ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا، روز چهارشنبه، ۷ ژوئن ۲۰۲۳، عازم سفری دو روزه به واشنگتن شد که قرار است روابط دوجانبه و جنگ اوکراین مهمترین موضوعهای مورد گفتوگو در آن باشند. سوناک میخواهد به آمریکاییها تاکید کند که بریتانیا، با وجود خروج از اتحادیه اروپا، همچنان متحد نزدیک واشنگتن در مقابله با قدرتهای اقتدارگرا در جهان است.
آمریکا و بریتانیا بزرگترین کمککنندههای نظامی به اوکراین هستند. از همین رو، دیدار روز پنجشنبه سوناک و جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، در کاخ سفید اهمیت بسیاری برای کییف خواهد داشت. شکسته شدن یک سد مهم در جنوب اوکراین، که باعث شده آب وارد شهرها و زمینهای کشاورزی شود، از موضوعهای فوری مورد گفتوگو است. دولتهای آمریکا و بریتانیا هنوز هیچیک روسیه را رسما به انفجار در سد کاخووکا متهم نکردهاند، اما سوناک در گفتوگو با خبرنگاران در هواپیما گفت اگر نقش داشتن مسکو به اثبات برسد، «سطحی جدید» از جنایتهای روسیه را نشان خواهد داد.
بریتانیا و آمریکا در ضمن مهمترین کشورها در ائتلافی بینالمللیاند که میخواهد به اوکراین هواپیماهای «اف-۱۶» برساند. مذاکرات آنها احتمالا شامل پدافند هوایی در مقابل بمباران روسیه نیز خواهد بود. این در حالی است که اوکراین در حال آغاز ضدحمله برای باز پس گرفتن زمینهای اشغالیاش است.
سوناک در ماه اکتبر سال گذشته نخستوزیر شد و این اولین سفر او به واشنگتن محسوب میشود. اما در چهار ماه گذشته، او سه بار با بایدن دیدار کرده است: در نشست گروه هفت در ژاپن، در سفر بایدن به ایرلند شمالی، و در نشست سهجانبه نظامی با استرالیا در سن دیهگو.
سوناک ۴۳ ساله و بایدن ۸۰ ساله سیاستمدارانی بسیار متفاوت با یکدیگرند. سوناک میراثدار سنت مارگارت تاچر، نخستوزیر سابق از حزب محافظهکار، و طرفدار بازار آزاد است. اما مهمترین دستاورد قانونی بایدن «قانون کاهش تورم» بوده است که مهمترین بخش آن پرداخت گسترده یارانه و اعمال معافیتهای مالیاتی برای کمک دولت به رشد صنایع سبز است.
نخستوزیر بریتانیا در ضمن چهرهای عملگرا دانسته میشود که بعد از تلاطمهای دو نخستوزیر پیشین، بوریس جانسون و لیز تراس، ثبات سیاسی را به کشورش بازگرداند. این عملگرایی میتواند نقطه اشتراک بایدن و سوناک باشد. جانسون مدافع جنبش خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) بود و در پی رای مثبت شهروندان بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا در همهپرسی، روند این خروج را رهبری کرد. بایدن مخالف برگزیت بود و آن را برای بریتانیا مضر میدانست. لیز تراس کمتر از دو ماه در سمت نخستوزیری بود و در این مدت کوتاه دست به کاهش مالیاتهایی زد که به بحرانی مالی منجر شد و در نهایت مجبور شد کنارهگیری کند. اما سوناک کوشیده است که اوضاع را باثباتتر کند. او روابط بریتانیا با اتحادیه اروپا را ترمیم کرده و موفق شده است با این بلوک بر سر نزاعی طولانی در مورد بازرگانی در ایرلند شمالی به توافق برسد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
انتظار میرود سوناک در دیدار خود با بایدن خواهان افزایش روابط اقتصادی با آمریکا شود. او میگوید همکاری اقتصادی همان قدر برای امنیت مهم است که همکاری نظامی. سوناک پیش از آغاز سفرش گفت: «همان قدر که همکنشپذیری بین ارتشهای ما باعث شده است در صحنه نبرد از مخالفان پیش باشیم، همکنشپذیری بیشتر اقتصادی نیز به ما امکان میدهد در دهههای پیش رو پیشگام باشیم.»
یک مقام دولت بریتانیا که نزدیک به سوناک است به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت نخستوزیر قرار است در دیدار با بایدن مشخصا مسئله راههای حفاظت از زنجیرههای تامین در مقابل عوامل خصومتجو را مطرح کند. مسئله دیگری که او مطرح خواهد کرد چگونگی جلوگیری از پیشرویهای چین در بازار تولید نیمهرساناها و سایر بخشهای کلیدی است.
اما بعید است سوناک خواستهای وسیعتری مثل توافق بازرگانی آزاد بین بریتانیا و آمریکا را مطرح کند. چنین توافقی هدف قدیمی طرفداران برگزیت بوده است، اما در شرایط کنونی امکانپذیر تلقی نمیشود.
سوناک کارشناسی ارشد مدیریت اقتصاد خود را از دانشگاه استنفورد آمریکا گرفته و معروف است که آرزو دارد چیزی مشابه دره سیلیکون آمریکا را در بریتانیا ایجاد کند. از اینرو هوش مصنوعی از دیگر موضوعهایی است که احتمالا در این سفر مطرح خواهد شد. او میخواهد بریتانیا در مذاکرات آمریکا و اتحادیه اروپا در این مورد حضور داشته باشد. از جمله هدفهای بلندپروازانهتر سوناک این است که بریتانیا به یکی از مراکز اصلی تعیین مقررات در مورد هوش مصنوعی بدل شود، اما بعید است در این سفر شاهد پیشرفتهای خاصی در این زمینه باشیم. مکس بلین، سخنگوی سوناک، قبلا این پیشنهاد لندن را مطرح کرده است.
از دیگر خواستهای احتمالی سوناک این است که دبیرکلی ناتو به بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا، برسد. دبیرکل نروژی کنونی، ینس استولنبرگ، در ماه سپتامبر به دوره کار خود خاتمه میدهد. سوناک میگوید والاس کسی است که هم به روند مدرنسازی در دوره استولنبرگ ادامه میدهد و هم متوجه امر خطیر بودجه نظامی است. پیشنهاد ناتو این است که کشورهای عضو حداقل ۲ درصد بودجه سالیانه خود را خرج ارتش کنند. متی فردریکسن، نخستوزیر دانمارک، که چند روز پیش در واشنگتن با بایدن دیدار کرد، دیگر نامزد دبیرکلی ناتو دانسته میشود، اما دانمارک از جمله کشورهای متعدد ناتو است که بودجه نظامیاش به میزان زیادی پایینتر از ۲ درصد است و قصد افزایش جدی آن را نیز ندارد.
نخستوزیر بریتانیا در سفرش به آمریکا با شخصیتهای متعدد اقتصادی و نمایندگان کنگره نیز دیدار خواهد کرد. او از جمله با کوین مککارتی، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، جلسه خواهد داشت. سوناک چهارشنبه شب به تماشای بازی بیسبال بین تیمهای «واشنگتن نشنالز» و «آریزونا دایاموندبکز» مینشیند که قرار است رویدادی برای نمایش دوستی بریتانیا و آمریکا باشد.