آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در جریان نشست گروه هفت در هیروشیما، خواستار اصلاح شورای امنیت سازمان ملل و نظام مدیریت پولی «برتون وودز» شد.
خبرگزاری رویترز به نقل از گوترش نوشت این نهادها، روابط قدرت را در ۱۹۴۵ منعکس می‌کنند و با واقعیت دنیای امروز سازگار نیستند. دبیرکل سازمان ملل افزود زمان اصلاح شورای امنیت سازمان ملل و نظام مدیریت پولی «برتون وودز» فرا رسیده و این تغییرات برای دنیای امروزی «ضروری» است.
آنتونیو گوترش روز یکشنبه، ۲۱ مه (۳۱ اردیبهشت)، در یک نشست خبری در هیروشیما با اشاره به نظام پولی «برتون وودز»، معماری مالی جهانی را «منسوخ، ناکارآمد و ناعادلانه» توصیف کرد و بر ضرورت اصلاح آن تاکید کرد.
به‌گفته دبیرکل سازمان ملل متحد، در رویارویی با ضربههای اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ و تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، این نظام پولی نتوانسته کارکرد اصلی خود را به مثابه یک چتر حمایتی جهانی ارائه دهد.
آنتونیو گوترش با اشاره به درک فزاینده کشورهای در حال توسعه برای اصلاح این نهادهای قدیمی، تصریح کرد در این نهادها به اندازه کافی به ضرورت کاهش ناکامی‌های کشورهای به اصطلاح «جنوب» اندیشیده نشده است.
نظام مدیریت پولی جهان موسوم به «برتون وودز»، نخستین نمونه از یک نظام پولی کاملا مشورتی و قراردادی است که سال ۱۹۴۵، در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم، با هدف کنترل و مدیریت روابط پولی و اقتصادی میان دولت‌ها پایه‌گذاری شد. با توافق ۴۴ کشور در جبهه متفقین بر ایجاد یک نظام پولی بین‌المللی، دلار آمریکا سلطه خود را بر بازارهای جهانی گستراند.
پس از آن، سایه خطرات ناشی از وابستگی مبادلات بین‌المللی به دلار آمریکا، همواره بر سر کشورهای تابع این نظام پولی سنگینی کرده است. از این رو، برخی از قدرت‌های جهانی، از جمله متحدان ایالات متحده، اقدامات چشمگیری به‌منظور کاهش قدرت دلار انجام داده‌اند. از جمله، می‌توان به شکل‌گیری واحد پولی «یورو» اشاره کرد که تا حد زیادی از اقتصاد اروپا در برابر ضربههای ارزی و وابستگی به ارزهای خارجی محافظت کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در اردوگاه مقابل، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، حدود یک سال پیش، در چهاردهمین نشست بریکس، گروه بین‌المللی اقتصادهای نوظهور متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی، از عزم این گروه برای توسعه یک ارز ذخیره بین‌المللی جدید خبر داد که می‌تواند به کابوس‌های احتمالی و ادامه‌دار بازارهای مالی این کشورها پایان دهد؛ به‌ویژه که ایالات متحده همواره از ابزار تحریم‌های اقتصادی علیه مخالفان خود، از جمله روسیه و جمهوری اسلامی ایران، و با هدف ضربه زدن به این کشورها، بهره برده است.
تهران نیز پیش از این بارها از پایان سلطه دلار سخن گفته و جویای ارزهای جایگزین در مبادلات بین‌المللی بوده است.
توافق‌های اخیر ایران و روسیه از یک سو، و پکن با تهران، مسکو و ریاض از سوی دیگر، از کاهش قدرت دلار و جایگزینی ارزهای دیگر به جای این واحد پولی همچنان مسلط بر بازارهای بین‌المللی، حکایت دارد.
پیش‌تر، کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول، نیز ضمن هشدار درباره ادامه بحران بانکی ایالات متحده، از افول تدریجی جایگاه دلار آمریکا به مثابه ارز ذخیره اصلی جهانی خبر داد.
به گمان برخی تحلیلگران اقتصادی، احتمالا در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد چندپارگی نظام پولی بین‌المللی خواهیم بود؛ به این صورت که در بازارهای منطقه‌ای، چند ارز برای حفظ سلطه خود، با یکدیگر در رقابت خواهند بود.
