ستاره‌شناسان «اثر انگشت» انفجار نخستین ستارگان گیتی را یافته‌اند.

این یافته‌ها می‌تواند به محققان درباره آنچه پس از مه‌بانگ، در زمان شکل‌گیری نخستین ستارگان رخ داد، شناخت بهتری بدهد.

آندریا ساکاردی که این مطالعه را سرپرستی کرده است، گفت: «ما برای نخستین بار توانستیم بقایای شیمیایی به‌جامانده از انفجار اولین ستارگان را در ابرهای گازی بسیار دور شناسایی کنیم.»

دانشمندان بر این باورند زمانی که نخستین ستارگان در ۱۳.۵ میلیارد سال پیش شکل گرفتند، این ستارگان با ستاره‌هایی که اکنون ما را احاطه کرده‌اند، بسیار تفاوت داشته‌اند. آن‌ها ساده‌تر بودند، از هیدروژن و هلیوم ساخته شده بودند و شاید صدها برابر از خورشید ما بزرگ‌تر بودند.

این تصور وجود داشت که آن‌ها اندکی پس از متولد شدن، در انفجارهای عظیمی به نام ابرنواختر، یکی‌یکی و به‌تدریج از بین رفته‌اند. این موضوع می‌توانسته عناصر سنگین‌تری را به درون گازی که آن‌ها را احاطه کرده بود بفرستد که این به‌نوبه خود، می‌توانسته ستاره‌های جدیدی بسازد و عناصر سنگین‌تری را به بیرون پرتاب کند.

این فرآیند، شرط لازم و ضروری برای ایجاد جهانی بود که امروز ما را احاطه کرده است. از سوی دیگر، دانشمندان برای شناخت این ستارگان تلاش می‌کنند، زیرا آن‌ها منقرض شده‌اند.

علاوه‌ بر این، پژوهشگران با یافتن عناصر شیمیایی که پس از مرگ آن‌ها به‌جامانده است، می‌توانند آن‌ها را بهتر درک کنند. اکنون، محققان با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا، دقیقا همین کار را انجام داده‌اند.

سه ابر گازی دوردست که اخترشناسان مشاهده کردند، زمانی وجود داشتند که جهان فقط ۱۰ یا ۱۵ درصد سن کنونی خود را داشت. دانشمندان بر این باورند که به نظر می‌رسد این ابرهای گازی دوردست، بر اساس اثر انگشت شیمیایی که از خود به‌جا گذاشته‌اند، بقایای همان ستارگان باستانی باشند.

دانشمندان آن‌ها را با جست‌وجوی اختروش‌ها، گسیل‌های درخشان نور ایجاد‌شده با سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم، شناسایی کردند. زمانی که این گسیل‌ها سراسر گیتی را درمی‌نوردند، ردپا و اثر گازهایی را که از میان آن‌ها عبور کرده‌اند، می‌گیرند و دانشمندان می‌توانند آن‌ها را با استفاده از تجهیزات روی زمین مشاهده کنند.

دانشمندان امیدوارند از داده‌های آن بقایای به‌جامانده، بتوان برای شناخت بهتر نخستین ستاره‌ها استفاده کرد و بنابراین، تصویری از چگونگی تبدیل گیتی از عناصر ساده به ستارگان قدرتمند و پیچیده‌ای که امروز ما را احاطه کرده‌اند، در اختیارمان گذاشته شود.

این یافته‌ها در یک مقاله جدید با عنوان «شواهدی از نخستین گاز غنی‌شده با ستاره‌ها در جذب‌کننده‌هایی با میزان بالای انتقال به سرخ» که در مجله «آستروفیزیکال» منتشر شد، توضیح داده شده‌اند.