سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، همراه با برنامه جهانی غذای سازمان ملل، گزارشی مفصل در مورد وضعیت امنیت غذایی در سراسر جهان منتشر کرد. در این گزارش که پیش‌بینی بین ژوئن تا نوامبر ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد، افغانستان در میان کشورهایی است که بیشترین میزان نگرانی از تشدید خطر گرسنگی در مورد آن‌ها وجود دارد.

این گزارش که همراه با یک نقشه تحلیلی و نمودار منتشر شده است، نشان می‌دهد که ۲۲ کشور در جهان به‌عنوان کانون‌های گرسنگی شدید شناخته می‌شوند که افغانستان نیز از جمله آن‌ها است.

فائو در این گزارش نوشت که از میان این ۲۲ کشور، هشت کشور از جمله افغانستان، هایئتی، نیجریه، سومالی، سودان جنوبی، یمن و منطقه ساحل (بورکینافاسو و مالی) در وضعیتی شدیدا وخیم قرار دارند و «اقدام‌های بشردوستانه برای جلوگیری از فاجعه گرسنگی و مرگ، حیاتی است».

این گزارش در حالی منتشر می‌شود که سازمان‌های امدادرسان و آژانس‌های سازمان ملل در سال جاری میلادی از کاهش شدید بودجه برای کمک بشردوستانه به افغانستان نگران‌اند. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) در آخرین گزارش‌هایش تاکید کرد که در سال جاری میلادی، از مجموع بودجه مورد نیاز برای نجات زندگی انسان‌ها در افغانستان، فقط ۵ درصد آن تاکنون تامین شده است. سازمان ملل در شروع سال ۲۰۲۳، حدود ۴.۶ میلیارد دلار برای رسیدگی به نیازهای بشردوستانه در افغانستان درخواست بودجه کرده بود.

در حالی که افغانستان با خشکسالی‌های پی‌درپی، سرازیرشدن سیلاب‌ها و وقوع دیگر حوادث طبیعی روبرو است، اوضاع نابسامان سیاسی، دستورهای سختگیرانه طالبان برای زنان و نیز سوءاستفاده طالبان از کمک‌های بشردوستانه سبب کاهش شدید کمک‌ها و تشدید بحران شده است.

به گزارش آژانس‌های سازمان ملل متحد، ۹۷ درصد از جمعیت افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و نزدیک به ۲۸ میلیون نفر برای ادامه زندگی‌شان به کمک‌های بشردوستانه احتیاج دارند.

هر چند با سقوط دولت جمهوریت و سلطه طالبان بر افغانستان، پس از آنکه مجراهای ارسال کمکی خارجی به افغانستان مسدود شد، بودجه‌های کمکی به‌عنوان کمک بشردوستانه به این کشور، از طرف کشورهای غربی و سازمان‌های امدادرسانی، در نظر گرفته شد، اما رفتارهای طالبان ادامه این روند را با چالش مواجه کرد.

پس از آنکه طالبان دستور منع کار زنان در ادارت غیردولتی را صادر کرد، هزاران مددکار زن بیکار شدند و بسیاری از پروژه‌های کمکی به افغانستان متوقف شد. برخی از کشورها، از جمله کانادا و بریتانیا، عملا بودجه کمکی‌شان را به افغانستان کاهش دادند. برخی از سازمان‌های امدادرسان مانند شورای پناهندگان نروژ و کمیته بین‌المللی نجات نیز بخش‌هایی از کارشان را متوقف کردند.

این توقف و کاهش در بودجه، خود به سادگی میزان فقر و گرسنگی را افزایش داد. اما با این حال، طالبان بدون توجه به وخامت اوضاع اقتصادی مردم، با تکیه بر آنچه اصول شرعی می‌دانند، در آوریل سال جاری، دستور منع کار زنان در ادارات سازمان ملل متحد را نیز صادر کردند.

تلاش‌های سازمان ملل برای لغو این محدودیت تاکنون نتیجه نداده است و این محدودیت سبب شده که بسیاری از ادارات سازمان ملل بخش عمده‌ای از کارشان را که به دست کارکنان زن و مرد افغان انجام می‌شد، متوقف کنند. البته برخی از این آژانس‌ها تنها با حضور کارکنان مردشان هنوز به کار ادامه می‌دهند.

به گفته یان آگلند، دبیر شورای پناهندگان کشور نروژ که اخیرا به افغانستان سفر کرده بود، «آنچه باعث وخامت اوضاع است، در گام نخست دستورهای طالبان نیست بلکه کاهش بودجه است».

آگلند گفت که بسیاری از سازمان‌های امدادرسان، کارکنانشان را نه تنها به‌دلیل محدودیت‌های وضع‌شده از طرف طالبان، بلکه به‌دلیل کاهش بودجه نیز از کار برکنار کردند.