به‌دنبال انتشار گزارش‌هایی مبنی بر حفر گورهای جدید در گورستان جمعی خاوران، بار دیگر این نگرانی در میان خانواده‌های جان‌باختگان دهه ۱۳۶۰ و فعالان جنبش دادخواهی ایران تشدید شده است که مقام‌های جمهوری اسلامی قصد دارند با دست زدن به هویت تاریخی این گورستان جمعی، حافظه تاریخی-سیاسی این مکان و سند جنایت‌های سازمان‌یافته جمهوری اسلامی ایران در دهه ۱۳۶۰ را نابود کنند.

وب‌سایت «بیداران» که اخبار و گزارش‌های مربوط به فعالان جنبش دادخواهی ایران را پوشش می‌دهد، روز یکشنبه، ۱۷ اردیبهشت‌ ۱۴۰۲، نامه همسر یکی از زندانیان سیاسی اعدام شده در تابستان ۱۳۶۷ را منتشر کرد که در آن نسبت به تغییر عامدانه هویت گورستان خاوران، به‌دست عوامل جمهوری اسلامی ایران، هشدار داده شده است.

در ابتدای این نامه اشاره شده است که از زمان محکومیت حمید نوری، از عوامل کشتار دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، در دادگاه سوئد فشارها بر خانواد‌‌ه‌های جانباخته‌گان در ایران افزایش یافته است.

در این نامه، مقام‌های جمهوری اسلامی متهم شده‌اند که با حفر گورهای تازه و دفن مخفیانه و خودسرانه پیکرهای شهروندان بهایی بنا دارند خاوران را به گورستان بهایی‌ها تبدیل کنند و حافظه تاریخی این مکان را از میان ببرند.

در هفته‌های اخیر گزارش‌های متعددی منتشر شد مبنی بر اینکه عوامل حکومتی در ایران اجساد هفت شهروند بهایی را بدون اجازه خانواده‌های آن‌ها به‌طور خودسرانه و مخفیانه در خاوران دفن کرده‌اند.

بر اساس این گزارش‌ها، عوامل حکومتی در ایران علاوه بر دفن اجساد تازه، گورهای جدیدی هم در محوطه اصلی خاوران، در محل دفن دسته‌جمعی پیکرهای زندانیان سیاسی اعدام‌شده در تابستان ۱۳۶۷، حفر کرده‌اند.

در متن نامه‌ای که روز یکشنبه در وب‌سایت بیداران منتشر شد، به این نکته اشاره شده است که هرچند جامعه بهایی‌‌های ایران، یک قطعه زمین بزرگ برای دفن پیکرهای شهروندان بهایی خریداری کرده‌اند، اما عوامل حکومتی برای دفن هر متوفی ۲۹ میلیون تومان طلب کرده‌اند.

خانواده‌های بهاییان با پرداخت چنین مبلغی مخالفند. عوامل حکومتی هم بدون اطلاع و حضور خانواده‌های بهاییان اقدام به دفن خودسرانه و مخفیانه پیکرهای آن‌ها در محوطه اصلی خاوران کرده‌اند.

فعالان جنبش دادخواهی و خانواده‌های جان‌باختگان کشتار دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ ابراز نگرانی کرده‌اند که با تداوم دفن مخفیانه پیکرهای شهروندان بهایی، هویت تاریخی-سیاسی گورستان خاوران تغییر خواهد کرد و در کمتر از دو سال، گورستان خاوران به گورستان بهایی‌ها تبدیل می‌شود.

بر اساس بخش دیگری از نامه‌ای که در وب‌سایت بیداران منتشر شده است این برای اولین بار هم نیست که حکومت جمهوری اسلامی عامدانه تلاش کرده است تا هویت تاریخی-سیاسی گورستان خاوران را تغییر دهد.

به‌نوشته این نامه، «در دهه‌ ۱۳۶۰از هر گونه مراسم سوگواری خانواده‌ها با توهین، کتک و بازداشت پیشگیری می‌شد. در دهه هفتاد، برای دگردیسی این گورستان به یک فرهنگ‌سرا کوشش‌ها کردند. در دهه هشتاد با بولدوزر این مکان تاریخی را شخم زدند.»

فعالان جنبش دادخواهی ایران و گروه‌های حقوق بشری، گورستان خاوران را بخشی از حافظه جمعی سرکوب‌شدگان نظام جمهوری اسلامی می‌دانند و تاکید دارند که وضعیت کنونی خاوران باید تا زمان تشکیل کمیسیون‌های مستقل حقیقت‌یابی حفظ شود.