ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در نشست خبری روز دوشنبه ۱۹ تیرماه، به گزارش کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره سرکوب اعتراض‌های مردمی در ایران واکنش نشان داد و گفت که حکومت ایران اقدام کشورهای غربی در تشکیل «کمیته به‌اصطلاح حقیقت‌یاب» را به رسمیت نمی‌شناسد و آن را «غیرمشروع» تلقی می‌کند. او مدعی شد کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی «مصداق بارز سیاسی‌ کردن موضوع حقوق بشر» و «استفاده از سازوکارهای بین‌المللی در این مسیر است».

گزارش شفاهی کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی روز چهارشنبه ۱۴ تیر (۵ ژوییه) در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه شد. در این گزارش، به نقض گسترده حقوق بشر به‌خصوص حقوق زنان و کودکان و روند اعدام‌ها در جمهوری اسلامی ایران اعتراض شده بود.

در این نشست، کاظم غریب‌آبادی، نماینده جمهوری اسلامی، نیز حضور داشت و طی سخنانی ادعا کرد که تمام معترضان با «عفو» علی خامنه‌ای آزاد شده‌اند. نمایندگان چین، روسیه، کره شمالی، ونزوئلا و سوریه نیز از حکومت ایران دفاع کردند.

ناصر کنعانی در نشست خبری روز دوشنبه ادعا کرد اقدام کشورهای غربی در تشکیل کمیته حقیقت‌یاب «غیرقانونی» است و بررسی نقض حقوق افراد به عهده دولت‌ها است.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ نیز گفت: «آمریکا و متحدان اروپایی آن به‌طور متوالی از تحریم‌های یک‌جانبه به‌عنوان ابزاری غیرقانونی علیه ایران استفاده کرده‌اند.» او در ادامه ادعاهایش، این تحریم‌ها را «غیرقانونی و نقض حقوق قانونی ملت ایران» خواند.

ناصر کنعانی با اشاره به خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام تاکید کرد که اروپایی‌ها هم از تعهداتشان سر باز زدند و نتوانستند نقصان حضور آمریکا در برجام را جبران کنند. به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، از نظر جمهوری اسلامی «سه کشور اروپایی نیز به‌اندازه آمریکا در نقض تعهدات برجام کوتاهی کرده‌اند و باید پاسخگو باشند».

کنعانی در ادامه اتهام‌هایش به کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا گفت اینکه این کشورها «در موضع مدعی نشسته‌اند و علیه ایران اتهام‌هایی را مطرح می‌کنند، غیرقانونی است». او همچنین افزود که جمهوری اسلامی ایران این حق را برای خود محفوظ می‌داند که «واکنشی جدی، متناسب و متوازن نشان دهد».

در نشست روز پنجشنبه ۱۶ تیرماه (۶ ژوییه) شورای امنیت سازمان ملل متحد که برای بررسی قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام خواستار ادامه تحریم‌های موشکی ایران پس از تاریخ انقضای آن شدند. آمریکا، بریتانیا و فرانسه از برنامه موشکی جمهوری اسلامی و همکاری تسلیحاتی با روسیه هم به‌تندی انتقاد کردند و این فعالیت‌ها را مغایر قطعنامه ۲۲۳۱ دانستند. این اقدام واکنش مقام‌های تهران را در پی داشت و سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست خبری دوشنبه، با ادبیاتی تهدید‌آمیز کشورهای غربی را به «واکنش متقابل» تهدید کرد.  

ناصر کنعانی درباره روابط جمهوری اسلامی و ایالات‌متحده آمریکا نیز گفت که تهران از «همه مسیرها و فرصت‌های دیپلماتیک» از جمله تبادل پیام‌ها و گفت‌وگوهای با واسطه درباره موضوع هسته‌ای، تبادل زندانیان، انسداد منابع مالی استفاده می‌کند و به تلاش‌های دیپلماتیک در این مسیر ادامه می‌دهد.

سخنگوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی رای دادگاهی در آمریکا مبنی بر پرداخت بخشی از دارایی‌های مسدودشده ایران به مسیح علی‌نژاد را «راهزنی» و «دست‌اندازی» خواند و گفت: «راهزنی آمریکا در قبال دارایی‌های دیگر کشورها را به‌هیچ‌عنوان نمی‌پذیریم.»

او در ادامه ادعاهایش افزود: «آمریکایی‌ها با استفاده از قوانین داخلی خودشان برای دیگر کشورها احکامی صادر و بعد به منابع کشورها دست‌اندازی می‌کنند.» کنعانی مدعی شد اقدام دادگاه آمریکایی «غیرقانونی، نامشروع و ناقض قوانین بین‌المللی» است.

کنعانی درباره احتمال برقرار روابط بین دو کشور نیز گفت: «مادامی‌ که آمریکا رفتار خود را به‌طورجدی تغییر ندهد و بخواهد از موضع برتری‌طلبی و سلطه با ملت ایران صحبت کند، مطرح کردن بازنگری روابط دو طرف اساسا بی‌معنی است.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص احتمال میانجیگری روسیه بین اسرائیل و جمهوری اسلامی برای تبادل زندانیان نیز ادعا کرد خبرهای اخیر «موج رسانه‌ای» مقام‌های اسرائیلی است و جمهوری اسلامی برای آن ارزشی قائل نیست و به آن پاسخ نمی‌دهد.

این ادعا در حالی است که روزنامه الشرق‌الاوسط، روز یکشنبه ۱۸ تیر، به نقل از منابع نزدیک به نیروهای حشدالشعبی در عراق نوشت جمهوری اسلامی ایران با میانجیگری روسیه، اسرائیلی‌ها را برای تبادل اسرا تحت‌فشار قرار داده است. در این گزارش آمده بود: «اسرائیل و جمهوری اسلامی در حال مذاکره برای مبادله یوسف شهبازی و الیزابت تسورکف‌اند.»

ناصر کنعانی در ادامه نشست خبری دوشنبه ادعا کرد دولت آلبانی به «صدق» گفته‌های مقام‌های جمهوری اسلامی درباره سازمان مجاهدین خلق پی برده است. او در ادامه به بازرسی‌های پلیس آلبانی از مقر اعضای سازمان مجاهدین خلق اشاره کرد و افزود: «انتظار داریم آلبانی با آن‌ها در قالب یک سازمان تروریستی برخورد کند.»

کنعانی همچنین گفت که جمهوری اسلامی درخواست استرداد اعضای سازمان مجاهدین خلق را برای بسیاری از کشورهای اروپایی ارسال کرده است و این موضوع را پیگیری می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه، ضمن اشاره به سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، به جمهوری آذربایجان، ادعای بازگشت روابط تهران و باکو به «روال طبیعی» را مطرح کرد و درباره حقابه هیرمند نیز مدعی شد که طرف افغان خود را در قبال توافقنامه حقابه ایران متعهد می‌داند.

این ادعا در حالی است که مسئله بحران آب در سیستان و بلوچستان از مرز بحران هم عبور کرده است و مردم حتی در دسترسی به آب آشامیدنی نیز دچار دردسر شده‌اند؛ با این حال مقام‌های دولتی همچنان از ادامه گفت‌وگوها با طرف افغان سخن می‌گویند.

ناصر کنعانی درباره میدان گازی آرش که کویت و عربستان سعودی گفته بودند ایران هیچ حقی از آن ندارد، گفت که این موضوع در چارچوب گفت‌وگوهای دوجانبه با مقام‌های کویت در حال پیگیری است. او همچنین خبر داد سفر ابراهیم رئیسی به عربستان سعودی به دعوت پادشاه این کشور در «بازه زمانی مناسب» انجام می‌شود.

او همچنین به بازگشایی سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی و لیبی در دو کشور اشاره کرد و گفت که نگاه دولت سیزدهم تقویت مناسبات با قاره آفریقا است و در پاسخ به دعوت روسای این کشورها، ابراهیم رئیسی، بامداد امشب (دوشنبه ۱۹ تیر) سفر خود به کنیا، اوگاندا و زیمبابوه را آغاز می‌کند.