اعمال محدودیت طالبان بر کار زنان بر زندگی هزاران زن بیوه در افغانستان اثر منفی گذاشته است و آنها را با کودکانشان مجبور به کارهای شاق کرده است. در حکومت طالبان، آرزوهای زنان بیوه و کودکانشان نقش بر آب شده و تلاش هر روز آنها برای پیدا کردن پول و خریدن چند قرص نان است.
آمار دقیقی از زنان بیوه در حکومت طالبان وجود ندارد، اما دو دهه اخیر جنگ میان طالبان و حکومت پیشین و متحدان غربیاش به کشته شدن هزاران تن انجامیده است. زنان و کودکان قربانیان این جنگاند.
در جامعه مردسالار افغانستان، زندگی برای زنان بیوه دشوار است. شماری از این زنان به عقد برادر شوهرهایشان در میآیند و برخی دیگر از ازدواج مجدد صرفنظر میکنند.
بسیاری از زنان در جامعه سنتی و بهشدت محافظهکار افغانستان از اساسیترین حقوق محروماند. تسلط طالبان بر افغانستان نیز محدودیتهای بیشتری بر حقوق این زنان ایجاد کرده است.
فاطمه یکی از چهار زن بیوه است که در یک خانه ۱۰۰ متری در استان جنوبی قندهار در نزدیکی دفتر استانداری زندگی میکند. او با دو عروس، هر کدام با چهار فرزند، و خواهرزادهاش با یک فرزند، که همگی بیوهاند، زندگی میکند.
قندهار پایگاه سنتی قدرت طالبان است و گفته میشود که ملا هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، نیز در این استان زندگی میکند، اما میزان فقر در قندهار بهویژه در میان زنان بیوه زیاد است.
فاطمه یکی از هزاران بیوه در افغانستان است. او شوهرش را در جریان بمباران نیروهای ناتو در شهر قندهار در سال ۲۰۰۱ از دست داده است. او میگوید که دو پسرش نیز در وقایع دیگر کشته شدهاند و سرپرستی دو عروسش نیز بر دوش او است.
همزمان، شوهر خواهرزاده فاطمه- چهارمین بیوه- در هنگام سفر از هلمند به قندهار ناپدید شده است.
او گفت: «قبلا در شهر کار میکردیم، درآمد خوبی داشتیم، اما وقتی طالبان آمدند، به ما گفتند که از خانههایمان بیرون نرویم. حالا باید بچههایمان را برای کار بفرستم.»
فاطمه با سه بیوه دیگر باید چهار هزار افغانی، معادل حدود ۴۶.۵ دلار، در ماه برای اجاره بپردازند؛ مبلغی که بر اثر گسترش فقر، پیدا کردن آن روز به روز دشوارتر میشود.
قبل از روی کار آمدن مجدد طالبان در اوت ۲۰۲۱، این چهار بیوه با فروش تخممرغ در نقاط گوناگون شهر قندهار پول کافی برای خریدن غذا و پرداخت کرایه خانه به دست میآوردند، اما طالبان کار زنان را منع کردند.
فاطمه گفت: «در دولت قبل درآمد خوبی داشتیم و مردم هم برای تخممرغ دوبرابر پول میدادند، اما در این حکومت [طالبان] مردم نمیتوانند زیاد بخرند یا بخرند.»
اعمال محدودیت بر کار زنان باعث شده است که در خانه این سه بیوه، کودکان به فروش تخممرغ روی بیاورند.
فاطمه میگوید این کودکان فقط ۱۰۰ افغانی، معادل ۱.۱۶ دلار در روز درآمد دارند. به همین علت، مادران آنها گاهی برای شستن لباس دیگران سفارش میگیرند.
پولی که این چهار زن بیوه، از جمله فاطمه، از شستن لباس به دست میآورند ناچیز است، اما گاهی همسایگان برای تکمیل رژیم غذاییشان باقیمانده غذا همراه با گوشت و سبزیجات برایشان میآورند.
این فقر شدید دوران کودکی را از خردسالان ربوده و آنها را از تحقق رویاهایشان محروم کرده است.
فاطمه میگوید: «آنها [کودکان] میگویند میخواهند درس بخوانند و دکتر شوند، اما من به آنها میگویم که نمیتوانند، چون ما فقیریم.»
بر پایه آمار وزارت کار و امور اجتماعی حکومت پیشین افغانستان در سال ۲۰۱۶، در حدود ۵۰۰ هزار بیوه در افغانستان زندگی میکردند. از آن زمان تا کنون، آمار بیوهها دیگر مشخص نیست. این در حالی است که افغانستان در سالهای اخیر محل حملههای خونین و مرگبار بوده است.
حدود نیم قرن میشود که افغانستان درگیر جنگهای گوناگون است. در این جنگها شمار زیادی از شهروندان آن کشور کشته شدهاند. پس از روی کار آمدن حکومت طالبان نیز جنگ خاتمه نیافته است و هر از گاهی، شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) به غیرنظامیان و طالبان حمله میکند.