در میان ۳۰۴ قربانی اعتراضات سراسری ماه پیش در ایران، دست کم نه شهروند افغان هم شناسایی شده‌اند.

سفارت افغانستان در تهران در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی تایید کرد که اولیای دست کم سه نفر از این قربانیان در تهران، برای جلب کمک دولت افغانستان و تحویل گرفتن اجساد عزیزان‌شان از مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی‌ ‌ایران، مراجعه کرده‌اند.

به گفته مقامات افغان، خانواده‌های این پناهندگان شکایت کردند که جمهوری اسلامی ‌ایران حاضر نیست جسدهای بستگان‌شان را که در خشونت‌های آبان ماه کشته شده‌اند، به آن‌ها تحویل دهند تا مراسم خاکسپاری به جا آورند.

در کنار این ۹ نفر، دست کم ۱۲۱ شهروند دیگر افغان هم در جریان تظاهرات اخیر بازداشت شده‌اند. اما اتهام آنها روشن نیست.

سازمان «عفو بین‌الملل» که در تازه‌ترین گزارش خود آمار قربانیان اعتراض‌های آبان ماه را ۳۰۴ نفر اعلام کرده، می‌گوید هزاران نفر دیگر هم بازداشت یا ناپدیدند که اطلاعی از سرنوشت آنها در دست نیست. در این میان، مهاجران افغان هم به چشم می‌خورند.

خانواده یکی از قربانیان افغانستانی، که پس از نگرانی فراوان به شرط افشا نشدن هویت، حاضر شد درباره مرگ پسرش گفتگو کند، می‌گوید:‌ «بچه ما ۱۸ ساله بود. برای خرید نوشیدنی از خانه خارج شده بود که تظاهرات در کرج شروع شد. نیروهای امنیتی مسلح ریختند که تظاهرات را جمع کنند. تیراندازی شد و یک گلوله به سر بچه من اصابت کرد. او جان داد. ما چند روز بعد توانستیم پیدایش کنیم و جسدش را تحویل بگیریم. از ما قول گرفتند که به کسی چیزی نگوییم و جسدش را هم به افغانستان انتقال ندهیم.»

این پدر می‌گوید فرزندش نقشی در تظاهرات نداشته است.

به‌رغم چند تظاهرات خونین در سال‌های اخیر در ایران، این نخستین بار است که شهروندان مهاجر در ارتباط با اعتراضات کشته یا بازداشت می‌شوند.

منابع خبری می‌گویند دقیقا روشن نیست چرا این شهروندان افغانستان در ‌جریان اعتراضات ایران کشته شده‌اند. زیرا افغان‌های ساکن در ایران، به مسائل سیاسی این کشور کار ندارند و از ترس بازگردانده شدن به کشور در حال جنگ و فقرزده‌شان، معمولا در اعتراضات شرکت نمی‌کنند.

اما بیش از دو میلیون مهاجری که در ایران زندگی می‌کنند، در سراسر این کشور پراکنده هستند و هر نوع سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی - ‌از جمله در مورد بهای بنزین نیز، می‌تواند روی کار و زندگی آنها تاثیر مستقیم به جا بگذارد.

وزارت خارجه افغانستان، از همان ابتدا که سه خانواده برای جلب حمایت دولت متبوع خود مراجعه کردند، وارد گفت‌وگو با جمهوری اسلامی‌ایران شد.

دولت ایران تاکنون درباره شهروندان افغان هیچ توضیحی نداده است.

مقامات جمهوری اسلامی ‌ایران به دولت افغانستان گفته‌اند تحقیقات درباره هویت افراد کشته‌شده و بازداشتی همچنان ادامه دارد و فقط در صورتی می‌تواند به کشور افغانستان گزارش بدهد که این روند تکمیل شده باشد تا هویت افغان‌ها هم تایید شود.

اعتراضات سراسری در ایران، در میانه‌های ماه آبان و بعد از اعلام سیاست جدید جمهوری اسلامی ‌ایران، مبنی بر افزایش بهای بنزین آغاز شد.

در جریان این تظاهرات اعتراض آمیز بسیاری از بانک‌ها و پاسگاه‌ها تخریب یا به آتش کشیده شدند.

سازمان «عفو بین‌الملل» در گزارش خود می‌گوید گزارش‌هایی از دستگیری‌های بی‌سروصدا و پنهانی، شکنجه و دیگر رفتارهای سوء با بازداشت‌شدگان دریافت کرده است.