مقام‌های بیروت اخیرا به تشدید فشار بر پناهندگان سوری در لبنان روی آورده‌اند. این فشار که در پس‌زمینه بحران اقتصادی و بن‌بست سیاسی این کشور رخ می‌دهد، تنش‌ها را در کشور تشدید کرده و باعث نگرانی و ‌وحشت سوری‌های ساکن لبنان شده است.

به گفته پناهندگان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر، ارتش لبنان در هفته‌های اخیر به اردوگاه‌های پناهندگان هجوم آورده و برای بررسی مدارک شهروندان غیرلبنانی ایست‌های بازرسی ایجاد کرده است. این ایست‌های بازرسی به بازداشت، و در بسیاری از موارد، اخراج سوری‌هایی منجر شده است که دارای اقامت قانونی در لبنان نیستند.

یک زن که اصالتا اهل استان ادلب سوریه است و در دره بقاع در شرق لبنان زندگی می‌کند، گفت: «مردم در خانه‌های خود نمی‌خوابند و حتی می‌ترسند سر کار بروند.»

روز دهم آوریل، پس از حمله نیروهای لبنانی به یک آپارتمان مسکونی در حومه بیروت، همسر این زن با ۲۸ مرد دیگر از این کشور اخراج شد و از آن زمان تاکنون خبری از او شنیده نشده است. این زن و دیگر سوری‌هایی که در این مورد با اسوشیتدپرس مصاحبه کردند، از ترس انتقام‌جویی ارتش لبنان، به شرط ناشناس ماندن، سخن گفتند.

پسر چهار ساله‌ این زن هر روز از او می‌پرسد پدرش کجاست؟ او می‌ترسد همسرش در یکی از بازداشتگاه‌های سوریه گرفتار شده باشد، زیرا او نیز مانند بسیاری از مردانی که به لبنان گریخته‌اند، به دلیل طفره رفتن از خدمت اجباری در ارتش سوریه، تحت تعقیب است.

فشار بر پناهجویان سوری در لبنان از چند جهت افزایش یافته است. شهرداری‌های لبنان اقدامات محدود کننده‌ای، مانند منع رفت‌‌و‌آمد، برای سوری‌ها وضع کرده‌اند. وزارت کشور لبنان روز سه‌شنبه، دوم می (۱۲ اردیبهشت)، اعلام کرد به شهرداری‌ها دستور داده است تا جمعیت سوری مناطق خود را بررسی و ثبت کنند و پیش ازصدور مجوز به آن‌ها برای اجاره ملک، اطمینان حاصل کنند که ثبت‌نام قانونی شده‌اند.

افزون بر این، دولت لبنان از آژانس پناهندگان سازمان ملل درخواست کرده است که وضعیت پناهندگی سوری‌هایی را‌ که بین لبنان و کشور جنگ‌زده خود رفت‌وآمد می‌کنند، لغو کند. هفته گذشته، کمیته‌ای از وزیران لبنان، از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد خواست اطلاعات شخصی دقیق پناهندگان را به دولت لبنان تحویل دهد.

لبنان میزبان حدود ۸۰۵ هزار پناهنده سوری ثبت‌شده است، اما افرادی که مدارک اقامت خود را به‌روز نگه نمی‌دارند، ممکن است با خطر اخراج مواجه شوند. گمان می‌رود تعداد واقعی سوری‌هایی که به علت فرار از جنگ داخلی ۱۲ ساله کشورشان، در لبنان زندگی می‌کنند، بسیار بیشتر باشد، زیرا دولت لبنان در سال ۲۰۱۵ از سازمان ملل خواست ثبت‌نام‌های جدید را متوقف کند.

مقام‌های دولتی لبنان برآوردهای مختلفی از تعداد سوری‌ها در این کشور ارائه داده‌اند که از یک میلیون‌ونیم تا بیش از دو میلیون نفر متغیر است. جمعیت لبنان حدود پنج تا پنج و نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود، اما نزدیک به یک قرن است که هیچ سرشماری رسمی و دقیقی در این کشور انجام نشده است.

از آغاز بحران اقتصادی لبنان در سال ۲۰۱۹، مقام‌ها به طرز فزاینده‌ای خواستار بازگشت گسترده پناهجویان سوری‌ به کشورشان شده‌اند و می‌گویند آن‌ها بار سنگینی بر منابع محدود لبنان تحمیل می‌کنند و از این گذشته، بسیاری از نقاط سوریه برای بازگشت پناهجویان امن شده است.