سازمان گزارشگران بدون مرز در روز جهانی آزادی رسانه‌ها (۱۳ اردیبهشت)، بیست‌ویکمین رتبه‌بندی سالانه خود در زمینه آزادی رسانه‌ها و امنیت روزنامه‌نگاران در جهان را منتشر کرد. در این رتبه‌بندی، بدون تغییر نسبت به سال گذشته، نروژ همچنان آزادترین کشور برای رسانه‌ها و اصحاب آن است و کره شمالی نیز همچنان وحشتناک‌ترین کشور جهان برای روزنامه‌نگاران به شمار می‌رود. بنا بر اعلام این سازمان، «اخبار جعلی و نادرست» و تولید محتوای غیرواقعی از طریق هوش مصنوعی بزرگ‌ترین خطری است که دنیای آزاد اطلاعات و به‌طور کلی جهان را تهدید می‌کند.

در این رتبه‌بندی، جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از مخوف‌ترین کشورها برای روزنامه‌نگاران و پس از ترکمنستان در رده ۱۷۷ قرار گرفته است. تمامی کشورهای همسایه ایران از لحاظ آزادی رسانه‌ها وضعیت نسبتا بهتری دارند.

جمهوری اسلامی ایران در زمینه آزادی رسانه‌ها با بدترین کشور جهان از این نظر یعنی کره شمالی تنها سه رتبه فاصله دارد.

به گفته سازمان گزارشگران بدون مرز، به‌طور کلی از هر ۱۰ کشور جهان، در هفت کشور آزادی مطلق رسانه رعایت نمی‌شود و روزنامه‌نگاران در معرض فشار و تهدید قراردارند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش جدید خود، درباره گسترش اطلاعات نادرست و اخبار جعلی هم هشدار داده است. بر اساس این گزارش، در دوسوم از ۱۸۰ کشوری که ارزیابی شده‌اند، «سیاستمداران در ایجاد کارزارهای تبلیغاتی و اخبار نادرست و جعلی نقش عمده‌ای دارند». برجسته‌ترین این کشورها از این لحاظ روسیه، هند، چین و مالی معرفی شده‌اند.

در رتبه‌بندی جدید می‌بینیم که هند با ۱۱ پله و روسیه با ۹ پله سقوط، در جایگاه ۱۶۱ و ۱۶۴ آزادی رسانه‌ها در جهان نشسته‌اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در ادامه، با اشاره به موارد متعدد اخبار جعلی که در یک سال اخیر به کمک هوش مصنوعی منتشر شدند، می‌گوید: «فناوری‌های جدید می‌توانند برای جعل اخبار در خدمت دیکتاتورها و شرکت‌های خصوصی بزرگ قرارگیرند.» به گفته این سازمان، نمونه مشخص آن انتشار عکس‌های جعلی دونالد ترامپ در زندان است.

در این رتبه‌بندی، بیشترین کاهش رتبه آزادی رسانه‌ها را در کشور پرو شاهدیم. این کشور با سقوط ۳۳ پله‌ای به جایگاه ۱۱۰ آزادی رسانه در جهان رسید. تونس، سنگال و هاییتی نیز وضع بهتری ندارند و در این زمینه ده‌ها پله سقوط کرده‌اند.

برخلاف این کشورها، برزیل پس از به قدرت رسیدن لولا داسیلوا و کناره‌گیری ژائیر بولسونارو از قدرت، برای روزنامه‌نگاران و آزادی رسانه‌ها کشور امن‌تری شده است. این کشور در رتبه‌بندی امسال سازمان گزارشگران بدون مرز، ۱۸ پله صعود کرده است. در این گزارش، همچون سال‌های گذشته، شمال آفریقا و خاورمیانه خطرناک‌ترین منطقه کاری روزنامه‌نگاران شناخته شده‌اند و اروپا هم همچنان امن‌ترین منطقه برای آزادی رسانه‌ها است؛ هرچند رتبه برخی کشورهای اروپایی از جمله آلمان در این زمینه پنج پله سقوط کرده است.