چند سالی است که پس از پایان مراسم عید قربان، بیمارستان‌های افغانستان با شمار قابل‌توجهی از بیماران مبتلا به تب کشنده کریمه کنگو روبرو می‌شوند. این بیماری ویروسی که در اثر تماس با حیوانات اهلی، به انسان‌ها منتقل می‌شود، اخیرا در آستانه عید قربان در افغانستان افزایش یافته؛ به طوری که در یک هفته گذشته، ۳۵ مورد جدید ابتلا به این تب کشنده در استان‌های مختلف افغانستان به ثبت رسیده است.
خطر مرگ ناشی از این ویروس برای انسان بین ۱۰ تا ۴۰ درصد است؛ یعنی به‌مراتب بیشتر از ویروس کوویدــ۱۹. زیرا این ویروس بر خلاف کرونا که فقط دستگاه تنفسی را هدف قرار می‌دهد، به ارگان‌های مختلف بدن به طور هم‌زمان حمله می‌کند و در صورتی که مراقبت و درمان دقیق صورت نگیرد یا امکانات لازم برای تزریق خون به بیمار وجود نداشته باشد، به‌سرعت سبب مرگ می‌شود.
این ویروس اغلب از طریق کنه روی بدن حیواناتی مانند گاو، گوسفند، بز، خرگوش، جوجه تیغی و حتی موش به انسان سرایت می‌کند. از آنجایی که کنه عموما لابه‌لای پشم و موی حیوانات اهلی زندگی می‌کند، معمولا در آستانه عید قربان که شمار انبوهی از دام‌ها برای ذبح به شهرها و روستاها آورده می‌شوند، خطر ابتلا به این ویروس هم بیشتر می‌شود. زیرا مردم افغانستان که در ایام عید قربان به صورت گسترده حیوانات را ذبح و به اصطلاح «قربانی» می‌کنند، اغلب نکات بهداشتی لازم را در جریان ذبح در نظر نمی‌گیرند.
ابتلای انسان به این ویروس بیشتر با علائمی شبیه آنفلوانزا آغاز می‌شود. سردرد، تب بالا، درد کمر و مفاصل، تهوع، سرخ شدن چشم، گلودرد و بی‌حوصلگی از نشانه‌های ابتلا به تب کنگو هستند. در حالات شدید، خونریزی از دهن، بینی، گوش و خونریزی زیرپوستی نیز در بیمار دیده می‌شود.
از ابتدای ماه ژانویه ۲۰۲۳ تاکنون، ۳۵۰ مورد ابتلا به تب کنگو در ۲۷ استان افغانستان گزارش شده و از این میان دست‌کم ۱۱ مورد مرگ به ثبت رسیده است؛ سه مورد مرگ در بلخ، دو مورد در قندهار، دو مورد در جوزجان، دو مورد در کابل و یک مورد در استان سمنگان و یک مورد در استان تخار.
پزشکان توصیه می‌کنند برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس، افرادی که با حیوانات سروکار دارند یا در عید قربان حیوان ذبح می‌کنند، باید هنگام خرید و فروش و ذبح حیوانات دستکش و ماسک داشته باشند و تمام بدنشان را بپوشانند و از تجمع در نزدیکی محل ذبح و قطعه کردن گوشت نیز خودداری شود.
ویروس تب کریمه کنگو از خانواده ویروس ابولا، تب دنگی، تب دره ریفت و ماربورگ است؛ یعنی تمام بیماری‌های ناشی از این ویروس عموما کشنده و خطرناک‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از آنجایی که هنوز واکسن موثری برای تب کریمه کنگو کشف نشده است و دارویی که به طور کامل بتواند این بیماری را درمان کند، هنوز موجود نیست، این بیماری به‌شدت خطرناک است.
مشکل بیشتر از آنجا منشا می‌گیرد که مردم عموما به عفونت‌ها و بیماری‌های ناشی از تماس با حیوانات اهلی که ناقل اصلی این چنین ویروس‌هایی‌اند، توجه نمی‌کنند و حیوان اهلی در کل موجودی مفید شناخته می‌شود و به همین دلیل بیشتر مردم بدون هیچ وسواسی به آن‌ها دست می‌زنند.
ویروس تب کریمه کنگو نخستین بار سال ۲۰۰۸ در افغانستان شناسایی شد و از آن پس موارد زیادی از ابتلا و مرگ در اثر این ویروس به ثبت رسید. بیشترین موارد ابتلا به این ویروس در کشورهای ایران، افغانستان، عراق، سوریه، کویت، عربستان سعودی، عمان، سودان و پاکستان و امارات متحده عربی ثبت شده است. این نشان می‌دهد که موارد ابتلا به این ویروس اغلب در کشورهای مسلمان مشاهده شده و دلیل آن نیز اغلب سروکار داشتن شمار گسترده‌ای از مردم با دام‌ها برای ذبح در عید قربان است.
به گزارش سازمان بهداشت جهانی، در برخی از این کشورها، روند شیوع این ویروس در سال‌های اخیر پیوسته در حال افزایش بوده است.
