بیش از نیمی از 1.4 میلیون مورد ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی که از سال 1987 تا کنون در روسیه ثبت شده‌اند، متعلق به بعد از سال 2012 یعنی پس از آغاز دور سوم ریاست جمهوری پوتین است.
در سال های اخیر، مرکز مطالعات جوانان دانشکده عالی اقتصاد در مورد کنشگری جوانان در روسیه، از جمله فعالیت در مورد اچ‌آی‌وی تحقیق کرده است. در این زمینه، جامعه‌شناسان به بررسی تعریف معضل اچ‌آی‌وی/ایدز از دیدگاه افراد مبتلا و مقامات دولتی پرداخته‌اند.
ولادیمیر پوتین در سومین دوره ریاست جمهوری خود در مورد اچ‌آی‌وی صحبت نکرده و تا به امروز در مورد آن سکوت کرده است، در حالی که، طبق اعلام مرکز علمی و روش‌شناختی فدرال برای کنترل و پیشگیری از ایدز، در همین مدت این ویروس به سرعت در روسیه گسترش یافته است.
بیش از نیمی از 1.4 میلیون مورد ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی که از 1987 تا کنون در روسیه ثبت شده‌اند – حدود 750هزار مورد – متعلق به بعد از سال 2012 یعنی پس از آغاز دور سوم ریاست جمهوری پوتین است.
پوتین در دورەهای اول رئیس جمهوری خود برخلاف دوره اخیر، به اهمیت این مشکل اذعان کرد. او در دوره اول و دوم ریاست جمهوری خود (2000- تا 2008) چندین بار از اچ‌آی‌وی/ ایدز به عنوان «یک تهدید»، «مشکلی بسیار اضطراری»، «معضلی بسیار حاد»، و «بیماریی بسیار خطرناک» نام برد و از یک «بیماری همه‌گیر»، «فروپاشی ناشی از ایدز»، و «ویروس کشنده» صحبت کرد. وی ایدز و سل را جدی‌ترین و نگران کننده‌ترین بیماریهای جهان خواند. در واقع، او روسیه را به عنوان کشوری فعال و سهیم در تلاش‌های جهانی برای مبارزه با اچ‌آی‌وی/ ایدز به تصویر کشید.
تنها بیانیه جامع پوتین در مورد اچ‌آی‌وی نیز مربوط به همان دوره است، که در جلسه هیئت اجرایی شورای دولتی در تاریخ 21 آوریل 2006 ایراد شد. سخنان او پر از غلط بود: او مفاهیم اچ‌آی‌وی و ایدز را با هم قاطی کرد، در مورد افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی، گروههای خطر و نیاز به تقویت ارزشهای اخلاقی صحبت کرد. با این حال، او اعتراف کرد که وضعیت موجود نگران‌کننده است.
اما، در فاصله اندکی بعد از آن، موضوح اچ‌آی‌وی از دستور کار عمومی رئیس جمهور روسیه حذف شد. از سال 2010 تاکنون هیچگونه اظهاراتی از رئیس جمهور درباره اچ‌آی‌وی در وبسایت کرملین منتشر نشده است. سکوت طولانی مدت پوتین در این مورد با وخیم‌تر شدن روابط روسیه با کشورهای غربی که با سخنرانی وی در مونیخ در سال 2007 آغاز شد هم‌زمان شده است. این بدان معناست که مسکو در عمل از موضوع اچ‌آی‌وی/ایدز استفاده کرده است تا روسیه را به عنوان یک عضو تکامل یافته جامعه بین المللی که با چالش های زمانه ما دست و پنجه نرم می‌کند، نشان دهد.
عدم توجه پوتین به این مسئله یکی از عواملی است که به گسترش این اپیدمی کمک کرده است. در سالهای اخیر، در سلسله مراتب قدرت در روسیه از بالا به پایین هیچ اشاره‌ای به اهمیت اچ‌آی‌وی/ایدز نشده است. در نتیجه، حتی در مناطقی که شیوع اچ‌آ‌وی بسیار بالاست، مقامات به این مشکل بی‌اعتنا بوده‌اند.
یکی دیگر از شرایطی که به گسترش اپیدمی اچ‌آی‌اوی در روسیه کمک می کند، نگرش سنتی پوتین و اطرافیان وی است. حمایت دولت از «ارزشهای سنتی» مانع آموزش جنسی در مدارس، ترویج رابطه جنسی ایمن با استفاده از کاندوم، برنامه‌های کاهش آسیب در بین مصرف‌کنندگان مواد مخدر، و استفاده از جایگزین‌درمانی برای معالجه معتادان به مواد مخدر شده است.
من شاهد بودم که چگونه یک دانشجوی ارشد از کنشگران حوزه اچ‌آی‌وی پرسید: «و اگر شخصی قرص ضد بارداری مصرف کند، اما بدون کاندوم رابطه داشته باشد، باز ممکن است که مبتلا شود؟» این سوال سند مجرمیت سیستم آموزش متوسطه روسیه است که در آن هیچ کاری برای کاهش گسترش رفتارهای جنسی خطرناک، به ویژه رابطه جنسی محافظت نشده، صورت نگرفته است. دولت، به جای آموزش جنسی، به جوانان پیشنهاد می‌کند از این شعار پیروی کنند: «سلاح اصلی در برابر اچ‌ای‌وی، عشق و وفاداری است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تا به امروز، بیش از 340 هزار فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی در روسیه مرده‌اند و دو سوم این مرگ و میرها از سال 2012 به بعد رخ داده است. دلیل مرگ مردم کشنده بودن اچ‌آی‌وی نیست. به لطف درمان به وسیله داروهای ضد ویروس پسگرد، عفونت اچ‌آی‌اوی دیگر یک بیماری کشنده نیست. علت مرگ افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در روسیه اغلب این است که به دلیل نبود بحث و گفتگوی عمومی در مورد این اپیدمی، آنها مبتلا بودن خود را نمی‌پذیرند، حرف پزشک‌ها را باور نمی‌کنند، و از درمان پرهیز می‌کنند. در اکثر موارد ویروس اچ‌آی‌وی در اثر ناآگاهی، بی‌خبری و عدم درک خطرات منتقل می‌شود.
پوتین، به خاطر سکوت و سنت‌گرایی خود، مسئول و بانی بخش عمده‌ای از گسترس اپیدمی اچ‌آی‌وی در روسیه است.
*اسکندر یاساویف، دکترای جامعه‌شناسی و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات جوانان دانشکده عالی اقتصاد در سن پترزبورگ است.
© The Independent
