیه‌ای با عنوان «مواضع چین در مورد افغانستان»، نوشت گروه موسوم به «حزب اسلامی ترکستان» که در چین «جنبش اسلامی ترکستان شرقی» شناخته می‌شود، تهدیدی جدی برای چین، افغانستان و منطقه است.

وزارت خارجه چین در بخشی از این بیانیه چنین نوشت: «چین انتظار دارد افغانستان [طالبان] با جدیت به تعهدات خود عمل کند و با اتخاذ تدابیر موثرتر، بیش از پیش به همه سازمان‌های تروریستی، از جمله جنبش اسلامی ترکستان شرقی، ضربه بزند و امنیت شهروندان، موسسات و پروژه‌های کشورهای دیگر، از جمله چین، را در افغانستان تامین کند.»

حرکت اسلامی ترکستان متشکل از جهادگرایان اویغور است که برای آزادسازی ایالت مسلمان‌نشین سن کیانگ از سلطه حکومت مرکزی چین می‌جنگد. اعضای این حزب در افغانستان، پاکستان و سوریه فعالیت شبه‌نظامی دارند.

چین در این بیانیه که در آستانه برگزاری نشست سمرقند در مورد افغانستان منتشر شد، از جامعه جهانی خواست در همکاری با طالبان، تروریسم بین‌المللی را در افغانستان مهار کند و اجازه ندهد این کشور بار دیگر به « پناهگاه و منبع پرورش تروریسم» تبدیل شود.

در این بیانیه به اصول «سه احترام و سه هرگز» اشاره شده و آمده است که چین خواهان حوزه نفوذ در افغانستان نیست، از بازسازی این کشور حمایت می‌کند و در حد توان در آن شریک می‌شود.

نشست دو روزه سمرقند چهارشنبه، ۱۲ آوریل، با حضور وزیران خارجه چین، ایران، پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان و روسیه برگزار شد. چین گانگ، وزیر خارجه چین، در این نشست از دولت‌های جهان خواست که با طالبان وارد تعامل و همکاری شوند.

چین از ساختار سیاسی باز و فراگیر حمایت می‌کند

دولت چین، که در دسته دولت‌های همسو با طالبان قرار می‌گیرد، در نزدیک به ۲۰ ماه سلطه طالبان بر افغانستان، به ندرت از شیوه حکمرانی این گروه انتقاد کرده است. چین از نخستین دولت‌هایی بود که با سلطه طالبان بر افغانستان، سفارت افغانستان را در پکن به نمایندگان این گروه واگذار کرد و دیپلمات‌‌های آن را در خاک خود پذیرفت. دیپلمات‌های چین همچنین بارها در نشست‌های بین‌المللی از جامعه جهانی خواسته‌اند که با طالبان وارد تعامل سیاسی شوند.

در بیانیه جدید وزارت خارجه چین آمده است: «از حکمرانی معقول و معتدل در افغانستان حمایت شود. چین صادقانه انتظار دارد که أفغانستان، ساختار سیاسی باز و فراگیری تشکیل دهد و سیاست داخلی و خارجی معقول اتخاذ کند.»

وزارت خارجه چین همچنین از طالبان خواست که منافع همه گروه‌های اجتماعی، از جمله زنان و کودکان و اقوام مختلف را در افغانستان حفاظت، و انتظارات جامعه بین‌المللی را تامین کنند.

توقع مبارزه با افراطگرایی از طالبان

وزارت خارجه چین در این بیانیه همچنین تاکید می‌کند که لازم است طالبان با تشریک مساعی، «با تروریسم، جدایی‌طلبی و افراطگرایی که تهدید بزرگی برای منطقه و جهان است، مبارزه کنند».

چین از جامعه جهانی خواسته است که از اقدام طالبان در امر مبارزه با تروریسم حمایت کند تا از افراطی شدن جوانان در افغانستان جلوگیری، و کانال‌های حمایت، تبلیغ، ترویج و تامین مالی فعالیت‌های تروریستی در افغانستان مسدود شود. 

چین در حالی از طالبان می‌خواهد با تروریسم و افراطگرایی مبارزه کنند که نام چندین نفر از سران این گروه در فهرست تروریستی بسیاری از کشورهای دنیا، از جمله ایالات متحده آمریکا و سازمان ملل متحد، درج است. اف‌بی‌آی، پلیس فدرال آمریکا، نیز جوایز نقدی خود را برای اطلاعات منجر به دستگیری اعضای ارشد طالبان، از جمله سراج‌الدین حقانی، هنوز از سایت این نهاد حذف نکرده است.

بنا به گزارش ناظران شورای امنیت سازمان ملل متحد، طالبان روابط نزدیکی با سازمان‌های تروریستی بین‌المللی، از جمله القاعده، دارد. ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده، ۳۱ ژوئیه سال گذشته میلادی در کابل و در خانه متعلق به سراج‌الدین حقانی، در حمله نیروهای هوایی آمریکا کشته شد.

وزارت خارجه چین همچنین با انتقاد از عملکرد آمریکا و نیروهای ناتو که ۲۰ سال در افغانستان حضور داشتند، ادعا می‌کند که حضور نظامی ناتو در افغانستان ضربه بزرگی به این کشور زده است و اینک باید کشورهایی که عامل این آسیب به شمار می‌روند، در بازسازی افغانستان سهیم شوند.

در بیانیه وزارت خارجه چین همچنین تاکید شده است که افغانستان کنونی باید «صحنه همکاری میان همه طرف‌ها باشد، نه صحنه‌ای برای رقابت».