هم‌زمان با تاسیس دولت اسرائیل در ۱۵ مه ۱۹۴۸، صدها هزار فلسطینی از خانه و کاشانه خود رانده و به‌صورت گروهی در سراسر جهان آواره شدند. اسرائیلی‌ها هرسال این روز را به‌عنوان روز پیروزی جشن می‌گیرند، درحالی که فلسطینیان آن را «یوم‌النکبه» یا روز مصیبت نامیده‌اند و هر سال به‌عنوان یک رویداد تلخ و دردناک تاریخی از آن یاد می‌کنند.
اکنون که ۷۵ سال از آن رویداد می‌گذرد و اسرائیل سرگرم تجلیل از هفتادوپنجمین سالگرد تاسیس دولت خود است، فلسطینیان همچنان از پیامدهای این فاجعه که بر زندگی و سرنوشت‌شان سخت تاثیر گذاشته است، رنج می‌برند. در حال حاضر بیش از ۱۴ میلیون فلسطینی در داخل فلسطین تاریخی و در بیرون از آن، در سراسر کشورهای منطقه و جهان، زندگی می‌کنند. برای اکثریت آنان، روز مصیبت هنوز هم ادامه دارد، زیرا کسانی که در داخل اسرائیل به سر می‌برند، شهروند درجه دوم تلقی می‌شوند و کسانی که در کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی به سر می‌برند، با اشغال نظامی دست وپنجه نرم می‌کنند. اما ساکنان نوار غزه در محاصره قرار دارند و از کمترین امکانات برای زندگی شرافتمندانه محروم‌اند.
به این مناسبت، پرسش مهمی مطرح می‌شود که پاسخ دادن به آن دشوار است، این‌که آینده روابط فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها چگونه خواهد شد؟ سرنوشت فلسطینی‌ها در آینده چه خواهد بود؟ و مبارزه مردم فلسطین برای دستیابی به استقلال به کجا خواهد انجامید؟
با توجه به دگرگونی سریع سیاسی و اجتماعی اسرائیل تحت رهبری حزب دست راستی نتانیاهو که اکنون روستاهای فلسطین را به پاکسازی تهدید می‌کند، فلسطینی‌ها باید روش مبارزه و دادخواهی خود را برای به دست آوردن حقوق مدنی و میهنی و احیای پروژه ملی‌شان، مورد بازنگری قرار دهند. همچنین لازم است جامعه بین‌المللی متحدانه کمک‌های لازم را برای فلسطینی‌ها فراهم کنند تا آن‌ها به آزادی و حقوق مشروعشان برسند و صلح و عدالت در منطقه تحقق یابد. افزون برآن، لازم است که فلسطینی‌ها اختلافات خود را کنار بگذارند و تلاش‌های سیاسی و مردمی را برای دستیابی به استقلال و عدالت، شدت بخشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر، اسرائیلی‌هایی که به صلح و عدالت باور دارند نیز باید با فلسطینی‌ها همکاری کنند و برای ساختن آینده بهتر برای همه در منطقه، تلاش کنند، زیرا همچنان امید وجود دارد و همه ما باید دست به دست هم دهیم و برای تحقق صلح و عدالت، هماهنگی و همکاری کنیم.
از آنجا که منازعه فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها به‌عنوان یک معضل تاریخی، پیچیدگی‌های فراوانی پیدا کرده است، تحلیل و بررسی موردی آن، هم برای افراد عادی و هم برای کارشناسان دانشگاهی و حرفه‌ای، چالش بزرگی است. این امر برای قربانیان طرف‌های منازعه که با همه وجود خود درد و رنج آن را احساس می‌کنند نیز بسیار آزاردهنده است، به‌ویژه برای فلسطینی‌ها که باور دارند مصیبت در ۱۵ مه ۱۹۴۸ آغاز شده، اما پایان نیافته است، بلکه تاکنون ادامه دارد و پیامدهای منفی سیاسی و اجتماعی آن همچنان در حال گسترش و افزایش است.
تاریخ ۱۵ مه ۲۰۲۳ با هفتادوپنجمین سالگرد تاسیس دولت اسرائیل، یا به تعبیر فلسطینی‌ها روز مصیبت و فاجعه مصادف است، زیرا بر پایه سندی که دولت بریتانیا در ۱۴ مه ۱۹۴۸ پس از پایان یافتن قیمومتش بر فلسطین نوشت، دیوید بن‌گوریون، رئیس اجرایی سازمان جهانی صهیونیسم و مدیر آژانس یهودی، یک روز بعد در ۱۵ مه ۱۹۴۸، تاسیس دولت اسرائیل را اعلام کرد و از بازگشت ملت یهود به فلسطین و به تعبیر او به «سرزمین موعود» خبر داد.
پس از این حادثه، بسیاری از فلسطینی‌ها و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آنان بر این باور بودند که مشکل در آینده نزدیک از راه سیاسی حل‌‌وفصل خواهد شد، اما به‌رغم تلاش‌های متعدد در ۷۵ سال، منازعه همچنان پا‌برجاست. حقیقت این است که بسیاری از این تلاش‌ها برای آوردن صلح، یک‌جانبه و غیر‌صادقانه بود، از این رو در ایجاد یک راه‌حل موثر ناکام ماند و نتوانست مشکلات ریشه‌ای مانند تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها، حق بازگشت آوارگان فلسطینی، تعیین مرزهای دائمی، وضعیت سیاسی و اداری بیت‌المقدس، جلوگیری از اشغال اراضی و مسائل امنیتی را بر‌طرف کند.
به همین دلیل است که پس از گذشت ۷۵ سال از تاسیس اسرائیل، هنوز یک راه‌حل سیاسی مسالمت‌آمیز برای این منازعه به دست نیامده است و امید زیادی هم وجود ندارد که جامعه بین‌المللی راه‌حل عادلانه‌ای در آینده نزدیک ارائه کند. این درحالی است که صدها هزار فلسطینی در سراسر جهان در آوارگی و بلاتکلیفی به سر می‌برند و فلسطینی‌های داخل نیز با تبعیض، بی‌عدالتی مواجه‌اند.
البته فلسطینی‌ها این حقیقت را به‌خوبی می‌دانند که آزادی، رایگان به دست نمی‌آید و باید برای آن بهای سنگینی پرداخت. آن‌ها در عمل این بها را می‌پردازند و هر روز در جنین، نابلس، حواره و سایر مناطق فلسطین، قربانی می‌دهند و در مقابل نیروهای اسرائیلی می‌ایستند و از کرامت و حقوق مشروع خود دفاع می‌کنند. عملکرد خشونت‌آمیز رهبران اسرائیل، نه‌تنها روحیه مقاومت و پایداری آن‌ها را تضعیف نمی‌کند، بلکه اصرار و پافشاری آن‌ها را برای به دست آوردن حقوقشان افزایش میدهد.
نسل جدید فلسطینی که بعد از ۱۹۴۸ به دنیا آمده و زیر سایه اشغال بزرگ شده است، ابتکار را به دست خواهد گرفت، برای ایجاد تغییر در داخل فلسطین و در امتداد «خط سبز»، پیشگام خواهد شد و برای به دست آوردن حقوق مشروع خود که آزادی، تعیین سرنوشت و تشکیل کشور مستقل فلسطین است، مبارزه خواهد کرد.
