از نخستین روز آغاز اعتراضات مردمی تا کنون معترضان عراقی پیوسته خواستار انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام بوده و همواره تأکید دارند که به هیچ صورتی حاضر به عقب نشینی از خواسته های خود نمی باشند. اما حمایت اخیر مرجعیت نجف از اجرای انتخابات زودهنگام در فضای آزاد و دور از تهدید سلاح و دخالت های خارجی، جناح های سیاسی وفادار به تهران را که پذیرش مطالبات معترضان را پیوسته به تأخیر می انداختند، به شدت نگران کرده است.

البته از هنگام آغاز موج دوم تظاهرات در 25 اکتبر گذشته، معترضین عراقی مطالبات خود را به صورت یک نقشه راه ترسیم کرده و بر عملی شدن نکات اساسی آن که عبارت است از: کناره گیری دولت، بازنگری قانون انتخابات، انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام تحت نظارت سازمان ملل، تأکید دارند، اما اغلب این خواسته ها تا هنوز از سوی جناح های سیاسی حاکم پذیرفته نشده است. در این میان، اجرای انتخابات زودهنگام، عمده ترین مسئله ای است که با مخالفت جدی رهبران سیاسی حاکم رو به رو است، زیرا جناح های سیاسی و نظامی وابسته به تهران می دانند که برگزاری انتخابات زودهنگام به سود آن ها نیست. دولت ایران نیز با توجه به همین نگرانی، طرفداران خود را تحت فشار قرار می دهد تا از پذیرش گزینه انتخابات زودهنگام خودداری کنند. تردیدی نیست که در صورت رفتن به سوی انتخابات، رهبران گروه های مسلح وفادار به ایران که متهم به کشتار معترضان هستند، مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت و در نتیجه، پروژه سیاسی ایران در عراق با شکست و فروپاشی رو به رو می شود.

البته جناح های سیاسی که هم اکنون قدرت را در دست دارند، پس از تهاجم آمریکا به عراق، در سال 2003، در نتیجه ای سهمیه بندی فرقه ای به قدرت رسیدند اما این جناح ها در حال حاضر از هیچ گونه حمایت ملی برخوردار نمی باشند.

ماه گذشته قیس خزعلی، دبیر کل جنبش "عصائب اهل حق" با نشر پیامی در تویتر نوشت بود: "گزینه برگزاری انتخابات زودهنگام، یک دسیسه خارجی و دخالت آشکار آمریکا در امور داخلی عراق است و رد این مسئله از سوی مرجعیت عالی نجف نشان می دهد که پیشنهاد این موضوع از خارج کشور صورت گرفته است و نه از سوی ملت عراق. تردیدی نیست که با توجه به حساسیت های موجود و فراهم نبودن زمینه برگزاری انتخابات، طرح اجرای انتخابات زودهنگام می تواند عراق را در ورطه درگیری های داخلی فرو برد."

از سوی دیگر، نمایندگان وابسته به جناح های سیاسی در مجلس تا کنون در پیوند به انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام، دیدگاه های متفاوتی دارند و با آن که برخی از نمایندگان در این زمینه موافقت نشان می دهند اما تعداد دیگری که نگرانی از آینده دارند سعی می کنند تا آن جا که ممکن باشد، صحبت پیرامون این موضوع را به تعویق اندازند.

در همین راستا، محمد الخالدی، یکی از نمایندگان مجلس عراق در صحبتی که با اندیپندنت عربی داشت، گفت با آن که فشار اعتراضات مردمی، اغلب جناح های سیاسی را وادار به پذیرش گزینه انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام کرده است اما فراهم نبودن زمینه اجرای انتخابات می تواند منجر به بروز چالش های بیشتری شود. زیرا تا هنوز قوانینی که انتخابات زودهنگام بر حسب آن، صورت گیرد تدوین نشده است و انحلال مجلس در چنین وضعیتی، کشور را با آشفتگی های زیادی رو به رو می کند.

اما خانم ایناس المکصوصی، نماینده مجلس و عضو ائتلاف "سائرون" عقیده دارد که مخالفت جناح های سیاسی برای برگزاری انتخابات زودهنگام ناشی از نگرانی نسبت به آینده کشور نیست، در واقع، این نمایندگان از آینده خود نگرانی دارند و روی همین منظور سعی می کنند در مسئله ای بازنگری قانون انتخابات طفره روی کنند و تصویب آن را به تأخیر اندازند.

جناح های سیاسی حاکم در عراق به ویژه احزاب و گروه های شیعه مذهب، می دانند که با توجه به تحولات اخیر و افزایش مخالفت های معترضان، بازگشت آن ها به قدرت، تحت هیچ شرایطی ممکن نیست، از این جهت سعی دارند برای جلوگیری از انحلال مجلس و انتخابات زودهنگام، بهانه تراشی کنند.  

در همین زمینه، حسین النجار، یکی از فعالان عراقی عقیده دارد که در پرتو تداوم اعتراضات مردمی، نفوذ گروه های اسلام گرا به ویژه شیعیان در این اواخر با افت بسیاری رو به رو شده و پیوسته در حال کاهش است، بنابر این، گروه های یاد شده به هیچ صورتی موافق به انحلال مجلس نبوده و سعی می کنند با طرح موضوعات دیگری، از بازنگری قانون و اجرای انتخابات زودهنگام طفره روی کنند.

در پیوند به این موضوع، قحطان الخفاجی، پژوهشگر سیاسی عقیده دارد که اغلب جناح های سیاسی حاکم، با انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت ندارند، زیرا سیاست کنونی کشور را همین گروه ها برای تأمین منافع خود طراحی کرده اند و شکی نیست که در صورت تغییر ساختار سیاسی موجود، منافع گروه های یاد شده عملا به خطر می افتد.

این تحلیل گر سیاسی می افزاید که ایجاد تغییر در قانون انتخابات با اعضای کنونی مجلس ممکن نیست زیرا هر گونه دگرگونی، دست این گروه ها را از قدرت کوتاه می کند، بنابر این، ایجاد تغییر در ساختار سیاسی، مستلزم فشار و تلاش های بیرونی است.

از سوی دیگر، جاسم الموسوی، تحلیل گر سیاسی می گوید رهبران سیاسی و نمایندگان مجلس که عاقبت تغییر در ساختار سیاسی را می دانند، نه تنها تسلیم اجرای انتخابات زودهنگام نشده بلکه با برگزاری انتخابات دیر هنگام نیز ابراز مخالف می کنند.

در این میان نگرانی دیگری نیز وجود دارد، زیرا ممکن است برخی از گروه های سیاسی که افراد آن ها در حال حاضر مسلح هستند، نتایج انتخابات زودهنگام را نپذیرفته و دست به اسلحه ببرند. البته تردیدی نیست که برگزاری انتخابات شفاف می تواند میزان نفوذ واقعی و محبوبیت مردمی جناح های سیاسی که تشکیل اغلب آن ها بر اساس اندیشه های فرق گرایی صورت گرفته است را آشکار کند.

https://www.independentarabia.com