ستاره‌شناسان کشف بسیار نادر یک سیاره جدید در اوایل شکل‌گیری آن را تایید کرده‌اند؛ پیشرفتی که می‌تواند به درک بهتر نحوه شکل‌گیری غول‌های گازی مانند مشتری در منظومه شمسی ما کمک کند.

مشاهده این «پیش‌سیاره» جدید، مرحله‌ای که یک سیاره هنوز در حال جمع‌آوری مواد از محیط کیهانی خود است، پس از آنکه محققان داده‌های اسفر (SPHERE)، رصدخانه جنوبی اروپا را تجزیه‌ و تحلیل کردند، تایید شد.

تا به امروز تنها دو پیش‌سیاره دیگر آشکارا و بدون ابهام، شناسایی شده بودند؛ پی‌دی‌اس ۷۰ بی (PDS 70 b) و پی‌دی‌اس ۷۰ سی (PDS 70 c) که هر دو به دور ستاره پی‌دی‌اس ۷۰ (PDS 70) می‌گردند.

این یافته‌های جدید تنها سومین باری‌اند که ستاره‌شناسان یک پیش‌سیاره را کشف می‌کنند. آن‌ها [یافته‌ها] را تیمی شامل محققان دانشگاه لیژ در بلژیک در مجله اطلاعیه‌های ماهانه انجمن سلطنتی نجوم منتشر کردند.

بررسی جدید وجود این پیش‌سیاره در صفحه‌ای از گاز و غبار در اطراف ستاره‌ای در فاصله ۳۷۴ سال نوری از منظومه شمسی به نام اچ‌دی ۱۶۹۱۴۲ را تایید کرد.

ایین هاموند، یکی از نویسندگان این مقاله، توضیح داد: «ما از مشاهدات ابزار اسفر تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (ال‌وی‌تی) که از ستاره اچ‌دی ۱۶۹۱۴۲ به دست آمد و چندین بار بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ مشاهده شد، استفاده کردیم.»

محققی از دانشگاه موناش استرالیا گفت: «از آنجایی که انتظار داریم سیارات هنگام شکل‌گیری داغ باشند، این تلسکوپ تصاویر فروسرخ از اچ‌دی ۱۶۹۱۴۲ ثبت کرد تا نشانه‌های حرارتی از شکل‌گیری آن‌ها را جست‌وجو کند.»

دانشمندان با استفاده از این داده‌ها می‌توانند وجود پیش‌سیاره را در حدود ۳۷ واحد نجومی یا ۳۷ برابر فاصله زمین تا خورشید از ستاره آن، که «کمی دورتر از مدار نپتون» است، تایید کنند.

دانشمندان پیش‌تر در سال ۲۰۱۹ این نظریه را مطرح کرده بودند که منبع فشرده‌ای که در تصاویر آن‌ها دیده می‌شود، ممکن است یک پیش‌سیاره باشد.

یافته‌های جدید از طریق تحلیل مجدد داده‌های قبلی و همچنین افزودن مشاهدات جدید با کیفیت بهتر این فرضیه را تایید می‌کنند.

پژوهشگران حرکت یک منبع فشرده طی زمان را نشان دادند، همان‌طور که از سیاره‌ای که در فاصله ۳۷ واحد نجومی از ستاره خود در حال گردش است، انتظار می‌رفت.

آن‌ها در صفحه‌ای که این سیاره ایجاد کرده بود، یک بازوی مارپیچی مشاهده کردند که در دنباله آن قابل‌مشاهده بود.

تصاویر جدید نشان می‌دهند که این پیش‌سیاره یک شکاف حلقه‌ای شکل در صفحه نقش زده است.

دانشمندان گفتند این نشان می‌دهد که سایر صفحات پیش‌سیاره‌ای حاوی مارپیچ‌ها نیز ممکن است سیاره‌های کشف‌نشده در خود جای داده باشند.

داده‌ها همچنین نشان داد که این سیاره در غبار به‌هم‌پیوسته از قرص پیش‌سیاره‌ای مدفون است که ممکن است قمرها را نیز تشکیل دهد.

والنتین کریستیانس، یکی دیگر از نویسندگان این مقاله، گفت: «به نظر می‌رسد که ما تصویر آن را در مرحله‌ای جوان‌تر از شکل‌گیری و تکاملش گرفته‌ایم؛ زیرا هنوز کاملا در غبار زیادی مدفون است یا اطراف آن را احاطه کرده است.»

دانشمندان بر این باورند تعداد کمی از سیارات در حال شکل‌گیری که کشف شده‌اند، از نحوه تشکیل سیارات به‌ویژه سیارات غول‌پیکری مانند مشتری، شناخت و درک بهتری فراهم می‌کنند.

به گفته آن‌ها، مشاهدات آتی با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا می‌تواند در خصوص شکل‌گیری این سیاره اولیه سرنخ‌های بیشتری ارائه دهد.